Bajardi: Erkinov Samandar Tekshirdi: Yusupov Rustam Toshkent 2023 Reja

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Kompyuter injiniringi” fakulteti
Kompyuter arxitekturasi fanidan
Mavzu: VLIW - arxitekturasining strukturasini o‘rganish.


Bajardi: Erkinov Samandar
Tekshirdi:Yusupov Rustam


Toshkent 2023
Reja:
1.RISC,CISC va VLIW arxitekturalarini solishtirish

2. RISC,CISC va VLIW larni energiya samaradorligi

RISC arxitekturalari soddalashtirilgan ko'rsatmalar to'plamidan foydalanish va ko'rsatmalarni bitta soat siklida bajarish orqali ishlashda ustunlik qiladi. Bu ko'rsatmalarni tezroq bajarish va samarali quvurlarni o'tkazish imkonini beradi. RISC arxitekturalari qisqartirilgan ko'rsatmalar to'plami bilan sodda dizaynga ega. Bu soddalik protsessorni loyihalashtirish, amalga oshirish va optimallashtirishni osonlashtiradi. RISC arxitekturalari oddiy dizayni va qisqaroq buyruqlarni bajarish vaqtlari tufayli energiyani tejamkorroq bo'ladi. Qisqartirilgan ko'rsatmalar to'plami va samarali quvur liniyasi quvvat sarfini minimallashtirishga yordam beradi.
CISC arxitekturasining asosiy g'oyasi uning nomi - "buyruqlarning to'liq to'plami" da aks etadi. Ushbu arxitektura har bir mumkin bo'lgan (odatiy) ma'lumotlarni qayta ishlash harakati uchun alohida mashina ko'rsatmasiga ega bo'lishgaintiladi.Tarixiy jihatdan CISC me'morchiligi birinchilardan biri bo'lgan. Protsessorlarning takomillashtirilishi imkon qadar ko'proq turli xil ko'rsatmalarni bajarishga qodir. Bu assambleya tilida dasturlar yozgan dasturchilarning ishini soddalashtirdi (ya'ni deyarli mashina ko'rsatmalari darajasida). Murakkab buyruqlardan foydalanish dastur hajmini va ishlab chiqish vaqtini qisqartirishga imkon berdi. Natijada, CISC protsessorlarini tashkil etishning quyidagi xususiyatlari rivojlandi: har biri markaziy protsessorning bir necha tsikllarida bajariladigan turli xil mashina ko'rsatmalari (yuzlab); dasturlashtiriladigan mantiq bilan boshqarish moslamasi; oz sonli umumiy foydalanish registrlari (RON); turli uzunlikdagi turli xil buyruq formatlari; ikki manzilli adreslashning ustunligi; bilvosita adreslashning turli usullarini o'z ichiga olgan operandlarni adreslash mexanizmi ishlab chiqilgan.
CISC arxitekturalari bitta ko'rsatmada bir nechta operatsiyalarni bajarishi mumkin bo'lgan murakkab ko'rsatmalarni qo'llab-quvvatlaydi. Bu murakkab vazifalar talab qilinadigan ayrim stsenariylarda ishlashning yaxshilanishiga olib kelishi mumkin. CISC arxitekturalari murakkab koʻrsatmalarni bajarishning murakkabligi va ularni qoʻllab-quvvatlash uchun qoʻshimcha qurilmalarga boʻlgan ehtiyoj tufayli koʻproq energiya sarflashi mumkin. CISC arxitekturalari kattaroq ko'rsatmalar to'plami va murakkab ko'rsatmalarni qo'llab-quvvatlash zarurati tufayli murakkabroq dizaynga ega. Bu murakkablik protsessor dizayni va optimallashtirishni yanada qiyinlashtirishi mumkin.Ishlab chiqaruvchilari (Intel, AMD, IBM va boshqalar) o'zlarining so'nggi ishlanmalarida hali ham CISC yondashuvidan voz kechmaydilar.
VLIW arxitekturalari bir nechta ko'rsatmalarni parallel ravishda bajarish orqali yuqori samaradorlikka erishishi mumkin. Biroq, bu ko'p jihatdan kompilyatorning ko'rsatmalarni samarali rejalashtirish qobiliyatiga bog'liq.
VLIW arxitekturalari murakkab dizaynga ega bo'lib, ko'rsatmalarni samarali rejalashtirish uchun murakkab kompilyatorlarni talab qiladi. Samarali kod yaratish uchun kompilyator bog'liqliklar va parallellikni tahlil qilishi kerak.
VLIW arxitekturalari energiya tejamkor bo'lishi mumkin, agar kompilyator ko'rsatmalarni parallel ravishda samarali rejalashtira olsa. Biroq, agar kompilyator parallelizmdan foydalana olmasa, bu energiya sarflanishiga olib kelishi mumkin.
Umuman olganda, RISC arxitekturalari odatda CISC arxitekturalariga nisbatan yaxshi unumdorlik, past dizayn murakkabligi va yaxshi energiya samaradorligini taklif qiladi. VLIW arxitekturalari muayyan ilovalarda yuqori unumdorlikka erishishi mumkin, lekin murakkab kompilyatorlarni talab qiladi va dizayn murakkabligi yuqori boʻlishi mumkin.


Xulosa
Men bu amaliy topshiriqni bajarish mobaynida RISC,CSIC va VLIW arxitekturalarini organdim,ularni bir biri bilan solishtirdim va ular haqida kop malumotlarni bilib oldim.
Foydalanilgan adabiyotlar
https://uz.eyewated.com/kompyuterlar-uchun-qanday-buyruq-bor https://uz.wikipedia.org/wiki/Kompyuter_dasturi