Bajardi: O‟tkir xusanbayev tekshirdi


GSM texnologiyasi yordamida ma'lumotlar uzatishni uchta asosiy



Yüklə 0,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/7
tarix26.04.2023
ölçüsü0,67 Mb.
#102997
1   2   3   4   5   6   7
Simli va simsiz aloqa vositalari

GSM texnologiyasi yordamida ma'lumotlar uzatishni uchta asosiy 
imkoniyati mavjud
• SMS (Short Message Service) qisqa habarlarni uzatish xizmati 
• GSM (Global System Mobile Telecommunication )- tovush 
ma'lumotlarini uzatish xizmati 
• GPRS (General Packet Radio Service) ma'lumotlarni paket 
ko„rinishida uzatish xizmati 
SMS xizmati mobil telefon foydalanuvchilari uchun ancha 
mashhurdir. Ma'lumotlar oddiy qisqa xabar ko„rinishida uzatiladi. Bu 
xizmatning asosiy afzalligi shundaki, undan foydalanish juda qulay, 
narxi yetarlicha arzon, xabarlar osonlik bilan yetkaziladi. Kamchiligi 
sifatida xabarlarni tezda o„z manziliga yetkaza olmaslik va xabarlar 


IQS-22-24 GURUH 
tarkibidagi belgilarning kamligi (maksimum 160 ta) ni ko„rsatish 
mumkin. Bu kamchiliklar natijasida obyektlardagi hisoblagichlardan 
doimiy ravishda ma'lumotlarni kontsentratsiya qilish imkoni yo„qqa 
chiqariladi. SMS xizmatini kunda bir marta hisoblagichlardan 
ma'lumotlarni o„lishda qo„llash samaralidir. Mazkur xizmat biz qarab 
chiqayotgan tizimda favqulodda obyektlarda nosozliklar yuzaga 
kelganda tashvishli xabarlarni uzatishda ishlatiladi. 
Ma'lumotlarni yuqori tezlikda kanal bo„yicha kommutatsiya qilish 
(HSCSD-High Speed Circuit Switched Data) obyektlar o„rtasida aniq 
vaqt masshtabida (on-line) “nuqta-nuqta” bog„lanish formatida 
ixtiyoriy hajmdagi ma'lumotlarni uzatib qabul qilish imkonini beradi. 
Bu aloqa turining asosiy yutug„i ma'lumotlarni yuqori tezlikda va 
ishonchlilik bilan uzatishdir. Bitta GSM kanalida ma'lumotlarni uzatish 
tezligi 9600 Kbit/s ni, ko„p kanalli rejimda 19200 Kbit/s va undan ham 
yuqori bo„lishi mumkin. GSM kanallarini EHBAT tizimida qo„llashning 
kamchiligi kichik hajmdagi ma'lumotlarni uzatishda modemlarning 
qo„yilishidir, ya'ni qisqa axborot uzatish uchun ham modemdan 
foydalanish iqtisodiy jihatdan qimmatdir. Bunda abonentlar butun 
aloqa seansi uchun mablag„ sarf qiladilar. 
GSM tarmog„ida ma'lumotlarni uzatishning optimal varianti GPRS 
(General Packet Radio Service) texnologiyasining qo„llanilishidir. Bu 
texnologiyaning asosiy xususiyati shundaki, abonentlar doimiy 
ravishda tarmoqqa virtual aloqa kanali orqali ulanishi mumkin. 
Abonentga ma'lumotlar paketini uzatish vaqtida real radiokanal 
taqdim etiladi, qolgan vaqt tarmoqdagi boshqa 
foydalanuvchilarning paketlarni uzatish uchun qo„llaniladi. Shunday 
qilib, abonent xuddi CSD va HSCSD rejimidagi kabi fizik kanalni 
doimiy band qilmaydi va buning natijasida butun aloqa qilsh vaqti 
uchun emas, balki faqat trafik uchun haq to„lanadi. Natijada 
ma'lumotni har bir baytini uzatish narxi kamayadi. Shuning uchun 
GPRS texnologiyasi tizimni uzluksiz va kvazi uzluksiz monitoring qilish 
uchun optimal yo„l hisoblanadi. GPRS texnologiyasi yordamida 
ma'lumotlarni almashish tezligining maksimal imkoniyati nazariy 
jihatdan 170 Kbit/s gacha bo„lishi mumkin. 


IQS-22-24 GURUH 
Ma'lumotlarni uzatuvchi qurilma sifatida oddiy uyali telefondan 
(GPRS xizmatini qo„llab-quvvatlaydigan) ham foydalanish mumkin. 
Lekin qiymat nuqtai-nazaridan ko„proq ma'qul bo„ladigan 
samarador va ishonchli ishlaydigan hamda chidamliligi atrofdagi 
zarali ta'sirlarga chidamli bo„lgan mahsus tashqi terminal modul ya'ni 
modem qo„llash maqsadga muvofiqdir. GSM/GPRS moduli bu 
korpussiz element (OEM-modul) bo„lib, u radio chastotali blok, 
raqamli elektr ta'minot vositalari, tashqi qurilmalar bilan aloqa uchun 
interfeys, korpus, antenna va boshqalardan tashkil topgan. 
GSM/GPRS tashqi terminalidagi bu qismlar doimiy ishga tayyor holda 
bo„ladi. Bu modulning asosiy afzalligi uning masofadagi obyektlar, 
ya'ni kontsentrator bilan osongina integratsiyashuv imkoniyatidir. Bu 
obyektlardagi qurilmalarning keraksiz korpuslarning ko„payishini 
cheklaydi, ammo bunda kontsentrator platasiga modulning ishlashini 
ta'minlovchi qo„shimcha sxemalarni joylashga to„g„ri keladi. Modul 
ishlab chiqaruvchi har hil firmalarning modullari vazifasi va 
arxitekturasi bo„yicha bir hil bo„ladi, lekin ular bir-biri bilan o„ziga xos 
ulagichlari mavjudligi orqali farqlanadi. 
Tizimda ishlab turgan bir firmaning modulini boshqa firmaning moduli 
bilan almashtirishda, shu tizimgagi boshqa xost-qurilmalar bilan 
o„zaro moslashuvchanlikni yaratish uchun sxemotexnik adaptatsiya 
moslamasi kerak bo„ladi. GSM/GPRS moduli orqali ma'lumotlarni 
uzatish kanali bazaviy funktsiya bilan amalga oshiriladi. Bu modullar 
boshqaruvchi kontrollerlar hisoblanadi. Bu funktsiyani bajarish uchin 
modul arxitekturasining ochilish imkoniyati beruvchi maxsus dastur va 
apparat vositalari ishlab chiqaruvchilar tomonidan taqdim etiladi. Bu 
vositalar ilovalarni yuklash va sozlash imkonini beradi. Ilovalarni 
amaliy jihatdan yuklashda bir yoki bir hechta interfeyslar UART 
(Universal Asynchronous Receiver/Transmitter ), SPI (Serial Pheripheral 
Interface), USB (Universal Serial Bus) va boshqalar yordam beradi. 
Agar modul TCP/IP stekida qurilgan bo„lsa, GPRS kanalini tashkil qilish 
masalasi yetarlicha soddalashadi. Bunda TCP/IP stekida qurilgan 
modul, GPRS texnologiyasi asosida ma'lumotlarni uzatish kanalini AT-
buyruqlari yordamida tashkil qila oladi. Hozirda ko„pgina modullar 
TCP/IP stekida integratsiyalashib, GPRS texnologiyasining 8- yoki 
undan ham yuqori sinflarini tashkil qilish imkoniga ega bo„lmoqda. 


IQS-22-24 GURUH 
GSM/GPRS terminal modullarini tashqi qurilmalar bilan bog„lash 
uchun RS-232 interfeysi ishlatiladi. Tashqi qurilma sifatida xuddi 
komp'yuterda bo„lganidek mikrokontrollerlar asosida qurilgan 
apparat vositalari ishlatiladi. Ko„rilayotgan tizimda RS-232 interfeysi 
operatorning ish joyidagi bilan modemGSM/GPRS ni va shunigdek, 
modemGSM/GPRS bilan kontsentratorni bo„lash uchun ishlatiladi. 
Tizimlarda bunday texnologiyalarning qo„llanilshi, tizimni nazorat qilish 
va doimiy monitoring o„tkazish imkonini beradi. Bundan tashqari, 
bunday tizimlarni nafaqat GSM/GPRS texnologiyasi yordamida balki, 
Wi-Fi va WiMax texnologiyalari yordamida ham tashkil etish mumkin. 
Hozirda mamlatimizda faoliyat yuritayongan MaxLine kompaniyasi 
WiMax texnologiyasi asosida simsiz aloqa kanallarini turli tizimlarda 
qo„llashni taklif etmoqda. Bu esa o„z navbatida, mamlakatimiz aloqa 
tizimini tobora mukammallashib borayotganidan darak beradi. 
2008 yil 17 oktabrda Toshkеntdagi Intеrkontinеntal mеhmonxonasida 
Super iMAX kompaniyasining EVO simsiz tarmog„ining rasmiy ochilishi 
marosimiga bag„ishlangan matbuot anjumani bo„lib o„tdi. 
Matbuot anjumanida Super iMAX kompaniyasining rahbarlari hamda 
mazkur kompaniyaning ta'sischilaridan, invеstor va opеrator sifatida 
qatnashuvchi KT (Korea Telecom), invеstor sifatida qatnashuvchi 
Sumitomo Corporation kompaniyalari vakillari qatnashdilar. 
Matbuot anjumanida EVO tarmog„ining bugungi kundagi 
imkoniyatlari to„g„risida ma'lumot bеrish uchun kichik taqdimot 
o„tkazildi. 


IQS-22-24 GURUH 
EVO - mobil WiMAX ning O„zbеkistondagi birinchi tarmog„i va mobil 
WiMAX «ikkinchi to„lqini» (Wave-2) ning dunyoda birinchi 
opеratorlaridan biri. 
Taqdim etiladigan xizmatlar qayd etilgan hamda mobil WiMAX kеng 
polosali simsiz ulanish tеxnologiyasiga asoslanadi. Kompaniya 
O„zbеkiston hududida tеgishli tеlеkommunikatsion xizmatlar 
ko„rsatish bo„yicha barcha zarur litsеnziyalar va ruxsat bеruvchi 
hujjatlarga ega. 
WiMAX Tеxnologiyasi har qanday, shu jumladan zich shahar 
imoratlari sharoitlarida ishlashga, aloqa yuqori sifati va malumotlar 
uzatish katta tеzligini ta'minlashga imkon bеradi. 
WiMAX Tеxnologiyasidan simsiz ulanish nuqtalarini tashkil qilib, 
kompaniyalar bo„limlari o„rtasida tarmoqni tashkil qilib va ilgari 
ananaviy tеxnologiyalar sababli imkoni bo„lmagan boshqa 
masalalarni hal etib “oxirgi nuqta” kеng polosali ulanishlarni yaratish 
uchun foydalanish mumkin. 
WiMAX tеxnologiyasi yuqori tеzliklarda Intеrnеtga ulanishni, Wi-Fi 
tarmoqlariga qaraganda kеng zonalarni qoplash va ishonchlilikni 
ta'minlashga imkon bеradi. 
Wi-Fi — bu kichik masofalarda simsiz aloqa tеxnologiyasi: ofis 
binosida, kafеda. Wi-Fi xot-spotidan kompyutеrgacha masofa bir 
nеcha o„n mеtrdan oshmaydi. 


IQS-22-24 GURUH 

Yüklə 0,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin