Bakı-2012 Elbrus Şahmar «Qusar beşiyim mənim»

-  Zeynəddin  müəllim,  məhəbbət  barədə  nə  deyə  bilər­
siniz?
-  Bütün  mənəvi  dəyərlərimizin  önündə  məhəbbət 
dayanır.  Həyatı  məhəbbətsiz  dərk  etmək  olmaz.  Bütün 
insani  keyfiyyətlərin,  bütün  uğurların  fövqündə dayanan 
məhəbbətdir,  eşqdir.  Böyük  söz  ustası  Şeyx  Nizami 
«Eşqdir  mehrabı  uca  göylərin»  misrası  ilə  nəinki  yeri, 
hətta  bütün  planetləri,  qalaktikamızı,  səmanın  belə,  mə­
həbbətə  xidmət  etdiyini  və  varlıqlarını  məhəbbət  anla­
mında  yaşatdıqlarını  deyir.  Mehrab  məsciddə  elə  bir 
yerdir  ki,  ibadətə  oturanlar  üzlərini  qibləyə  çevirərkən 
mütləq  üzü  həmin  mehraba  tərəf  olur.  Bildiyimiz  kimi 
dünya cahangirləri,  dünyaya  meydan  oxuyan  sərkərdələr 
belə məhəbbət qarşısında  həm qüdrətli, həm də aciz olub. 
Məhəbbətsiz  yaranan  bir  şey  heç  vaxt  ürəkaçan  olmur, 
heç  vaxt  gözəl  olmur,  olsa  da  ömrü  qısa  və  gözaldadan 
olur.  O  şeyin  ki,  mayasında  halallıqla  bərabər  məhəbbət 
yoxdur,  demək  o  şey  insanlığa,  bəşər  övladına  xidmət 
etmir.
2 2 7

---

‘Elbrus Şahmar
Məhəbbətlə  yaranan  hər  şey  əbədi  və  y'addançıxmaz- 
dır.  Sizin  bu  sualınızın  cavabını  da  bir  rəvayətlə  sona 
yetirirəm.
«Bir kasıb kişi oğlunu evləndirmək istəyirmiş.  Amma 
onun  evi  ikimərtəbəli  şəhər  imarətlərinin  cərgəsində 
daxmaya oxşayırmış.  Belə evi-eşiyi olan kişinin də oğluna 
kim qız verərdi?
Kişi  gecə-gündüzə  salır,  çaylardan  xurcun-xurcun 
ağlı-qaralı  daşlar  daşıyır,  tığ  vurur.  Onun-bunun  kül­
lüyündən  kül yığıb toplayır, öz qapısında yeri iki bel ağzı 
qazır, qara  torpağı qırağa  atır, gilliyə çıxanda əl saxlayır, 
axtardığının  birini  də  tapdığına  sevinir.  Sonra  meşəyə 
ayaq  açır,  hər  gün  çiynində  bir  tir  gətirir,  qabığını  alıb 
çardağın  altına  yığır  ki,  yağış  vurub çürütməsin,  gün  dö­
yüb çatlatmasın.  Axırda  işini  heç kimin  bəyənmədiyi  bir 
usta  tapır  ki,  onun  haqqını-muzdunu  verməyə  gücü 
çatsın.
Və ustaya deyir:
- Mənə birmərtəbəli ev tikərsən.
Usta  da  «kim  nə  verər-verər»ə  işləyən  adam  olur. 
Ölçür,  biçir,  bünövrə qazır,  gilə  kül  qatır,  qarışdırıb  pal­
çıq  tutur,  kişinin  ağlı-qaralı  daşlarını  hamarlaya-ha­
marlaya bir iparası hörür, baxır ki, minagərdən bir mələk 
gəlir,  şəvə  hörükləri  topuqlarını  döyür,  hər  yanağı  bir 
lalə, dodaqları  qızılgül ləçəyi,  buxağı  Şahdağın qan, boy­
nu  şirmayı,  ala  gözlərinin  hər  çaxımmda  bir  can  itər, 
vüsal  həsrətində  qərq  olar.  Elə  gözəldir  ki,  küçə  ondan 
nur  alıb  işıqlanır,  hansı  ağacın  kölgəsindən  keçirsə  yar­
paqlar  şölə  saçır,  havanı  da  müşk-ənbər  nəfəsi  tutub, 
doyurub.  Adam  bircə çəkimi  sinəsinə sorub  onun  ətri  ilə 
bütün ömrü boyu yaşamaq istər,  ürəkdən «oxqay» deyər. 
228
belə  bir  bəxtiyarlığa  qoşulmaqdan  savayı  dünyada  heç 
bir arzusu olmaz.
Bu mələk nədənsə bir az ayaq saxlayır, hörgüyə baxır. 
Usta onun gözlərində heyrət görür, məstanə təbəssümün­
də  vurğunluq  duyur,  amma  inanmır  ki,  onun  heç  kimin 
bəyənmədiyi  işində  bir  yaxşılıq  olsun.  O  mələk  ötəndən 
sonra  kənara  çəkilir,  hörgüyə  göz  qoyur,  görür  ki,  ağlı- 
qaralı daşlar təsbeh  muncuqları  təki  elə bil sapa düzülüb, 
özü də ağlar bir cərgədə, qaralar da başqa sırada.
Usta  evin  küçə  tərəfdəki  divarını  yarımçıq  qoyur,  ön 
tərəfdəkini  hörməyə  başlayır  ki,  buranı  da  qaldırsın,  o 
mələk qayıdıb keçəndə onu bir də görə bilsin.
Usta  onun  getdiyi  yola  baxa-baxa  gah  palçıq  daşıyıb 
təknəyə yığır, gah  ayaqaltının  üstünü daşla doldurub ora 
çıxır ki, gündə yüz dəfə görsə az hesab elədiyi  camala  bir 
də nəzər salsın.
Qız  yenə  də  sallana-sallana  geri  dönür,  küçədə  ağac­
ların  kölgəsində  elə  bir  oğlan  qalmır  ki,  çevrilib  onun 
arxasınca  boylanmasın.  Lakin  o  qız  təkcə  bu  usta  tərəfə 
mehriban göz yetirir, gülümsünüb keçir.
Usta  hər  səhər  hamıdan  qabaq  durur,  tezdən  işə  elə 
tez başlayır ki, ev yiyəsi durub görür o,  hər dəm-dəstgahı 
hazırlayıb, yığıb yanına, özü də bir yerə azı on daş qoyub 
götürür,  heç  birinin  yatımı-tutumu  xoşuna  gəlmir,  öz 
seçməsi özünü razı salanacan əlləşir.
Usta  görür  ki,  qız  həmin  sallanışla  bir  də  gəlir.  O. 
dayanıb  qıza  məftunluqla  baxır,  qız  isə  yenə  də  məhrəm 
nəzərlərini dolandırır, gülümsünüb ölür.
Usta  hardan  biləydi  ki,  bu  qızın  toyuna  az  qalıb,  o, 
bir başqasına  nişanlıdır,  hər gün zərgər yanına gedib gəlir 
ki,  barmağına  taxılan  nişan  üzüyünün  əlindən  düşəndə
229
___________________________________ Qusar beşiyim mənim

---

'Elbrus Şafımar
sınmış  firuzə  qaşını  düzəltdirsin,  usta  da  onun  işini  özü 
qəsdən  ləng görür ki, o camala doyunca baxsın.
Bənna,  o  qıza  vurulur.  O  qızın  eşqilə  əlləşir,  divarı 
necə  hördüyündən,  binanı  necə  ucaltdığından  xəbəri 
olmur.
Bir gün şəhərin  adlı-sanlı, bunu öz yanlarına fəhləliyə 
də  götürməyən  tərifli  ustalarının  da  yığışıb  o  qız  keçən 
küçədə boy-boya verib onun tikdiyi binaya altdan-yuxarı 
heyrətlə  baxdıqlarını  görür,  elə bilir əlindən  çıxan sarsaq 
işə tamaşa eləyirlər, onu danlayacaqlar, onu  biabır eləyə­
cəklər, döyəcəklər, bacardığın işin qulpundan yapış deyə­
cəklər.  Lakin  baxır  ki,  onların  da  baxışlarında  o  qızın 
gözlərindəki  heyrət  var,  məftunluq  var,  onların  dodaq­
larında o mələyin çöhrəsini bəzəyən təbəssüm var.
Bənna  binanın  son  daşını  qoyub  yerə  enir,  həmin 
küçəyə  gəlir,  görür  ki,  tikdiyi  binanın  ayna  qapıları  tağ- 
bəndlidir, damı qülləlidir,  minarəlidir,  divarlarda  ağ göl­
lər  və  yaşıllıqlar  qərar  tutub.  Ağ  bulaqlar  yaşıllıqlardan 
keçib ağ göllərə tökülür».
Bax,  belə bir gözəl  binanın  inşası məhəbbətin  gücünə 
yaranmışdı, ona görə də ürəkaçan, könül oxşayan idi.