Bank hisobi, tahlil va audit
Bank aktivlarini daromadlilik jihatlari tahlili
Yüklə 1,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
7.2. Bank aktivlarini daromadlilik jihatlari tahlili.
Bank faoliyatining asosiy pirovard maqsadi daromadni maksimal darajada olishdan iboratdir. Shu nuqtai-nazardan olganda, bank aktivlarining daromadliligini baholash muhim ahamiyat kasb etadi. Bank aktivlari faoliyat natijasida daromad keltirishiga qarab; daromad keltiradigan aktivlar va daromad keltirmaydigan aktivlarga bo’linadi. Daromad keltiruvchi aktivlarni baholash muhim ahamiyatga ega. Ular kredit salohiyatining asosini va bankning ssuda portfelini tashkil etadi. Daromad tahlili sifat ko’rsatkichiga nisbatan miqdor ko’rsatkichiga ko’proq tegishlidir, shu sababdan u bank faoliyatini baholashda katta ahamiyatga ega. Bank kapitalini oshirish va kredit potentsialini mustahkamlash uning mustahkamligiga bog’liqdir. Bankning daromadi, asosan, kreditlar bo’yicha foiz stavkasi, kredit qo’yilmalari hajmi va bank likvidliligiga bog’liq. Bankning daromad keltiradigan aktivlarga: - barcha turdagi turli xil kreditlar berishga sarflangan mablag’lar; - DQMO va boshqa qimmatbaho qog’ozlarga sarflangan mablag’lar; - qimmatli qog’ozlar, lizing va faktoring operatsiyalri va boshqalar kiradi. Bank aktivlarining asosiy qismini, odatda mijozlarga beriladigan kreditlar va banklararo kreditlar tashkil etadi. Bank amaliyotida bank krediti, bank oladigan daromadlarning asosiy qismini ta’minlaydi. Bank krediti iqtisodiyotda kredit munosabatlarining keng tarqalgan shakli bo’lib, bunda pul mablag’lari kredit ob’ekti bo’lib xizmat qiladi. Ma’lumki bankda daromad keltiruvchi aktivlar katorida kreditlardan tashqari, qimmatli qog’ozlar, chet el valyutasiga jalb qilingan mablag’lari ham mavjud. Albatta ushbu aktivlarning ham tarkibini o’rganib chiqish muhimdir. Aktivlarning maqsadga muvofiq joylashishi bo’yicha umumiy ko’rsatgich bu daromad keltiruvchi aktivlarning umumiy aktivlar summasiga nisbati bilan aniqlanadi. Bankning daromad keltiruvchi asosiy aktivlari bu mijozlarga berilgan kreditlardir. Bankning ikkinchi daromad keltiruvchi aktiv turi bu davlatning qisqa muddatli obligatsiyalari (DQMO)ga jalb qilingan aktivlardir. Banklarning daromad kelti- 103 ruvchi aktivlari qatorida banklararo kreditlar va investitsiyalar kichik salmoqni tashkil qiladi. Bankining aktiv operatsiyalarida daromad keltiruvchi aktivlarni ko’paytirish, ya’ni bank likvidligini saqlagan holda aktivlarning qolgan qismini daromad keltirish uchun joylash muhim ahamiyat kasb etadi. Daromad keltiruvchi aktivlarning asosiy daromad tarkibi foizli daromadlardir. Foizli daromad manbai kreditlarni bir soha yoki tarmoqqa emas balki bir nechta tarmoqqa joylashtirish kerak. Banklarda daromadlar tarkibini ko’paytirish uchun bank daromad keltiruvchi xizmatlar turini ko’paytirish kerak. Yüklə 1,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|