Bank va kasbiy faoliyat asoslari” fanidan O‘quv-uslubiy majmua

2. Fanning predmeti.


Zamonaviy jamiyatning hayot tirikligini ta’minlashda turli darajadagi mutaxassislar muhim o’rin egallaydi. Kasb ta’limi uzluksiz ta’limning bo’linmas bir qismi hisoblanib, eng muhim vazifani bajaradi: insonni aniq kasbiy faoliyatga tayyorlaydi. O’rta maxsus kasb ta’limining asosiy maqsadlari o’rta bo’g’inli kichik mutaxassislarni tayyorlash va ularni ta’limiy jarayonda shaxsni rivojlanishi uchun sharoitlarni yaratish hisoblanadi.
Kasbiy pedagogik ta’lim tizimida tayyorlanayotgan, pedagogik xodimlar ichida, eng muhim o’rinni kasb ta’limi o’qituvchisi egallaydi. Malakali mutaxassislarni tayrlash bo’yicha, kasb-hunar ta’limi oldida turgan muhim va ma’suliyatli vazifalarni bajarish unga bog’liq bo’ladi. Kasb ta’limi o’qituvchisi ikki yoqlamali mehnat predmetiga ega bo’ladi. Uni bir tomondan insonlar bilan o’zaro munosabat, boshqa tomondan- aniq kasbiy sohadagi maxsus bilimlar, ko’nikma va malakalar tashkil etadi. Uning kasbiy-pedagogik tayyorgarligining darajasi va sifati, kasb hunar ta’limida o’quvchilarni tayyorlash sifatini ma’lum miqdorda aniqlanadi.
Bu maqsadlarga erishish ta’lim mazmunini qanday ifodalanishiga bog’liq bo’ladi. Pedagogikada ma’lumot olish va o’qish - o’qitish muammolari bilan didaktika - ta’lim va ta’lim berish nazariyasi bo’limi shug’ullanadi.
Ta’lim olish – bu bilim, ko’nikma va malakalar tizimini egallash jarayonidir, ya’ni bunda shaxsning ijodiy faoliyatining jihatlari, dunyoqarashi va o’zini tutish sifatlari tashkil topadi,hamda bilish qobiliyatlari rivojlanadi. Inson ma’lumotli bo’lib, bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’lib, o’zida fikrlar tizimini shakllantiradi.
Ta’lim olish vazifalari turli yo’llar bilan hal qilinadi. Ulardan eng asosiysi o’qitish hisoblanadi. O’qitish – bu ta’lim oluvchilarga yangi o’quv axborotini taqdim etish, uni o’zlashtirishni tashkillashtirishga, ko’nikma va malakalarni shakllantirishga, bilish qobiliyatlarini rivojlantirishga maqsadli yo’naltirilgan, muntazamli tashkiliy jarayondir.
O’qitish jarayonida ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi o’rtasida o’zaro harakat yuzaga keladi va uning samardorligi o’qituvchi va talabani hamkorligiga bog’liq bo’ladi.
O’qish-o’rgatish - bu ta’lim oluvchilarga yangi o’quv axborotini taqdim etish, uni o’zlashtirishni tashkillashtirishga, ko’nikma va malakalarni shakllantirishga, bilish qobiliyatlarini rivojlantirishga maqsadli yo’naltirilgan, muntazamli tashkiliy jarayondir.
O’qitishning asosiy natijasi – bu talabalar tomonidan o’zlashtirilgan bilim, ko’nikma va malakalar, ularda shakllangan bilish ehtiyojlari va qobiliyatlaridir.
Bilimlarda haqiqiy borliq umumiy aksini topadi. Talabalar hodisa, voqea, qonuniyatlar to’g’risidagi ma’lumotlarni o’rganadilar va u ularning yutug’i bo’ladi.
O’qitish jarayonining eng muhim natijasi – bu ko’nikmadir.