Basic Business Statistics, 10/e

Statistikanın əsas anlayışları

Kiçik kütlə (sample) Kiçik kütlə təhlil aparmaq üçün seçilmiş ana kütlənin bir hissəsidir. Kiçik kütlə xırda qrupu təşkil edir. Parametr Parametr ana kütlənin xarakteristikasını təsvir edən kəmiyyət ölçüsüdür. Statistik Statistik kiçik kütlənin xarakteristikasını təsvir edən kəmiyyət ölçüsüdür.

Ana kütlə və kiçik kütlə arasındakı fərq

• Ana kütlə

• Kiçik kütlə

• Ana kütləni təsvir etmək üçün istifadə edilən ölçülər parametr adlanır

• Kiçik kütləni təsvir etmək üçün istifadə edilən ölçülər statistik adlanır

Dəyişənlərin (variables) növləri

• Keyfiyyət (qualitative) dəyişənləri “bəli” və “xeyr” kimi cavabları özündə əks etdirir.
• Kəmiyyət (quantitative) dəyişənləri rəqəmləri özündə əks etdirir.
• Diskret dəyişənlər sayıla bilən prosesdən yaranır
• Kəsilməz (continuous) dəyişənlər ölçüləbilən prosesdən yaranır

Dəyişənlərin növləri

• Dəyişənlər

• Keyfiyyət

• Kəmiyyət

• Diskret

• Kəsilməz

• Nümunələr:
• Evlilik statusu
• Siyasi partiya
• Göz rəngi
• (müəyyən edilmiş kateqoriyalar)

• Nümunələr:
• Uşaqların sayı
• Hər saata istehsal olunan komputer
• (sayıla bilən rəqəmlər)

• Nümunələr:
• Çəki
• ÜDM çəkisi
• (ölçüləbilən xarakteristikalar)

Ölçmənin miqyası

• Nominal miqyas heç bir rankı olmayan kateqoriyalardakı datanı özündə əks etdirir və keyfiyyət dəyişənlərinə aiddir.

• Keyfiyyət dəyişənləri Kateqoriyalar

• Şəxsi komputer sahibliyi
• Sahib olduğu səhmin növləri
• İnternet təchizatçı

• Bəli/xeyr

• Aztelekom/ ultel/ digər

• Artım/ Dəyərli/ digər

Ölçmənin miqyası (davamı)

• Sıra miqyası rankı olan kateqoriyalardakı datanı özündə əkd etdirir.

• Chap 1-

• Keyfiyyət dəyişənləri Ardıcıl kateqoriyalar

Tələbə qiyməti	Əla, yaxşı, kafi, qeyri-kafi
Məhsuldan razılıq	Əla, Neytral, bəyənilmir
Fakültə rankı	Professor, Dosent, Baş müəllim, müəllim
Standard & Poor’s bond reytinqləri	AAA, AA, A, BBB, BB, B, CCC, CC, C, DDD, DD, D

İnterval və əmsal miqyasları

• Kəmiyyət dəyişənləri Ölçü meyarı

• Temperatur
• Bank hesabında vəsait
• Uzunluq (metr, km)
• Yaş
• Əmək haqqı

• interval

• əmsal

• interval

• əmsal

• əmsal

• İnterval və əmsal miqyasları kəmiyyət dəyişənlərinə aiddir.