doğuş və doğumdan sonrakı dövrlə müşayət olunur. Çoxalma prosesi bütünlükdə
bilavasitə genlərin iştirakı, daimi nəzarəti ilə həyata keçirilir və neyrohumoral yolla
tənzimlənir. Bu proseslərin hər biri genetik xarakter daşıdığı üçün ayrı-ayrı heyvan
növlərində kəmiyyət və keyfiyyət əlamətlərinə görə bir-birindən fərqli olur.
Laktasiya prosesi-südün əmələ gəlməsi (laktopoez) və ixrac olması reproduktiv
çoxalma ilə bilavasitə qarşılıqlı əlaqədə olan proses sayılır. Çoxalmada ən vacib
amillər sayılan erkək və dişi qametlərin heyvanların postnatal inkişafının nisbətən
əvvəlki cinsiyyət yetişkənliyi dövründə əmələ gəlir. Spermatogenez və ovogenez
ümumi bioloji xüsusiyyətlərə malik olsalar da, öz fərqli xüsusiyyətləri ilə
səciyyələnir. Yaxşı yemləmə və bəsləmə şəraitində heyvanlarda ilk cinsiyyət
reaksiyaları başlayır ki, bu dövr cinsiyyət yetişkənliyi adlanır. Bu zaman erkəklərdə
cinsiyyət orqanları tam inkişaf edir, yumurtalıq və toxumluqlarda cinsiyyət hücey-
rələri əmələ gəlir, heyvanda cinsiyyət əlamətləri (oyanma, cinsiyyət refleksləri və s.)
yaranır, hormonlar ifraz olunur, dişilərdə isə cinsiyyət yollarında dəyişikliklər
başlayır.
