Baza modulu üzrə Təlim Materialı
İş yerində əsas psixoloji problemlər
Yüklə 1,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
İş yerində əsas psixoloji problemlər
İş hər bir şəxs üçün vacib ehtiyaclardan biridir. Həm psixoloji, həm sosial, həm də fiziki baxımdan insan üçün əhəmiyyət kəsb edir. Fərdin iş yerində qarşılaşa biləcəyi psixoloji problemlərin bəziləri ilə tanış olmaq iş həyatına daha hazırlıqlı olmasına kömək edə bilər. -
Sadə dildə desək, mobbing – bir və ya bir neçə şəxsin digər insan üzərində tətbiq etdikləri düşməncə, əxlaqa və etikaya uyğun olmayan vasitələrlə həyata keçirilən psixoloji terrordur. Yəni iş yerindəki, digər ictimai birliklərdəki emosianal istismardır. Psixoloji şiddət, təkləmə, alçatmaq, narahat etmək, iş motivasiyasını, özünəinamı qırmaq və kefini pozmaqdır. Xüsusilə, iyerarxik qruplarda gücü əlində tutan insanın, ya da qrupun psixoloji yollarla uzunmüddətli və sistemli hökmranlıq etməsidir. Mobbinqin həyata keçirilməsindəki oxşar ünsürlər aşağıdakılardır: Həddən artıq yoxlayıcı; Qorxaq və nevrotik; Daima güclü olma istəyi; Pis niyyətli, hiləli fəaliyyətlər etməkdən çəkinməyən; Düşmənlik etməyi sevmək; Kefindən kimisə incitməyə çalışmaq;
53 -
şəxslərlə, istərsə də, yuxarı, ya da aşağı vəzifədən olan insanların çatışması mümkündür. Əsas səbəb duyğu və düşüncələrdəki fərqliliklərdir. Bundan başqa iş yerində insanlararası çatışma olduğu kimi, eyni zamanda departamentlərarası çatışmaların da olması mümkündür. Çatışmasın ən böyük səbəbi isə ünsiyyətdə olan problemlərdir. Ünsiyyətdə bacarıqsızlıq həm çatışmanın səbəbi, həm də nəticəsidir. -
daşıdığını bilməməsidir. Şəxsin vəzifəsində öhdəliklərinin dəqiq olmaması, vəzifə öhdəliklərini bilməməsi, müvəffəqqiyəti qiymətləndirmə kriteriyalarında aydınlıq olmaması qeyri-müəyyənliyə, stressə və işdən zövq ala bilməməyə səbəb olur. Şəxsin işdə nəyə səlahiyyətinin çatıb, nəyə çatmadığını bilməməsi, işiylə əlaqədar açıq, dəqiq və planlı hədəflərinin olmaması rollarda qeyri-müəyyənliyə səbəb olan əsas amillərdəndir. -
əlaqədar olan problemlərlə yanaşı, peşəylə bağlı rolları, insanlararası münasibətlərdən yaranan gərginlik, kariyera gözləntisi, işyerində problemlər, yetərsiz qaynaqların olması və s. bunlara səbəb olur. 4.3.2. T ələbələr üçün fəaliyyətlər Təhsil aldığınız müəssisənin etik davranış qaydaları baxımından inkişafın hansı mərhələsində olduğunu öyrənin. Hansı etik qaydaların tətbiq olunduğunu və bunların təyin olunmasında əsas məqsədlərin nə olduğunu izah edin. Sinfi iki qrupa bölün. Bir qrup işləyənlərin və işə götürənlərin hüquqlarını, digər qrup isə işləyənlərin və işəgötürənlərin öhdəliklərini qeyd etsin. Daha sonra yazılı vərəqləri dəyişdirin. Hər iki qrup eyni mövzu ətrafında qeydlərini etsin. Çıxan nəticələri qrup kapitanları təqdim etsin. Təqdimat əsasında müzakirə təşkil edin. Sinfi iki nəfərlik qruplara bölün. Biri: “Mənə dünənki iclasda hansı qərarın qəbul edildiyini deməlisən”, “Bu məxfi qərarları heç kimə deməyəcəm” - mübahisə mövzusu təşkil edərək, tərəfdaş tərəfə müraciət etsin. Digər tərəf bunu icra etməyə çalışsın. Daha sonra tərəflər yer dəyişdirsin. Sonda vəziyyəti qiymətləndirin. “10 ildir işlədiyiniz müəssisəyə yeni gələn rəhbərin çox yaxın qohumunuz olduğunu öyrənirsiniz. Boş olan vəzifəyə sizdən daha çox layiq olan başqa birisi olmasına baxmayaraq, sizi gətirməsi üçün rəhbərə müraciət etməyi düşünürsünüz. Nəticədə, rəhbər olan sizin qohumunuzdur və o vəzifədə artıq sizin haqqınızdır deyə düşünürsünüz. Rəhbərə bunu necə deyəcəyinizi izah edin. Bu izahınızı digər yoldaşlarınızdan məxfi saxlayın və sonda müəlliməyə təqdim edin” yazısı olan vərəqləri tələbələrə təqdim edin. İzləyəcəkləri yolu qiymətləndirin. Növbəti dərs həmin vərəqləri qarışıq şəkildə sinfə paylayın. Bütün sinif ilə mövcud vəziyyəti müzakirə edin. İki nəfərlik qruplar mobinqlə bağlı kiçik səhnə hazırlasın. Hazırlanan səhnəciyi rollu oyunla təqdim edin. 4.3.3. Qiym ətləndirmə Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz: Yüklə 1,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|