Bekchanova-zilola kurs-ishi m.ó. m pdf

II BOB. Ikkinchi sinfda matematikadan to’garak mashg’ulotlarini tashkil
etish metodikasi
__________________________________________________21
2.1. Matematikadan didaktik o‘yinlarni tayyorlash va o‘tkazish._____21
2.2 Quvnoqlar va zukkolar klubi,matematik ro’znoma,matematik ekskursiya 
tavsifi
____________________________________________________________30
Xulosa___________________________________________________32
Foydalanilgan adabiyotlar.___________________________________36
3

---

Kirish.
Kurs ishining dolzarbligi O‘zbekiston Respublikasi Qomusi sahifalarida
har bir fuqaroning ilm olish, o‘z ijodiy kuch va qobiliyatlarini har tomonlama
rivojlantirish ta’kidlanadi. Hozirgi zamon maktabi tubdan yangi-lanmoqda.
Mamlakatimizda “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning qay-tadan ko‘rib
chiqilganligi maktabning buguni va kelajagiga umid bilan qarashga
undaydi.Yosh avlodga tarbiya berishdek murakkab vazifani hal etishda maktab
juda katta ahamiyat kasb etadi. Ayni shu joyda yoshlarimiz ijtimoiy jamiyat va
ilmiy texnika taraqqiyoti talablariga javob bera oladigan mukammal
ma’lumotlarni oladilar. Maktab yoshlarning dunyoqarashlariga poydevor
hamda
g‘oyaviy
e’tiqodlari
uchun
negiz
yaratadi,
ularning irodalarini shakllantiradi, xalqimiz baxt-saodati yo‘lida sidqidildan
mehnat
qilishga
tayyorlaydi.
O‘quvchilarga tarbiya berish ularga ta’lim berish bilan mustahkam va yaxlit
birlikda amalga oshiriladi. Ammo, tarbiyaning o‘z vazifasi, mazmuni, shakl
hamda uslublari bor. O‘quv-tarbiyaviy jarayonning uzviyligi maktab oldiga
qo‘yilgan eng muhim pedagogik qoidalardan biri hisoblanadi, shuning uchun
ham sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar bevosita o‘quv jarayoni
bilan bog‘langandir. Darsdan tashqari mashg‘ulotlar o‘quvchilarda asosiy
vazifalari bo‘lmish ilm olishga ishtiyoq uyg‘otish, qobiliyati va iste’dodlarini
ro‘yobga chiqarishga imkoniyat yaratishdan, maktabni muvaffaqiyatli tugatish,
kasb-korga intilish hissini tarbiyalashdan iboratdir. Yoshlarning kundalik
ehtiyojlari, intilish-lari, talab va qiziqishlarini faqat dars jarayoni bilan qondirib
bo‘lmaydi. Sinfdan va maktabdan tashqari mashg‘ulotlar o‘quv-chilar
faoliyatining barcha qirralarini qamrab olmog‘i lozim. Har bir o‘quvchi bilan
yakkama-yakka ishlash, uni ijtimoiy-ruhiy jihatdan o‘rganish sinf faoliyatiga
yangicha
mazmun
olib
kiradi.
Yoshlarning g‘oyaviy-siyosiy ongini shakllantirish, ularda atrof-muhitga,
jamiyatga ongli munosabatda bo‘lish, jonajon Vatanini cheksiz sadoqat bilan
sevish, xalqimizning milliy qadriyatlarini e’zozlash hissini tarkib toptirish –
4

---

vatanparvarlik tarbiyasining mag‘zi bo‘lmog‘i lozim. Maktab va maktabdan
tashqari muassasalarning tashkiliy shakllarini, mazmuni va maqsadini belgilash
bugungi kunimizning barcha qirralarini hisobga olishini talab etmoqda. Sinf va
maktabdan tashqari mazkur tarbiyaviy ishlar shaxs kamoloti bosqichlarini
belgilab olishga qaratilganligi bilan tavsiflanadi. Mazkur muammoni ijobiy hal
etish uchun sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar tizimida
quyidagilar
bo’lishi
lozim:
Maktab va maktabdan tashqari muassasalarning tashkiliy shakllarini, mazmuni
va maqsadini belgilash bugungi kunimizning barcha qirralarini hisobga olishini
talab etmoqda.Sinf va maktabdan tashqari mazkur tarbiyaviy ishlar shaxs
kamoloti bosqichlarini belgilab olishga qaratilganligi bilan tavsiflanadi.
Mazkur muammoni ijobiy hal etish uchun sinfdan va maktabdan tashqari
tarbiyaviy ishlar tizimida quyidagilar bo’lishi lozim:
Ulg`ayayotgan inson shaxsini tarbiyada oliy ijtimoiy qadriyat deb tan
olish, har bir bola, o’smir va yosh yigitning betakror va o’ziga xosligini
hurmatlash,
ijtimoiy xuquqini
e`tiborda
tutish
zarur.
Milliylikning o’ziga xos an`ana vositalariga tayanish.
- Pedagoglar o’rtasida o’zaro hurmat munosabatlarini shakllantirish.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar o’quvchilarni darsdan bo’sh vaqtlardagi
o’quv tarbiya jarayonini to’ldiradi va kengaytradi, o’quvchilarni mustaqil bilim
olishlari, ijodiy qobiliyatlarini, tashabbuskorligini oshirishga imkoniyat
yaratadi. Sinfdan tashqari tashkil etiladigan tadbirlarda fan o’qituvchilari o’z
faniga qiziqqan o’quvchilar bilan mashg`ulot o’tqazib, o’quvchilarning
qiziqishlarini o’stiradi. Sinfdan tashqari ishlarni to’la qamrab olgan to’garaklar
bir necha xilda bo’lishi mumkin:A) fan to’garaklari B) mohir qo’llar
to’garaklari V) sport to’garaklari G) badiiy to’garak.O’rta umum ta`lim
maktablarida bu ishlarni sinf rahbari va tarbiyaviy ishlar tashkilotchisi
uyushtiradi. Sinf rahbari sinfdan tashqari ishlarni uyushtirishda to’garak
rahbarlariga yaqindan yordam beradi. Qiziqishlari, intilishlari bir xil bo’lgan
o’z o’quvchilarini biror to’garakka a`zo bo’lishga chorlaydi. Ularni qaysi
5

---

to’garakda mashg`ul bo’lishlari hisboga olinadi.Maktabdan tashqari tarbiyaviy
ishlar bolalarni ijodkorlikka da`vat etuvchi tarbiyaviy maskandir. Pedagogik
tajribalar shuni ko’rsatmoqdaki, hozirgi sharoitda maktabdan tashqari
tarbiyaviy ishlarni olib boruvchi bolalar uylari, yoshlar saroylari, yosh
texniklar saroylari, yosh texniklar uylari maktab tarbiyasining uzviy
davomchisi bo’lib qolishi kerak. O’zbekiston Respublikasining «Sinfdan va
maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar kontseptsiyasi», bu ishlarni rejalashtirish
va amalga oshirishda asos bo’ladi
Bitiruv malakaviy ishining maqsadi: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari
ishlarni tashkil etish va uni o’tkazishning samarali shakl va usullarini aniqlash.
Kurs ishini ob`ekti: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil
etish va uni o’tkazish jarayoni va matematik o’n minutliklar.
Bitiruv malakaviy ishining maqsadi: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari
ishlarni tashkil etish va uni o’tkazishning samarali shakl va usullarini aniqlash.
Kurs ishini ob`ekti: Boshlang`ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil
etish va uni o’tkazish jarayoni.