Belgilar Operatorlar

Formula — bul ámeldegi bahalar tiykarında jańa bahalardı xisoblovchi teńleme bolıp tabıladı. Formulalar járdeminde elektron kestede kóplegen paydalı islerdi ámelge asırıw múmkin. Elektron kesteler formulalarsız ápiwayı tekst redaktorına aylanıp qaladı. Formulalarsız elektron kestelerdi oyda sawlelendiriw qıyın.
Kestege formulanı quyılıw ushın onı kerekli yacheykaga kirgiziw kerek. Formulalardı xam basqa maǵlıwmatlar sıyaqlı uzgartirish, saralaw, olardan nusqa kóshiriw hám ushırıw múmkin. Formula daǵı arifmetik ámeller sanlı bahalardı esaplawda, arnawlı funksiyalar tekstlerdi qayta islewde xamda yacheykadagi basqa bahalardı esaplawda isletiledi.
Sanlar hám tekstler. Formula daǵı esaplawlarda qatnasıp atırǵan sanlar hám tekstler basqa yacheykalarda jaylasqan bulishi múmkin bulsa-de, olardıń maǵlıwmatların ańsat almastırıw múmkin. Mısalı, EXCEL baslanǵısh maǵlıwmatlar uzgartirilsa, formulalardı qayta xisoblab shıǵadı.
Formula tómendegi elementlerden qálegensin uz ishine alıwı múmkin:
— Operatorlar. Birden aslam operatordan dúzilgen formulanı dúziwde EXCEL bul operatorlardı analiz etedi. Bunda standart matematikalıq qaǵıydalarǵa tiykarlanadı. (Arifmetik ámellerdi orınlaw tártibi saqlanıp qaladı.)
Excelde formulalardı esaplaw hám orınlaw tómendegi tártip tiykarında ámelge asıriladı :
Birinshi bolıp qawıs ishindegi ańlatpalar qaray shıǵıladı.
Odan keyin ámeller orınlaw tártibi saqlanǵan túrde operatorlar atqarıladı.
Eger formulalarda birdey tártipli bir neshe operatorlar bulsa, olar izbe-iz shep tárepten ungga qaray atqarıladı.
Tómendegi kestede formulalarda qullaniladigan operatorlardıń atqarılıw tártibi kórsetilgen.

Belgilar	Operatorlar	Bajarilish tartibi
^	Darajaga ko’tarish	1
*	Ko’paytirish	2
/	Bo’lish	2
+	Ko’shish	3
-	Ayirish	3
&	Konkatenasiya	4
=	Tenglik	5
>	Dan katta	5
<	Dan kichik	5

— Diapazon hám yacheykalarga jiberiw — kerekli maǵlıwmatlardı saqlawshı diapazon hám yacheykalar atı yamasa adresi kórsetiledi. Mısalı : D10 yamasa A1:Ye8.

— Sanlar.
— Jumısshı keste funksiyaları. Mısalı, SUM.
Eger formula yacheykaga kiritilse, ol jaǵdayda yacheykada kiritilgen formula tiykarındaǵı esap-kitap nátiyjesi qurinadi. Lekin formulanıń uzi tiyisli yacheyka aktivlashtirilsa formulalar qatarında payda boladı.
Formulalar xar mudam «q» belgisi menen baslanadı. Bul belgi járdeminde YeXCEL tekst hám formulalardı parıqlaydı.
FUNKSIYALAR BILAN ISHLASH

Funksiya — bul formulalarda qullaniladigan kiritip qoyılǵan tayın úskeneler qálipi bolıp tabıladı. Olar quramalı bulgan matematikalıq hám logikalıq ámellerdi atqaradı.

Funksiyalar tómendegi islerdi orınlaw imkaniyatın beredi.
1. Formulalardı kemeytiw.
2. Formulalar buyicha basqa etip bulmaydigan xisob jumısların orınlaw.
3. Ayırım redaktorlıq máselelerin sheshiwdi tezlestiriw.
Barlıq formulalarda ápiwayı () qawıslar isletiledi. Qawıs ishindegi maǵlıwmatlar argumentlar dep ataladı. Funksiyalar qanday argumentlar isletilineyotganligiga kura bir-birinen parıq etedi. Funksiyanıń túrlerine qaray olar tómendegishe isletiliwi múmkin:
— argumentsiz;
— bir argumentli;
— belgilengen sheklengen argumentlar sanı menen;
— belgisiz sandaǵı argumentlar sanı menen;
— shárt bulmagan argumentlar menen.
Funksiyada argumentlar isletilmasa xam, bush qawıslar kórsetiliwi kerek. Mısalı, qRAND (). Eger funksiyada birden artıq argument isletilse, olar arasına noqatlı útir (;) quyıladı. Formulalarǵa funksiyanı kirgiziwdiń eki usılı ámeldegi: klaviatura járdeminde qolda kirgiziw hám EXCEL dagi «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) piktogrammasi arqalı kirgiziw.
Funksiyanı kirgiziw usıllarınan biri qulda klaviaturadan funksiya atı hám argumentlar ruyxatini kirgiziwden ibarat. EXCEL funksiyanı kirgiziwde onıń atındaǵı belgilerdi joqarı registrga uzgartiradi, sebebi formula hám funksiyalarda kishi xarflar isletiw múmkin. Eger programma kiritilgen tekstti joqarı registrga uzgartirmagan bulsa, sonday eken, ol jazıwdı funksiya dep qabıl etpegen, yaǵnıy funksiya notug'ri kiritilgen boladı.
EXCELdagi «Master funktsiy» (Funksiya ustası ) funksiya jáne onıń argumentini yarım avtomatikalıq tártipte kirgiziwge múmkinshilik jaratadı.
«Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) ni qullash funksiyanıń jazılıwı jáne onıń hámme argumentlarini sintaktik tug'ri tártipte kiritiliwin támiyinleydi. «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) ni jumısqa túsiriw ushın standart úskeneler panelindegi

Funksiyalar ustası ) eki baylanıs formasındaǵı túńligine iye. Kategoriyalar aynada 11 hár qıylı tarawlarǵa tiyisli bulgan funksiyalar kategoriyalari berilgen. Eger paydalanıwshınıń masxus funksiyaları xam qullanilsa, bul kategoriyalar sanı odan xam kóp bulishi múmkin. Funksiyalar ruyxatidagi kategoriyalardan biri tańlap alınsa, baylanısıw aynasında sol funksiya kategoriyasiga tiyisli funksiyalardıń ruyxati shıǵadı. Ruyxatlar túńliginde funksiyalardan biri tańlap alınsa, argumentlar ruyxati menen paydalanıw haqqında qısqasha maǵlıwmat payda boladı. Bul tómendegi suwretde keltirilgen
«Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) menen islew haqqında usınısnamalar
1. Eger saylanǵan funksiya haqqında qushimcha maǵlıwmat olmoqchi bulsangiz, ol jaǵdayda tıshqansha kursatkichini «Spravka» (Maǵlıwmat ) tuymesine alıp barıp basıń.
2. Jańa funksiyanı kirgiziwde «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) avtomatikalıq túrde qatar basına «q» (teń) belgisin quyadi.
3. «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) ni shaqırıwda yacheyka bush bulmasa, ol jaǵdayda yacheykadagi maǵlıwmatlar uchirib taslanadı.
4. «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) ni ámeldegi bulgan formulaǵa jańa funksiyanı kirgiziwde qullash múmkin. Onıń ushın formulanı redaktorlawda funksiya kiritiliwi kerek bolǵan jayǵa kursordı quyılıw, keyin bolsa bul kirgiziwdi ámelge asırıw ushın «Master funktsiy» (Funksiyalar ustası ) ni jumısqa túsiriw kerek.