Jild: 03 | Nashr: 04 | април 2022 “BILIG – ILMIY FAOLIYAT” nashri http://bilig.academiascience.org 340 5. Yuqoridagi 4 ta banddan foydalanib
( )
funksiya grafigini yasaymiz
(7 -rasm).
B. toq natural son bo‘lganda ( )
funksiya grafigining
andazasi xuddi
( )
kubik parabolaning andazasi qanday bo‘lsa, xuddi
shunday bo‘ladi, ya‘ni parabola tarmoqlari yo‘nalishi
parametrning ishorasiga bog‘liq,
parabola uchi (
) koordinatali nuqtada bo‘ladi(8-rasm).
7-misol(mustaqil).
va toq natural son bo‘lsa, ( )
funksiya grafigining andazasini yasang.
8-misol * (mustaqil).
va juft natural son bo‘lsa,
( )
funksiya grafigining andazasini yasang.
Ko’rsatma: Berilgan funksiyani
( )
(
)
ko‘rinishga keltirib olib,
A
qoidadan foydalaning.
Ta’rif: funksiyaning grafigiga darajali giperbola deyiladi. Xususan,
da kubik giperbola deyiladi.
9-misol .
funksiya grafigini quyidagi shartlar asosida andazasini yasang:
1.
va juft natural son bo‘lsa;
2.
va juft natural son bo‘lsa;
3.
va toq natural son bo‘lsa;
4.
va toq natural son bo‘lsa;
Yechish :
1)
juft natural son bo‘lsa,
funksiya grafigining andazasi 13-rasmdagi kabi
bo‘ladi. Argumentning tayin qiymatida
,
funksiyaning qiymati
funksiya qiymatini
ga ko‘paytirish bilan hosil qilingani uchun aytish mumkinki,
funksiya grafigining andazasi
funksiya grafigini absissalar o‘qidan
ordinatalar o‘qi bo‘ylab: agar
bo‘lsa, marta cho‘zish bilan; agar
bo‘lsa,
marta qisish bilan hosil qilinadi(9-rasm).
2)
bo‘lsa, 1-bandda yasalgan grafikni absissalar o‘qiga nisbatan simmetrik sindirish
orqali
funksiya grafiki hosil qilinadi(12-rasm).
