Geologik quduqlarning “M”si uchun
1-qatlam uchun
kpa
2-qatlam uchun
kPa
3-qatlam uchun YeOS satxigacha aloxida aniqlanadi
kPa
31 – qatlam m. YeOS satxidan pastda bo‘lgani uchun, gruntni suvga to‘yingan xolatdagi xajm og‘irligi
t/m3
U xolda
kPa
4 – qatlam uchun
t/m3
kPa
2. Poydevorlarga ta’sir etayotgan yuklarni xisoblash
2.1. Yuk yuzalarini aniqlash va xisoblash.
Loyixalanayotgan binoning rejadagi ko‘rinishi to‘g‘ri to‘rt burchakli bo‘lib, uzunasiga 54 m, eni 18 m, prolyot uzunligi 9 m, ustunlar qadami 6 m, bir qavatli.
7- shakl Bino rejasi va yuk maydonlarini aniqlash sxyemasi.
7-shaklga asosan:
S - 1 poydevor uchun yuklanish maydoni yuzasi:
A – 2 poydevor uchun yuklanish maydoni yuzasi
V - 4 poydevor uchun yuklanish maydoni yuzasi:
Bu yerda: L – prolyot uzunligi, m
V – ustunlar qadami, m
2.2. Poydevorga tushayotgan yuklarni xisoblash.
Poydevorga tushayotgan yuklarni jamlashda QMQ 2.01.07-96 “Yuklar va ta’sirlar” me’yoriy xujjatini ko‘rsatmasiga asosan, yuk yuzalariga kirgan xamma elementlar va konstruksiyalarni og‘irligi olinadi xamda jamlanadi. Agar yuk yuzalariga kirgan konstruksiyalarni og‘irligi kataloglarda berilgan bo‘lsa ularni xajmini xisoblab, xajmiy og‘irligidan foydalanib xisoblanadi.
A3 yuklanish maydonidan tushayotgan yuklar
3 - jadval
T/r
|
Yuklarning nomi
|
Belgisi
|
Qaysi normativ xujjatdan olingan
|
Xisob formula-si
|
Normativ yuk, Kn
|
Yuklanish bo‘yicha ishonchli-lik koeffi-siyenti
|
Xisobiy yuk, Kn
|
1
|
I Doimiy oradan xavo oqimi o‘tmaydigan qatma-qat yumshoq tom
|
N tom
|
[4] p. 8 ,ilovadagi
12- jadval
|
3,6x144
|
518.4
|
1,2
|
622.08
|
2
|
Temirbeton qobirg‘ali plita 3x12 m
|
N t.b.p.
|
Qo‘l.153 b. 4.1- jadval 13-jadval
|
1,7x144
|
288.8
|
1,1
|
269.28
|
3
|
30-m li temirbeton ferma
|
Nf
|
Qo‘l.154 b. 4.2- jadval 14-jadval
|
144x1
|
144
|
1,1
|
158.4
|
4
|
Temirbeton ustun
|
Nkoh
|
|
(9.6x0,4x0,4)x25
|
38.4
|
1,1
|
42.24
|
5
|
II – vaqtincha-lik qor og‘irligidan
|
Nk
|
QMQ
|
0,5x144
|
72
|
1,4
|
100.8
|
|
JAMI
|
N
|
|
|
1017.6
|
-
Doimiy
Vaqtin.
|
1192.8
1092
100.8
|
8 – shakl A-2 o‘qlarini kesishgan joyidagi poydevor
uchun yuk maydoniga kirgan element va konstruksiyalar
2.3. Poydevor enini aniqlash
QMQ ko‘rsatmasiga asosan poydevor eni quyidagi ifodadan xisoblab topiladi:
A)
Bu yerda: - o‘q bo‘yicha ta’sir etayotgan, yuzadan xosil bo‘lgan normativ yuk, kN.(3-jadval).
- poydevor tomonlari nisbati, agar poydevor asosi yuzasi kvadrat bulsa =1; to‘g‘ri to‘rtburchak bo‘lsa 1< <10;
lentasimon poydevorlar uchun =10 teng.
Bizning misolimizda =1 teng deb olamiz.
- gruntni (ishchi qatlamini) shartli yuk ko‘tarish qobiliyati, kPa, QMQ jadvallaridan olinadi(Ilovadagi 15-16 jadvallar), bizning misolimiz uchun, qattiq suglinok J = 0; e 4 = 0,9 =200 kPa;
Zamin gruntlarining xisobiy qarshiligini quyidagi ifodadan xisoblab topamiz (33 (7)) [ 4 ]
B) kPa
Bu yerda: - gruntlarni ishlash sharoiti koeffisiyenti
(ilovadagi 17 – jadvaldan olinadi).
- o‘lchovsiz koeffisiyentlar bo‘lib ilovadagi
18– jadvaldan gruntlarning ichki ishqalanish burchagi φ ga asosan olinadi olinadi, [ 4 ]
Bizning misol uchun bo‘lganda
bn – xisoblab topilgan poydevor eni bn=3.12 m
κ– koeffisiyent, agar gruntning mustaxkamlik ko‘rsatkichlari (φ va S ) tajriba yo‘li bilan topilgan bo‘lsa κ = 1, jadvallardan olingan bo‘lsa κ = 1,1 qabul qilinadi.
d- poydevorni qo‘yilish chuqurligi, m
g¢11 poydevorni qo‘yilish chuqurligidagi qatlam (d) gruntini xajmiy og‘irligi, kN/m3, ;-
g¢¢II- poydevorni quyilish chuqurligidan pastdagi qatlam gruntlari o‘rtacha xajmiy og‘irligi, kN/m3;
g - o‘tish koeffisiyenti, g=10;
Cn -yuk ko‘taruvchi qatlamni grunt donachalarini tutinish koeffisiyenti kPa, uni qiymati gruntni g‘ovaklik koeffisiyenti va plastiklik ko‘rsatgichlari orqali QMQ [4] tablisasidan yoki ilovadagi 7-jadvaldan aniqlanadi.
Xisoblab topilgan R miqdoridan foydalanib poydevor enini topamiz
m.
U xolda
Poydevor ostidagi faktik bosim
kPa
G- poydevorning og‘iriligi, kN, quyidagi ifodadan topiladi
kN,
bu yerda b - o‘lchovsiz koeffisiyent b = 0,85
g - poydevor materialini xajmiy og‘irligi, kN/m3
g - o‘lchovsiz o‘tish koeffisiyenti
d3 - poydevorni qo‘yilish chuqurligi, m
Poydevor enini axb=3x3 m qabul qilamiz. Poydevorni oxirgi aniqlangan asosi enidan foydalanib zamin gruntining xisobiy qarshiligi ni aniqlaymiz
Demak qabul qilingan poydevorning eni talabga javob beradi. Xisobiy va faktik bosimlar farqi 5% gacha bo‘ladi.
3. Poydevorni cho‘kishini xisoblash
Poydevorni cho‘kishini xisoblashda xar xil qatlamlardan iborat zaminlar uchun qatlamlab jamlash usulidan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. QMQ formulasiga [4] (55(1 pr.2) asosan
bu yerda: b- o‘lchovsiz koeffisiyent QMQ tavsiyasiga ko‘ra b = 0,8 ;
n-zaminni siqiluvchi gruntlarini qalinligi bo‘yicha elementar qatlamlar soni;
szi- vertikal o‘q bo‘yicha ta’sir etgan yukdan xosil bo‘ladigan kuchlanish, i – qatlam uchun, kPa;
hi- i - chi elementar qatlamni balandligi, m;
E0i- i - chi elementar qatlamni elastiklik moduli, kPa.
Faktik bosim kPa
Zichlanishi mumkin bo‘lgan gruntlar qatlamlarini umumiy qalinligi Z=Ns, Gzp=0,2Gzg sharti qanoatlantirilgan chuqurligigacha olinadi.
Elementar qatlam balandligi
Poydevor osti yuzasi satxidagi tabiiy bosim z=1,0 m.
kPa
U xolda poydevor osti yuzasi satxidagi qo‘shimcha bosim
kPa;
Birinchi qatlam staxidagi tabiiy bosim
m
kPa
kPa
Qo‘shimcha bosimni aniqlaymiz, koeffisent
Poydevor asosi yuzasi tomonlari nisbati
dan
Ilovadagi 19 - jadvaldan qabul qilamiz
kPa
Xuddi shuningdek qolgan qatlamlar uchun tabiiy va qo‘shimcha bosimlarni xisoblaymiz.
2-qatlam
(19 -jadval)
kPa
kPa
kPa
3-qatlam (2-turdagi grunt qatlami satxi)
m, m =
kPa
kPa
kPa
4-qatlam
m, m
kPa
kPa
kPa
5-qatlam
m, m α5
kPa
kPa
kPa
Xisobni shu qatlamda to‘xtatamiz, chunki qo‘shimcha bosimning miqdori tabiiy bosimni 20 % teng bo‘ldi. Ya’ni kPa = kPa;
Yuqorida olingan ma’lumotlarni 4 - jadvalga kiritamiz.
Umumiy cho‘kish miqdorini xisoblash 4 – jadval
Z, m
|
|
|
α
|
kPa
|
|
kPa
|
Ye; kPa
|
S, sm
|
0
|
1
|
0
|
1
|
14,56
|
2,912
|
188,653
|
11000
|
|
2,4
|
1
|
1,6
|
0,2698
|
34,84
|
6,968
|
50,899
|
11000
|
1,87sm
|
3,4
|
1
|
2,2667
|
0,1659
|
55,12
|
11,024
|
31,298
|
11000
|
0,58sm
|
4,6
|
1
|
3,0667
|
0,1018
|
75,40
|
15,080
|
19,205
|
11000
|
0,36sm
|
5,8
|
1
|
3,8667
|
0,0678
|
77,43
|
15,485
|
12,791
|
18000
|
0,22sm
|
7
|
1
|
4,6667
|
0,0481
|
97,71
|
19,541
|
9,074
|
18000
|
0,09sm
|
Jami cho‘kish miqdori
|
3.12
|
9 - shakl .Qo‘shimcha va tabiiy bosimlar epyurasi
Tavsiya etilgan formulaga asosan xar bir qatlam uchun cho‘kish miqdorini aniqlaymiz
sm
sm;
sm;
sm;
sm;
Umumiy cho‘kish miqdori
sm
sm;
Demak tashqi yuk ta’siridan xosil bo‘layotgan cho‘kish QMQ da ruxsat etilgan cho‘kish miqdori sm dan kichik ekan.
Dostları ilə paylaş: |