Biokimyo va molekulyar

 
 
 
 
 
 
 
 
10-rasm. Oqsillarning uchlamchi strukturasi. 
2.9.
§.
 Oqsillarning t
o‘
rtlamchi strukturasi 
Ikki va undan ortiq polipeptid zanjirlardan tashkil topgan oqsillar 
molekulasi t
o‘
rtlamchi strukturaga ega. T
o‘
rtlamchi struktura hosil b
o‘
lishida 
ishtirok etadigan polipeptid zinjirlarning har biri 
o‘
ziga xos birlamchi, 
ikkilamchi va uchlamchi strukturaga ega b
o‘
lib, u kichik birlik deb ataladi. 
K
o‘
pgina oqsillarning molekulasi bir necha kichik birliklardan tashkil topgan. 

---

30 
Masalan: gemoglobin oqsilli t
o‘
rtta kichik birlikdan; 2 ta 

va 

polipeptid 
zanjiridan tashkil topgan. Tamaki mozaikasining virusini tashkil qiladigan 
murakkab oqsil 2200 ta kichik birlikdan tashkil topgan . 
Oqsil molekulasini tashkil qiladigan kichik birliklar har xil fizik va 
kimyoviy ta`sir natijasida dissotsiyalanishi mumkin, bujarayon qaytar b
o‘
lib, 
dissotsiyalangan kichik b
o‘
lakchalar ma`lum sharoitda qaytadan yana birikadi. 
Oqsillarning fermentativ xususiyatlari ularning t
o‘
rtlamchi strukturasiga 
bog`liqdir. T
o‘
rtlamchi struktura hosil b
o‘
lishida oqsillar molekulasida 
uchraydigan barcha kimyoviy bog`lar ishtirok etadi; vodorod, disulfid, 
elektrostatik va gidrofob bog`lar. Oqsillarning t
o‘
rtlamchi strukturasi muhim 
funksional ahamiyatga ega. 
11-rasm. Oqsillarning t
o‘
rtlamchi strukturasi. 
Har qanday oqsillarning t
o‘
rtlamchi strukturasi hosil b
o‘
lishida quyida 
bo
g‘
lar ishtirok etadi: