Biologiyadan ham xuddi matematika, fizika, kimyo fanlari kabi darsliklar bilan bir qatorda masala va mashqlar to‘plami ham kerak. Bu fikr pedagogik jamoa tomonidan ham qo‘llab quwatlanadi


Zoologiyadan masala va mashqlardan foydalanishda 0‘quv- chilaming bilim va malakasiga qo‘yiladigan talablar quyidagilardir



Yüklə 34,48 Kb.
səhifə8/10
tarix06.06.2022
ölçüsü34,48 Kb.
#60751
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
2 5204267290526229023

3.2.Zoologiyadan masala va mashqlardan foydalanishda 0‘quv- chilaming bilim va malakasiga qo‘yiladigan talablar quyidagilardir:
tur, oila, turkum, sinf, tip haqidagi umumiy ma’lumotlami, hayvonlar tiplarini asosiy belgilarini, hayvonot olamining xilma - xilligini, hayvonlar sistematikasini;
hayvonlaming tashqi muhitga bog‘liq holdagi xususiyatlari. Yashash muhiti va uning omillarini ta’sirini;
- hayvonlaming o‘simliklardan asosiy farqi, o‘xshash belgilari;
hayvonlaming tabiatdagi, insonlar hayotidagi va xo‘jalik fao- liyatjdagi ahamiyatini;
umurtqasiz va umurtqali hayvonlar skeletining tuzilish xusu- siyatlarini;
Zoologiyadan masalalar yechish metodikasi
Agar lm2 sodda hayvonlaming biomassi 7.8 g bo‘lsa. Bir gektar maydondagi sodda hayvonlaming umumiy biomassasini hisoblab toping.
Yechilishi:
1 gektar 10000 m2 ni tashkil etsa 1 mz sodda hayvonlaming biomassi 7,8 g , 1 gektardagi sodda hayvonlaming umumiy biomassasini hisoblab chiqamiz:

Poya mavzusidagi materiallami quyidagi izchillikda o‘rganish liivNiya ctiladi.


Novda va kurtakning tuzilishi.
Poyaning ichki tuzilishini vazifasiga bog'lab o‘rganish.
Poyaning bo‘yiga o'sishi va shoxlanishi
Poyaning eniga o‘sishi. Daraxtlaming yoshi.
Poya bo‘ylab oziq moddalaming harakati va to'planishi.
Yuqorida ko'rsatilganlar bo‘yicha o‘quvchilarda ilmiy dunyo-
i|urushni shakllantirishda, mavzu bo‘yicha chuqur bilimga ega ho’lishlarini ta’minlashda qiziqarli topsliiriqlar, masala va mashq- luriUtn foydalanish yuqori natija beradi.
()‘quvchilarga meva va urug‘ hosil bo‘lishini vegetativ organlar bilun bog‘liqligini, bargda hosil bo‘lgan organik moddalaming meva hosil bo‘lishidagi rolini bog‘lab tushuntirish o‘simlikning bir butun sistcma ekanligini yoritishda katta ahamiyatga ega. Aniq masala yoki mashqlar yordamida o‘quvchilarga meva va urug‘laming hosil bo'lish jarayonini tushuntirish, o‘simlik hosildorligini oshirish uchun qulay sharoitlami yaratish orqali o‘simlik hayotini boshqarish inumkinligini ko‘rsatib berish alohida ahamiyat kasb etadi.
Biz o'simliklaming generativ organlari mavzusi bo‘yicha ayrim masalalami yechish metodikasi bilan to‘xtalsak:
l.Olimlaming aniqlashicha Amerikada o'sadigan sekvoyaden- ilron deb ataluvchi o‘simlikning bitta qubbasida 200 ta urug‘ bo‘ladi.
ekin urug‘i juda yengil bo‘lib, 196000 tasi bir kg ni tashkil etadi. Yuqoridagi ma’lumotlarga asoslanib, Seyshel orolida o'sadigan Ncyshel palmasining 11 dona yong‘og‘ini masasiga teng bo‘lishi uchun sekvoyadendron o‘simligining necha dona urug‘i va bu u rug Mar nechta qubbada yetilishini hisoblab toping?
Yechilishi: Quyidagi hisoblash ishlarini amalga oshiramiz:
ldona seyshil palmasi yong‘og‘ining og‘rligi - 25 kg ga teng bo ‘ Isa,
dona seyshil palmasi yong‘og‘ining og‘rligi necha kg ga long bo‘lishini topamiz.
donasi 25 kg bolsa,
donasi x = 275 kg ekan.
sekvoyadendron urug'i 196000 tasi bir kg ni tashkil etsa, nechtasi 275 kgni tashkil etishi aniqlanadi:
196000 • 275=53900000 donaurug‘ teng;
53900000 dona urug‘ni: 200 ga = 269500 ta qubbada yetiladi.
Javob: 275 kg seyshil palmasi yong‘og‘i og‘rligiga sekvoyadendron o‘simligining
Entada o‘simligining dukak mevasi uzunligi 180 sm, qo‘n- g‘irbosh mevasining uzunligi 0.5 mm bo‘ladi. Entada o‘simligining mevasi, qo‘ng‘irbosh mevasidan necha bor katta ekanligini hisoblab toping?
Yechilishi:
Masalani yechish uchun proporsiya tuzamiz
180 sm: 0.5mm=360
Javob: 360 bor katta ekan.
Olimlarning aniqlashicha, rafliziya o‘simligining diyametri bir metrga teng. Bu kattalikdagi gul hosil qilish uchun nechta na’matak guil kerakligini hisoblang? (Na’matak gulini quyi o‘lchamida ohng)
Yechilishi:
Bir dona na’matak gulining diyametri 8-9 sm ekanligini nazarda tuttib, quyidagi hisoblash ishlarini amalga oshiramiz:
lmetr - 100 sm teng.
100 snrni: 8 sm ga = 12.5
Javob: 12.5 dona na’matak guli kerak ekan.

Yüklə 34,48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin