dvigatellar haqida umumiy tushunchalar haqida gaplashamiz
SINXRON MAShINADA YAKOR REAKTSIYASI Sinxron generator statorining ayrim faza chulg’amlariga qiymatlari teng va bir xil xarakterdagi yuklama ulansa, chulg’amlarning bir-biriga nisbatan 120o ga siljigan uch fazali toklar o’ta boshlaydi. Bu toklar stator ichida aylanish chastotasi n1 bo’lgan aylanma magnit maydonini hosil qiladi. Sinxron mashinalarda aylanma magnit maydonining aylanish chastotasi n1 rotorning aylanish chastotasiga teng (n1=n2). YUklama toki yakor magnit oqimi Fa ni hosil qiladi. Bunda yakorning magnit oqimi Fa va qo’zg’atish chulg’amining F0 magnit oqimi bir-biriga nisbatan qo’zg’almas bo’lib, bu oqimlar birgalikda mashinaning yig’indi Fy magnit oqimini va sochilma oqimini Fci hosil qiladi.
Umuman, yuklamali generatorda yig’indi magnit oqimi Fy qo’zg’atish chulg’amining magnitlovchi kuchi F0 bilan yakor chulg’amining magnitlovchi kuchlari Fa ning birgalikda ta’siri natijasida hosil bo’ladi. Qo’zg’atish chulg’amining magnitlovchi kuchi generatorning yuklamasiga bog’liq bo’lmaydi. YAkorning magnit oqimi yuklama qiymati va xarakteriga bog’liq. Shuning uchun ham yuklamali generatorda hosil bo’ladigan yig’indi magnit oqimi mashina salt ishlaganda faqat qo’zg’atish chulg’ami tomonidan hosil qilinadigan magnit oqimidan ancha farq qiladi. YAkor magnit oqimi Fa ning qo’zg’atish chulg’ami hosil qiladigan magnit oqimi F0 ga ta’siri yakor reaktsiyasi deyiladi.
Aktiv yuklamada yakor’ reaktsiyasi magnidizlantiruvchi ta’sir ko’rsatadi. Bunda, yakor reaktsiyasi asosiy magnit maydonga ko’ndalang holatda bo’ladi. Umumiy magnit maydon bir muncha kamayadi. Magnit maydon aylanish yo’nalishiga teskari tomonga kuchayadi.
Induktiv va sig’im xarakterdagi yuklamada yakor’ reaktsiyasi umumiy magnit maydonga nisbatan bo’ylama ta’sirda bo’ladi va umumiy magnit maydonga salbiy ta’sir ko’rsatmaydi.
Aralash xarakterdagi yuklamada yakor reaktsiyasi quyidagicha ta’sir ko’rsatadi. Agar, natijaviy tok faza jihatdan EYUK dan orqada qolsa, magnit maydon kamayadi. Agar, natijaviy tok faza jihatdan EYUK danilgarlanma fazada bo’lsa, magnit maydon kuchayadi.