Bitiruv malakaviy ishi
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
XULOSA
Mehnat talimi fanlarni o’qitishda pedagogik texnologiyalarni qo‘llash o‘quv samaradorligini oshiradi, talabalarning bilim ko‘nikmalarini yanada rivojlantiradi. III-bobda mehnat talimi fanlarni o‘qitishda keys-stadi texnologiyasining ahamiyati ochib berilgan, bobning birinchi rejasida o‘quv jarayonida innovatsion texnologiyalarning qo‘llashning ahamiyati, sabablari keltirilgan. Shuningdek birinchi reja asosida mehnat talimi fanlar tarkibiga kiruvchi fanlar: pedagogika, tarbiyaviy ishlar metodikasi, kuni uzaytirilgan guruhlarda ta’lim-tarbiya nazariyasi va metodikasi, yoshlar tashkilotlari va ular bilan ishlash metodikasi fanlari, o‘quv reja, o‘quv dastur, ishi dastur talablari asosida o‘rganilgan, ular uchun ajratilgan soatlar ko‘rsatib o‘tilgan fanlarni o‘qitishda dastur talablariga binoan talabalar bilishi va egalashi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma, malakalar tahlil qilingan. III-bobning ikkinchi rejasida tajriba –sinov ishlari keltirilgan. Mehnat talimi fanlarni o‘qitishda keys-stadi texnologiyasini qo‘llash bo‘yicha guruhlarga ajratildi. Tajriba - sinov ishlarida pedagogik fanlarni o‘qitishda qo‘llaniluvchi usul va uslublar kuzatildi, tahlil qilindi. O‘quv guruhlarida dars o‘tish jarayonida yuzaga keluvchi muammolar o‘rganilgan Mehnat talimi va fanlarni o‘qitishda keys-stadi texnologiyasini qo‘llagan holda amaliy mashg’ulotlar tashkil qilindi. 2
Tajriba sinov natijalariga ko‘ra keys-stadi texnologiyasi qo‘llagan holda o‘tkazilgan amaliy mashg’ulotlar dars samaradorligini oshirgan va talabalarda kasbiy faoliyatga nisbatan ko‘nikmalar rivojlangan.Ta’lim tizimida o‘quv samaradorligini oshirish, bilim oluvchilarni har tomonlama yetuk shaxs sifatida tarbiyalash muhim vazifalardan biridir. Aynan pedagogik texnologiyalar tarkibiga kiruvchi keys-stadi bugungi ta’lim tizimi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Mamlakatimizda ta’lim tarbiya jarayonini ilmiy asosda tashkil qilib uni jadallashtirish va samaradorligini oshirish maqsadida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni o‘quv jarayoniga tadbiq etish davom etmoqda. Shu kungacha ta’lim tizimida ta’lim jarayonini zamonaviy pedagogik texnologiyalar bilan ta’minlash, unga oid o‘quv adabiyotlarni tayyorlash va amaliyotga tadbiq qilish asosiy vazifalardan biri bo‘lib qolmoqda. Bitiruv malakavi ishi mavzusi yuqoridagi talablar asosida shakllantirildi. kasb-hunar kollejlarida pedagogik fanlarda keys-stadi texnologiyasini qo‘llash orqali talabalarni bilim, ko‘nikmalarini rivojlantirish ishining asosiy maqsadi qilib olindi. Tezkor axborotlar almashuvi zamonasida yashayotgan har inson, amaliy, kasbiy faoliyatida bir muncha muammoli vaziyatlarga duch keladi, shunday paytda oldindan yechimi izlab topilgan vaziyatlardagi muqobil yechimlar qo‘l keladi. fanlarni o‘qitishda keys-stadi texnologiyasidan foydalanishdan maqsad o‘quvchilarning bilimlarini ongli, faol va yuqori o‘zlashlashtirilishlarga erish va Umum talim maktablarida ularni mustaqil ilmiy-ijodiy izlanuvchanlik faoliyatga tayyorlash, kasbkor ko‘nikmalarini shakllantirish, ularda ijtimoiy-siyosiy onglilik, vatanparvarlik, ma’suliyatlilik sifatlarini tarbiyalashdan iborat. Keys-stadi texnologiyasi asosida o‘qituvchi faoliyati tashkil qilish davomida o‘qituvchi o‘quvchilarga o‘quv materialini shunchaki yetkazish bilan cheklanib qolmasdan, ularni birga fikrlashga, mushohada qilishga undaydi, faollashtiradi, o‘quv-bilish faoliyatlarini maqsadli tashkil qiladi. Nazariy ma’lumotlarning real jarayonlarga qay darajada to‘g’ri kelishini isbotlash maqsadida o‘quvchilar hamkorlikda faol izlanishlar olib boradilar, muammo yechimining turli 2
variantlarini ishlab chiqadilar va eng maqbul usul va vositalarni tanlaydilar, natijalarni amaliy tadbiq qilishni o‘rganadilar. Keyslarda keltirilgan vaziyatlarni tahlil qilish davomida o‘quvchilar birgalikda faol izlanadilar, vaziyatning yechimini qidiradilar, masalani hal qilishning turli variantlarini ilgari suradilar, tahlil qiladilar va eng maqbul variantlarini ilgari suradilar, tahlil qiladilar. Ularda shaxsiy tanqidiy munosabatlar tarkib topadi, mulohazalari asosliligini isbotlash uchun muayyan izlanishlar olib boradilar, bir qator ilmiy konsepsiyalar orasidan eng maqbulini tanlaydilar, qo‘lga kiritilgan natijalarni taqqoslaydilar, fikrlarni umumlashtirib, aniq xulosalarga kelinadi va faoliyat samarasini ta’minlashga xizmat qiladigan qarorlarni taxmin qilinadi va imkoniyat darajasida amalda qo‘llab ko‘riladi. Bu jarayonda o‘quvchi bo‘lg’usi mutaxassis sifatida jarayoni keng tahlil qiladi, o‘quv axborotida keltirilgan ma’lumotlarga nisbatan ma’lum nuqtai-nazarni shakllantiradi, aniq dalilar asosida bahs-munozara yuritadi, dalillarning asosli yoki asosli emasligini haqida o‘ylab ko‘radi, o‘z faoliyatini iodiy tashkil qilishni o‘rganadi. Axborotlarni chuqur va keng qamrovli tahli qilish asosida o‘quvchining ilmiy tafakkuri rivojlanadi, mantiqiy izchilikda fikr yuritishni qobiliyatlari rivojlantiriladi. Birinchi o‘rinda o‘quvchi muammo texnologiyasi, uning boshqa ta’lim texnologiyalaridan farqi, ta’limiy vazifalari, o‘quv didaktik masalalarini hal qilishdagi hamda bo‘lg’usi mutaxassisning kasbiy yuksalishidagi o‘rni kabi savollarga javob topishi kerak. . Mamlakatimizda ta’lim tizimiga berilayotgan e’tibor, Prezidentimiz tomonidan ko‘rsatilayotgan g’amxo‘rlik, yoshlar bilim olishlari uchun yaratilgan sharoitlar maqtasa arzigulikdir. Aynan bu jarayonda dars sifatini, yoshlar bilimini oshirish, mustaqil fikrlovchi shaxslarni tarbiyalash, har qanday muammoning yechimini izlab topa oladigan avlodni tarbiyalash ta’lim oldida turgan asosiy 2
vazifalardan biridir. Aynan
shu maqsadlarni bajarishda keys-stadi texnologiyasining ahamiyati, o‘rni kattadir. Keys-stadi texnologiyasi dars jarayonini, o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatiga yangicha ruh bag’ishlovchi ta’lim texnologiyalardandir. O‘quv jarayonida qo‘llaniluvchi barcha texnologiyalar kabi keys –stadi texnologiyasi ham o‘ziga xos ta’limiy imkoniyatlariga ega. Shuningdek keys-stadi texnologiyasini qo‘llashda o‘qituvchining o‘rni va ahamiyati muhim ahamiyat kasb etadi. Dissertatsiya ishining II bobida yuqorida muhim vazifalar keng ochib berilgan. Keys-stadi texnologiyasini qo‘llashda ta’lim maqsadlarni to‘g‘ri qo‘ya olish ustuvor masalardan biridir. Keys-stadi texnologiyasini tashkil qilishda yuqorida keltirilgan o‘n birta bosqich asosiy o‘rini egalaydi. Asosan texnologiyani tashkil qilishda vaziyatlarni to‘g’ri
qo‘yish, muammoning sabab –oqibatlarini to‘liq ochib berish lozim. Keysni to‘g’ri tanlay olish, talabalarning qiziqishi va ularning tayyorgarligini e’tiborga olish, vaziyatni tahlil qilish usullari bilan tanishtirish muhimdir. II-bobning birinchi rejasida texnologiyani tashkil qilishda “Aqliy xujum”, “Munozara” metodlarining ahamiyati zarurligi ochib berilgan. Shuningdek vaziyatni tahlil qilish turlari, bosqichlari, tahlil qilishda nimalarga e’tibor berish zarurligi va talabalarga eslatlarmalar keltirib o‘tilgan. II-bobning, ikkinchi rejasida texnologiyani qo‘llashda o‘qituvchining ahamiyati, jarayonni tashkil qilishda uning vazifalari, talabalarni bahollash jarayoni haqida ma’lumotlar keltirilgan. Keys-stadi texnologiyasini qo‘llashda o‘qituvchi vazifasi uning jarayoni odilona to‘g’ri boshqara bilishi bilan baholanadi. Ya’ni o‘qituvchi jarayoni tashkil qilishi, mavzuga xos va mos vaziyatni tuza olishi va talabalar faoliyati boshqara olishi lozim. Keys-stadi texnologiyasida bahollash jarayonida barcha baholash tizimlaridan foydalanish mumkin. Bahollash jarayoniga talabalarning jamoa bilan
2
birlasha olishi, ularning mantiqiy fikrlash qobiliyatlari, vaziyatga mos yechimlarni topishlari alohida e’tiborga olinadi.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|