3 52 01 04 Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari
2. O‘quv dasturi mazmuni
tenglamasi, grafigi va vektor diagrammasi. O‘zgaruvchan tok zanjirida faqatgina sig‘im, tenglamasi, grafigi va vektor diagrammasi. Aktiv qarshilik va induktiv g‘altak ketma-ket ulangan zanjir, tenglamasi, grafigi va vektor diagrammasi. Kuchlanishlar rezonansi. Tarmoqlanmagan o‘zgaruvchan tok zanjiri. Tenglamasi, grafigi va vektor diagrammasi. Toklar rezonasi, quvvat koefitsienti, aktiv va reaktiv energiya. Aktiv qarshilikli, induktiv g‘altakli va kondensatorli tarmoqlanman o‘zgaruvchan tok zanjiri. Bir fazali o‘zgarchan zanjirlarini tekshirish.
5
Uch fazali tok zanjirlari
Uch fazali EYuKni olish tartibi. Uch fazali zanjir. Uch faza generatorining cho‘lg‘amlarini yulduz shaklida ulash. Uch fazali generatorni cho‘lg‘amlarini yulduzcha shaklida ulash. Uch fazali generatorning cho‘lg‘amlar uchburchak shaklda ulash. Faza va liniyali kuchlanishlar, ular orasida bog‘lanish. Elektr iste’molchilarini yulduz va uch-burchak shaklida ulash. Uch fazali va liniyaviy toklar va ular orasidagi bo g‘lanish. Uch fazali simmetrik nosimmetrik zanjirlar to‘g‘risida tushuncha. Nol simning ahamiyati,vazifasi. Uch fazali zanjirdagi aktiv, reaktiv va to‘la quvvat. Uch fazali iste’molchilarining yulduz shaklida ulangan zanjirda tekshirish.
4
A
2
6
Elektr o‘lchovlari
Elektr o‘lchovlar va elektr o‘lchov asboblari to‘g‘risida umumiy tushuncha.
To‘g‘ri va Qo‘shimcha yo‘l bilan o‘lchash, o‘lchov hato-liklari, o‘lchov asboblari shartli belgilari, elektr o‘lchov asboblarining umumiy qismlari. Kuchlanishni o‘lchash. Magnitoelektrik o‘lchov mexanizmlari. Elektr tokini o‘lchash asboblari. Ampermetr va voltmetrlarda o‘lchash. quvvatni o‘lchash. Induksion o‘lchov mexanizmlar, induksion schetchik yordamida elektroenergiyani o‘lchash. Elektr qarshiligini o‘lchash. Ommetrni o‘lchash mexanizmi. Qarshiliklarni o‘lchash usullari. Taqqoslash usullari va asboblar. Qarshilikni taqqoslash usullari bilan o‘lchash. Etalon asbob yordamida o‘lchov asboblarini tekshirish.
2
A
7
Transformator lar
Transformatorlarning vazifasi va turlari. Bir fazali transformatorning tuzilishi va ishlash tartibi, asosiy shakli. Transformatsiyalash koeffitsenti, nominal miqdorlar, magnit o‘tkazgichlar, cho‘lg‘amlar. Transformatorning ishlash rejimlari: ishchi rejimi, qisqa tutashuv rejimi.
Transformatorning energiya yo‘qotishi, F.I.K.
Uch fazali ko‘p cho‘lg‘amli payvandlash, o‘lchov transformatorlari va avtotransformatorlir.
4
A
2
8
O‘zgarmas tok
O‘zgarmas tok elektr mashinalari. O‘zgarmas tok
2
A
elektr mashinalari
mashinalarining tuzilishi, mashinalarning qaytaruvchanligi. O‘zgarmas tok mashinalarining ishlash tartibi. O‘zgarmas tok generatori. O‘zgarmas tok dvigateli. Yakor reaksiyasi. O‘zgarmas tok mustaqil uyg‘otgichli, O‘z-o‘zini uyg‘otgichli gene-ratorlar. O‘zgarmas tok elektrodvigateli. Umumiy ma’lumot. Parallel uyg‘otgichli o‘zgarmas tok dvigatelini tekshirish.
9
O‘zgaruvchan tok elektr mashinalari.
O‘zgaruvchan tok mashinalarining turlari. Uch fazali asinxron dvigatelining tuzilishi va aylanish tezligi. Rotor sirpanishi. qisqa tutashgan rotorli va faza rotorli asinxron dvigatellarni yurg‘izib yuborish, aylanish chastotasini rostlash. Qisqa tutashgan rotrli va fazali rotrli asinxron dvigatellarni yurgizib yuborish, aylanish chastotasini rostlash.
4
N
2
10
Avtomatikaning elektr va magnit elementlari
Avtomatika to‘g‘risida umumiy tushunchalar. Avtomatika sistemalari va ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirish. O‘lchov datchiklari. Parametrli datchiklar. Generatorli datchiklar.
Avtomatika avtotransportda tutgan o‘rni.
4
N
2
11
Elektr yuritma asoslari
Elektr yuritma to‘g‘risida tushuncha. Mexanik ta’rifnoma bo‘yicha elektrdvigatellarni tanlash. Tashqi muhit ta’siridan saqlash turi buyicha elektrodvigatellarning turlari. Elektrodviga-tellarni ishlash tartibi. Elektrodvigatellarning qizishi va sovushi. Elektrodvigatellarni quvvati bo‘yicha tanlashning umumiy sharti. Ekvivalent miqdorlar usuli (Tok, kuvvat, moment) bilan elekrodvigatellarni tanlash.
4
N
12
Elektr energiyani ishlab chiqarish va taqsimlash
Elektroenergiya iste’molchilarini elektr bilan ta’minlash sxemalari. Elektrosistema va energosistema to‘g‘risida tushuncha.
4
N
2
13
Elektrovakuum va gazorazryadli asboblar
Elektrovakuum lampaning tuzilishi, ishlash tartibi, diod, uning voltamper tavsifnomasi va parametlari. Ko‘p elektrodli elektrovakuum asboblar to‘g‘risida tushuncha, elektron lampalarni belgilash. Gazorazryad asboblar. Nomustaqil yoyli elektron razryadli asboblar.
Shartli belgilari.
4
N
14
Yarim o‘tkazgichli asboblar.
Yarim o‘tkazgichlarning o‘tkazuvchanligi. Yarim o‘tkazgichli diod. Voltamper tavsifnomasi. Parametrlar belgilanishi va bog‘lanishi, diodning ishlatilishi. Diodning tuzilishi, ulanish usullari. Umumiy emitter sxemasida ulangan tranzistorlarning parametrlari va tavsifnomasi. Tranzistorlarning shartli belgilari, tamg‘ala-nishi. Teristorlarning tuzilishi, ishlash tartibi. Dinistorlar, voltamper tavsifnomalari.
Yarim o‘tkazgich diodning voltamper xarakteristikasini olish.
4
N
2
15
Fotoelektron
Tashqi va ichki fotoeffektli fotoelementlar.
4
A
2
asboblar.
Lampali fotoelementlarning tuzilishi, ish tar-tibi, asosiy tavsifnomalari va parametrlari. Fotoelektron kuchaytirgichlar, fotorezistorlar. quyosh fotoelementlari va fotodiodlar, shartli belgilari, ishlatiladigan so hasi. Bir va ikki yarim davrli kuchlanish to‘g‘rilagichlarning ossilograf yordamida chiqish kuchlanishni tekshirish.
16
Elektron to‘g‘rilagichlar va stabilizatorlar
To‘g‘irlagichlar haqida asosiy ma’lumotlar. To‘g‘rilagichlarning tuzilishi. Bir fazali va uch fazali to‘g‘rilagichlar, shakli, ishlash jarayoni.
Silliqlovchi filtrlar. Tok va kuchlanish stabilizatorlari, ularning vazifasi. Tok va kuchla-nish elektron stabilizatorilarining sxemasi, ularning ishlash tartibi.
2
A
2
17
Elektron kuchaytirgichlar
Kuchlanish, tok va quvvatni kuchaytirish turlari. Kuchaytirgichlarning turlari va vazifasi. Kuchaytirgichlarning asosiy ko‘rsatgichlari, tavsifnomasi. Kuchaytirgich pog‘onasi. Kuchaytirgich elementlarini dinamik tavsifi, yuklama grafigi, ichki nuqtani aniqlash, yuklamali zanjirda tok va kuchlanishning grafigini ko‘rish.
4
N
1
18
Elektron generatorlar o‘lchov asboblari
Mikroelektronika asoslari
Sinusoidal tebranishli elektron generatorlar. Arrasimon kuchlanish generatorlari, elektron ossilograf, elektron voltmetrlar elekronikaning avtotransport texnikasi rivojlanishidagi istiqboli.
Integral mikrosxema klassifikatsiyasi. Mikrosxemalarni tayyorlash asosiy texnalogik protsesslari. Analog va raqamli integral mikrosxemalar.