Biznes boshqaruv asoslari

Moliyaviy bozorlar – moliyaviy resurslarni taklif qiluvchilarni va ularga extiyoj 
sezayotlar oddatda fond birjalariga oʻxshash vositachilar yordamida bitim tuzish uchun 
birlashtirish mexanizmidir. Aktsiyalar bozori, obligatsiyalar bozori, auktsionlar bozori kabi 
moliyaviy bozorlarning qator turlari bor. Ularni umumiy xususiyati moliyaviy vositani bahosi turli 
holatlarda talab va taklifni muvozanat nuqtasini topishlikdadir. Daromadlilik, tavakkalchilik, 
inflyatsiyalar, dunyodagi turli vaziyatlar haqida yangi axborotlarni eʻlon qilinishi tufayli talab va 
taklif nisbatining oʻzgarishi yangi muvozanatni yoki yangi bozor bahosini oʻrnatilishiga olib 
keladi. 3-chizmada investitsiya jarayonini aks ettiruvchi chizmada keltirilgan. Chizmadan 
koʻrinishicha pul resurslarini taklif qilayotgan shaxslar unga extiyoj sezayotganlarga moliyaviy 
institutlar, moliyaviy bozorlar orqali yoki toʻgʻridan-toʻgʻri berishi mumkin. Moliyaviy institutlar 
moliyaviy bozorda talab tomonida va taklif tomonida turib ishtirok etishi mumkin. Moliyaviy 
Davlat byudjeti 
dan ajratmalar 
Kreditga olgan 
mablagʻlar 
Qarzga olingan 
mablagʻlar 
Qimmatbaho 
qogʻozlar va 
zayomlar 
chiqarish hisobiga 
Investorni oʻz 
mablagʻ – 
lari hisobi 
dan 
Инвестиция фаолиятини молиялаштириш 
молиялаштириш маналари таркии 

---

bozorni qisqa muddatli sektori pul bozori deb ataladi, uzoq muddatlisi esa kapital bozori deb atalib, 
unda fond birjasi oʻrni salmoqlidir.
Investitsiya jarayoni ishtirokchilari. Investitsiya jarayonining bosh ishtirokchilari – 
davlat, kompaniyalar va xususiy shaxslar boʻlib, ularni har biri investitsiya jarayonida talab 
tomonida, yoki hamda taklif tomonida turib ishtirok etishi mumkin. 
Davlat. 
Ijroiya hoqimiyatini har bir darajasiga oʻz faoliyatini moliyalashtirishga 
katta miqdorda pul kerak boʻladi. Ushbu faoliyat maktab, kasalxona, turar joylar, katta yoʻllar kabi 
ijtimoiy inshootlarni kurishga sarflanayotgan kapital qoʻyilmalar bilan bogʻliqdir. Yuqoridagi 
loyihalar turli koʻrinishdagi uzoq muddatli qarz majburiyatlar – obligatsiyalar chiqarish yoʻli bilan 
moliyalashtiriladi. Pulga boʻlgan talabni boshqa manba boʻlib davlatni joriy extiyojlari 
hisoblanadi. Masalan, hukumat soliq koʻrinishida davlat byudjeti daromadiga toʻlangangan 
qaraganda koʻp xarajat qilish mumkin. yoki, shahar hoqimiyati joriy faoliyati uchun pul kerak 
boʻlgan holda byudjetga soliqlar toʻlanmagan holatlar boʻlishi mumkin. 
3-chizma