Masalani yaxshi bilish. Samarali muhokama uchun biz alohida e’tibor bilan va anglab yetgan holda oʽz qarashlarimizni bayon etishni bilishimiz kerak. Biz qanday tushuntirishni, puxta o‘ylab chiqilganligini, qiyoslash, tasvirlash, koʻrsatish, yakunlashni va masalalarni qayta koʻrib chiqishni bilishimiz kerak. Biz masala boʻyicha bilim va ma’lumotga ega boʻlib, diskussiyaga yaxshi tayyorlangan boʻlishimiz kerak.
Ajoyib va ta’sirchan ovoz. Qatnashuvchi yoqimli va maroqli tovush sifatiga ega boʻlishi kerak. U soʽzlarni to‘gʻri urgʻu va aksent bilan talaffuz qilishi kerak. Ta’sirchan ovoz boshqa qatnashuvchlarni biz nima gapirayotganimizga jalb etadi.
Talaffuz. Qatnashuvchilar ovozlarini bo‘gʻinlarni talaffuz etishda urgʻuga e’tibor bilan qanday yaroqli tartibga solishni bilishlari kerak.
Balans. Umumiy balans va nutqni yetkazishimiz bizdan sovuqqon boʻlishni talab etadi. Balans bizga kimnidir ifoda etishga yoʻl qoʻymaydi. Balans bizning e’tibor, bosiqlik, qisqa munosabat va ishonchimizni oʽz ichiga oladi.
Samarali xatti-harakatlar.Muhokamada samarali qatnashish uchun biz nutqimiz vaqtida juda ham koʻp imo-ishoralardan yoki tana harakatlaridan oʽzimizni tutib turishimiz kerak. Xatti-harakatlarimiz ziddiyat, gʻazab, toliqqanlik, vahima, shoshilish yoki ikkilanishni koʻrsatmasligi kerak.
Tinglovchiuchun malakalar:
Ijobiy yondashuv. Tinglovchi sifatida foydali muhokamani ijobiy yondashuvga ham rioya qilishimiz kerak. Biz boshqalarni samimiylik bilan tinglashimiz kerak.
E’tibor jamlangan munosabat. Idrokimiz muhokama muammosi yoki masalada boʻlishi kerak. Bu soʽzlovchining niyatini tushunishga va muayyan mavzuni osonroq tushunishga yordam beradi.
