Bob. Shaxs tarbiyasida inovatsion texnologiyalardan foydalanish maqsad va vazifalari

2.2.Maktabgacha ta'lim tizimida zamonaviy innovatsion texnologiyalari
Bugungi kunda maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarmog‘ini kengaytirish, ularning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash, yangi bog‘chalar qurish bo‘yicha davlat dasturi qabul qilinib, amalga oshirilmoqda. Rivojlangan davlatlar tajribasi hisobga olinib, nodavlat ta’lim muassasalari, jumladan, nodavlat bog‘chalar tarmog‘ini kengaytirishga ham katta ahamiyat qaratilmoqda. Bu esa tizimda sog‘lom raqobatni shakllantirish hamda ta’lim xizmatlari turini ko‘paytirishga xizmat qiladi.Maktabgacha ta’lim sohasiga ixtisoslashgan kadrlar tayyorlash masalasiga alohida e’tibor qaratildi. Biz qabul qilayotgan barcha-barcha qarorlarni amalga oshiradigan, farzandlarimizga bilim asoslarini, eng zarur hayotiy tushuncha va ko‘nikmalarni o‘rgatadiganlar yuqori malakali tarbiyachi va murabbiylardir.Bu sohada zamonaviy talablarga javob beradigan ilg‘or pedagogik usul va uslublarni ishlab chiqish, o‘quv va o‘quv-metodik adabiyotlarning yangi avlodini yaratish va nashr etish ham g‘oyat dolzarb vazifadir. Darhaqiqat, kelajakda davlatimizni butun dunyoga tanitish va buyuk davlat qurish hozirgi o’sib kelayotgan yoshlar qo’liga o’tadi. Shu sababli, ular yuqori bilim va ko’nikmalarga ega bo’lib voyaga yetmoqlari muhim omil hisoblanadi. Hozirgi kunda mamlakatimizdagi barcha sohalarda bo’layotgan tezkor o’zgarishlar ta’lim tizimini ham tubdan isloh qilishni taqozo etmoqda. Chunki faqatgina mukammal ta’lim tizimigina mamlakatimizning kelajagini rivojlantiruvchi, uni gulla yashnashi uchun harakat qiluvchi yoshlarni har tomonlama ijodkor, mustaqil fikr va mustaqil faoliyat yurita oladigan, o’z kasbini sevadigan yetuk shaxs qilib tarbiyalashda asosiy omil bo’lib xizmat qiladi.Ta’lim tizimini innovatsion faoliyatga o’tkazishni eng avvalo, maktabgacha ta’lim tashkilotlarida tatbiq qilish lozimdir. Chunki, maktabgacha ta’lim uzluksiz ta’lim tizimining boshlang’ich bo’g’ini hisoblanib, bolalarni har tomonlama yetuk va ijodkor, vatanni sevuvchi, bilimli va ilmli qilib tarbiyalash albatta maktabgacha ta’lim tashkilotining zimmasiga tushadi. Shunday ekan, maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarga ta’lim va tarbiya berishda, ularni maktabga tayyorlashda innovatsion multimediya texnologiyalaridan foydalanishning ahamiyati nihoyatda kattadir.Bugungi kunda maktabgacha ta’lim tashkilotlaridagi an’anaviy va ommaviy ko’rinishdagi ta’lim va tarbiya jarayonlari o’rnini innovatsion jarayonlar egallamoqda.Innovatsiya o’z nomi bilan yangilik kiritish degan ma’noni anglatadi. Shu boisdan ham ta’lim va tarbiya jarayonida yangiliklarni kiritishning o’rni beqiyosdir.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarni maktabga tayyorlashda multimediya texnologiyasidan foydalanishning tub mazmuni, multimediyaga asoslangan kompyuterli ta’lim bo’lgani uchun, birinchi navbatda tahlilni kompyuterning ta’lim jarayoniga kiritib kelishidan boshlash maqsadga muvofiqdir. O’zbekiston Respublikasinig jahon hamjamiyatiga insegratsiyasi ta’lim sohasida nafaqat yangi imkoniyatlarni ochdi, balki o’quvchi yoshlarga ta’lim va tarbiya berishda yuqori sifatga erishishni ta’minlashni taqqozo etmoqda. Bundan kelib chiqqan holda uzluksiz ta’lim tizimi oldida turgan dolzarb vazifalardan biri yuqori intelektual salohiyatga ega bo’lgan malakali kadrlarni tayyorlash, bunda, albatta ta’lim sohasida erishilgan boy tajriba, progressiv ilmiy texnik yutuqlar, zamonaviy ta’limiy, axborot va kommunikatsion texnologiyalarga tayanish lozim. Bugungi kunda chuqur bilimga ega, yetuk malakali maktabgacha ta’lim tarbiyachisidan o’quv materiallarini bolalarga yetkazishning eng qullay, ratsional usullarini topishi, bu yo’nalishda ijodiy yondashish bolalarda mustaqil fikrlash ko’nikmasini tarkib topishiga e’tibo qaratilishini talab etadi. Zamonaviy maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim tarbiya jarayonini multimediya vositalari asosida tashkil etishda alohida ahamiyat beriliyapti. Multimediya vositalariga birinchi navbatda, elektron darsliklar kompakt disklar, videoaudio tasmalar, turli taqdimotlar kiradi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida multimedia texnologiyasidan foydalanishdagi masalalardan yana biri ta’lim-tarbiya jarayoni samaradorligini oshirish metodikasini ishlab chiqish, unga mos ishlanmalar yaratish hamda amaliyotga joriy qilish zarurligidir. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida multimedia texnologiyasidan foydalanishning o’ziga xos xususiyatlari mavjud. Ularni o’rganish, texnologiyalarni tadbiq etishda bolalar yoshini hisobga olish va mos holda didaktik materiallarni tanlash, psixologik ta’sir etish usullarini o’rganish va amaliyotga joriy etish kabi jihatlarga e’tibor qaratish lozim. Hozirgi davrda multimediya atamasi ko’p qirrali bo’lib, turli xil tushunchalari ifodalashga tatbiq etib kelinmoqda. Masalan: multimediya texnologiyasi; multimediya mahsuloti; multimediya kompyuteri; multimediya dasturi va boshqalar shular jumlasidandir. Multimediya bu maxsus texnologiya bo’lib, dasturiy va texnik moddiy ta’minot asosida kompyuterda bir vaqtning o’zida mantli, tasviriy axborotni tovush va harakatli holda ifodalash imkoniyatidir. Multimediya tasvirli ma’lumot bilan ishlashga qodir bo’lgan vosita hisoblanadi. Multimediya kompyuter tizimida matn, tovush, videotasvir va turli animatsiyalarni mujassamlashtirish imkonini beruvchi zamonaviy axborotlar texnologiyasidir,ta’lim-tarbiya jarayonida bolalarga pedagogik va Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib shuni xulosa qilishimiz mumkinki,Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining maktabga tayyorlov guruhlari ta’lim-tarbiya jarayonida multimediya texnologiyasidan foydalanishning ahamiyati juda kattadir. Ta’lim va tarbiya jarayonida multimediyali texnologiyalardan foydalanishda elektron darsliklar, qo’llanmalar va metodik ishlanmalar, taqdimotlardan foydalanish unumli natija beradi. Multimediya vositalari psixologik jihatdan bolalarning faollashuvi, diqqatining barqarorlashishi, bola miyasining ikkala yarim sharining bir vaqtda ishlashi, o’rganiladigan materialga qiziqishlari va ishtiyoqining ortishi kabi psixologik jihatlarini tashkil etadi. Kompyuterli ta’limiy va rivojlantiruvchi o’yinlaridan foydalanishning nazariy masalalari va pedagogik, psixologik jihatlari yangicha texnologik yondoshuvda asoslab berildi. Muxtasar aytganda, maktabgacha ta’lim uzluksiz ta’limning boshlang’ich qismi hisoblanadi. U bolaning sog’lom va rivojlangan shaxs bo’lib shakllanishini ta’minlab, o’qishga bo’lgan ishtiyoqini uyg’otadi, tizimli o’qitishga tayyorlab boradi.Shunday ekan, bu tizim faoliyatini yanada kuchaytirish, maktabgacha ta’lim tashkilotlarida har tomonlama qulay shart-sharoitlar yaratish, ularga maktabgacha yoshdagi bolalarni keng jalb etish farzandlarimizning barkamol va etuk shaxs bo’lib shakllanishida muhim o’rin tutadi.
Xulosa
Har qanday innovatsiya - bu mutlaqo yangi komponentni yaratish va keyinchalik amalga oshirishdan boshqa narsa emas, buning natijasida atrof-muhitda sifat o'zgarishlari sodir bo'ladi. Texnologiya, o'z navbatida, muayyan biznes, hunarmandchilik yoki san'atda qo'llaniladigan turli xil texnikalar to'plamidir. Shunday qilib, maktabgacha ta'lim muassasalarida innovatsion texnologiyalar zamonaviy komponentlar va texnikalarni yaratishga qaratilgan bo'lib, ularning asosiy maqsadi ta'lim jarayonini modernizatsiya qilishdir. Buning uchun bolalar bog'chalarining pedagogik jamoalari bolalarni tarbiyalash va intellektual rivojlantirishning boshqa maktabgacha ta'lim muassasalaridan farq qiladigan eng yangi modellarini ishlab chiqmoqda. Pedagoglar o'z kasbiy faoliyatida uslubiy vositalar, usullardan foydalanadilar va qabul qilingan modelga to'liq mos keladi. Zamonaviy maktabgacha ta'lim muassasalari tobora ko'proq foydalanilmoqda va ularni amalga oshirish natijasi o'n yildan ortiq vaqt davomida namoyon bo'ladi.Bugungi kunga qadar bepoyon Vatanimizda bolalar bog‘chalarida yuzdan ortiq ta’lim texnologiyalari qo‘llanilmoqda.ib chiqqan holda uzluksiz ta’lim tizimi oldida turgan dolzarb vazifalardan biri yuqori intelektual salohiyatga ega bo’lgan malakali kadrlarni tayyorlash, bunda, albatta ta’lim sohasida erishilgan boy tajriba, progressiv ilmiy texnik yutuqlar, zamonaviy ta’limiy, axborot va kommunikatsion texnologiyalarga tayanish lozim. Bugungi kunda chuqur bilimga ega, yetuk malakali maktabgacha ta’lim tarbiyachisidan o’quv materiallarini bolalarga yetkazishning eng qullay, ratsional usullarini topishi, bu yo’nalishda ijodiy yondashish bolalarda mustaqil fikrlash ko’nikmasini tarkib topishiga e’tibo qaratilishini talab etadi.Maktabgacha ta'lim mutaxassislari ta'lim tizimida innovatsion g'oyalarni yaratish va amalga oshirish zamonaviy bolalar bog'chasini rivojlantirishning zaruriy sharti ekanligiga qo'shiladilar. Muayyan bir yosh davriga xos bo’lgan anatomik, tiziologik (jismoniy) va o‘ziga xos xususiyatlan psixologik xususiyatlar yosh xususiyatlari deb ataladi. Ana shu yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda ta ’lim va tarbiya ishi tashkil etiladi. Shunda bola rivojlanishiga tarbiya ta’siri kuchli bo'ladi.Bolalarning tarbiysiga to'g‘ri yondashish, uni muvaffaqiyatli o‘qitish uchun bola rivojlanishidagi turli yoshdagi davrlariga xos xususiyatlarni bilish va uni hisobga olish muhimdirMTT innovatsion texnologiyalarni eksperimental ta'lim saytlari asosida qo'llash So'nggi yillarda Rossiyaning ta'lim tizimida amalga oshirilgan keng ko'lamli o'zgarishlar individual xususiyatlarini hisobga olgan holda tarkibning o'zgaruvchanligi va ijodiy izlash komponenti bilan ajralib turadigan yangi ta'lim texnologiyalari foydasiga standartlashtirilgan uslubiy amaliyotlardan voz kechishni taqozo etadi. . - ma'lum bir vaqt emas, balki maktabgacha yoshdagi bolalarning har tomonlama kompleks rivojlanishiga hissa qo'shib, pedagogik jarayonni takomillashtirishga imkon beradigan ehtiyoj. Shu bilan birga, bolalar bog'chasiga innovatsion ta'lim texnologiyalarini joriy etish quyidagilar zarurati bilan bog'liq:innovatsion komponentni kiritishni talab qiladigan ta'lim faoliyatining asosiy yo'nalishlarini aniqlash