Bolalar hayoti uchun mos dunyo’’-2002 yildagi deklaratsiya asoslari

4-modda. Bola huquqlarini himoya qilish
bo‘yicha davlat siyosati
Bola huquqlarini himoya qilish
bo‘yicha davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari
quyidagilardan iborat:
bolaning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini
ta’minlash;
bolaning hayoti va
sog‘lig‘ini muhofaza qilish;
bolaning kamsitilishiga
yo‘l qo‘ymaslik;
bolaning
sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish;
bolalar huquqlari va imkoniyatlarining tengligini
ta’minlash;
bola huquqlari kafolatlarining huquqiy asoslarini takomillashtirish;
11-modda. Bolaning himoyaga
bo‘lgan huquqi kafolatlari
Har bir bolaga uning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini sud orqali
himoya qilish, davlat organlarining, fuqarolar
o‘zini o‘zi boshqarish organlari va
nodavlat
notijorat
tashkilotlarining
qonunga xilof
qarorlari,
ular mansabdor
shaxslarining
g‘ayriqonuniy harakatlari (harakatsizligi) ustidan sudga shikoyat qilish
huquqi kafolatlanadi.
Bolaning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish uning ota-
onasi, ota-onasining
o‘rnini bosuvchi shaxslar, qonunda nazarda tutilgan hollarda
esa vasiylik va homiylik organi, prokuror, sud tomonidan amalga oshiriladi

---

Bola huquqlari
toʻgʻrisida konvensiya
—bolalar huquqi toʻgʻrisidagi xalqaro
huquq normalari kuchiga ega
boʻlgan hamda kelajakka qaratilgan eng toʻla va
birinchi hujjat.
BMT Bosh ansambeliyasi
tomonidan 1989-yil 20 noyabrda bir
ovozdan qabul qilingan. Konvensiya 1959-yilda qabul qilingan Bola huquqlari
deklaratsiyasi qoidalarini rivojlantiradi. Deklaratsiya
„Insoniyat oʻzida mavjud
boʻlgan eng yaxshi narsalarning hammasini bolalarga berishga majbur“ deb eʼlon
qilgan edi. Konvensiya esa ushbu Deklaratsiya va boshqa xalqaro hujjatlardagi
bolalar huquqlari
toʻgʻrisidagi qonunlarni oʻzida mujassamlashtirgan.Bola huquqlari
toʻgʻrisida konvensiya t. k. dunyoning barcha mintaqalaridagi xalqlar uchun teng
ahamiyatga ega, asosiy maqsadi bolalar manfaatlarini mumkin qadar himoya
qilishdan iborat. U muqaddima, 3 qism, 54 moddadan iborat.

---

Konvensiyaga asosan agar milliy qonunlarda
balogʻat yoshi
birmuncha erta belgilangan
boʻlmasa, 18 yoshga toʻlmagan har
qanday
shaxs
bola
hisoblanadi.Bola
huquqlari
toʻgʻrisida
konvensiya t. k. insonning fuqarolik, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va
madaniy huquklari
yigʻindisidan iborat. U bolalar oʻzining axloqiy,
aqliy va ruhiy qobiliyatlarini erkin rivojlantirishi uchun boshqa
narsalardan tashqari
sogʻligʻi va atrof muhitning xavfsizligi, tibbiy
yordamga ega
boʻlish va ovqatlanish, kiyim-kechak, turarjoy
xususidagi minimal normalar bilan
taʼminlanishi zarurligini talab
etadi. Konvensiyaga kura, bola
oʻzining kamol topishida oʻzi faol
ishtirok etish,
oʻz fikrini bayon qilish huquqiga ega, bu esa uning
hayotiga
oid
masalalarni
hal
etishda
hisobga
olinishini
taʼminlaydi
.

---

Konvensiya bolaning yashash va
sogʻlom rivojlanish huquqiga, farzandlikga
olish bilan boglits huquqqa, noraso bolalar va qochoq bolalar, shuningdek
huquqbuzarlik sodir etgan bolalarning huquqlariga oid qoidalarni
oʻz ichiga
oladi, bolalarga
gʻamxoʻrlik qilish va ularni himoya qilishda oila va
otaonaning birinchi darajali roli, bolalarga yordam
koʻrsatish borasidagi
majburiyatini tan oladi. Bolalarni kamsitmaslik
—Konvesiyaning muhim
tamoyillaridan hisoblanadi. Bolalar irqi, tanasining rangi, jinsi, tili, dini, 
siyosiy yoki boshqa
eʼtiqodi, millim, etnik yoki ijtimoiy kelib chiqishi, mulkiy
holati, 
sogʻligʻining ahvoli otaonasi yoki qonuniy vasiysi yoxud qandaydir
boshqa holatlardan qati nazar, bironbir kamsitishlarsiz
oʻz huquqlaridan
foydalanishi kerak
.

---

Bola huquqlari
toʻgʻrisida konvensiya t. k. 1990-yil 2-sentabrda 
kuchga kirgan. Unga
O’zbekiston Respublikasi 1992-yil 9 
dekabrda
qoʻshilgan. Konvensiyani ratifikatsiy qilgan yoki unga
qoʻshilgan davlatlar uni bajarish yuzasidan tadbirlar boʻyicha
Bola huquqlari
qoʻmitasiga muntazam ravishda milliy maʼruzalar
yuborib turadi. 
Oʻzbekiston Respublikasida ushbu Konvensiyani
bajarish
boʻyicha birinchi milliy maʼruza 1997-yilda tayyorlandi
.

---

E’tiboringiz uchun
rahmat!