Bolalar o’sishi va rivojlanishining umumiy qonunlari

Akseleratsiya.

XIX- XX asr boshlarida ko`p masmlakatlarda bolalarning bo`yiga o`sishning tezlashganligi aniqlangan. Bu haqda 1875 yilda matbuotda elon qilingan. 1935 yilda nemis olimi Koh o`sish va rivojlanishdandagi tezlashuvni akselerasiya deb aytgan. Akseleratiya-lotincha tezlashuv degan manoni bildiradi. Akseleratsiya-yosh avlodning jismonan va ruxan o`sishidir.
So`ngi 100 yil ichida yangi tug`ilgan chaqal;oqning bo`yi 5-6sm ga, kichik va o`rta maktab yoshdagi bolalar bo`yi 10-15 sm ga vazni esa 8-10 kg ga ortdi.
Umruzayishi, hayz kechroq tugashi va odam rivojlanishidagi boshqa o`zgarishlarni o`z ichiga oladi. Akseleratsiya ko`pgina olimlarni qiziqtirib kelgan. Bunga sabab: ultrabinafsha nurlar desa, ikkinchisi magnit to`lqinlari, bazilari esa komik nurlar deb aytadilar. Oksidlar, tuzlar, vitaminlar ortishi, fan va tex ta`lim-tarbiya, sport va jismoniy mexnat bilan shug`illanish, genetik omillarni ham misol qilib keladilar. Mamlakatimizda mustaqillikga erishganimizdan so`ng bolalarning individalosish va rivojlanishga katta etibor berilmoqda. Chunki bolalar salomatligini saqlash davlat ahamiyatiga ega bo`lgan birinchi darajali ishlardan hisoblanadi.

Adabiyotlar:

1. 
   Sodiqov K.S. “O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi” T. O`qituvchi 1992 yil.
   
2. 
   Galperin S.N. “Bolalarning fiziologik hususiyatlari” M. Prosveshenie.
   
3. 
   Temkin B.N. “Maktab gigiyenasi” T. O`qituvchi 1972 yil.
   
4. 
   Sharipova D.J., Vohidova R.G. “O`quvchular toliqishini oldini olish” T. Medisina 1986 yil.
   
5. 
   Matyushonok I.T. “Boshlang`ich maktab o`quvchilarining anatomiya – fiziologiya va gigienasi” T.O`qituvchi 1972 yil.
   
6. 
   Qodirov U.Z. “Odam fiziologiyasi” Abu Ali Ibn Sino nomidagi Tibbiyot nashriyoti T. 1996 yil.