5. Jismoniy tarbiya Insonning ma'naviy shakllanishida, mazmunli hayot kechirishida jismonan sogiom
bo'lishning ahamiyati beqiyos kattadir. Xalqimiz «tani sogiik — tuman boylik», «to'rt muchaHng
sog' bo'lsin» deb bekorga aytmagan. Bu naqllarning tumantuman ma'nosi bor.
Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarning organizmi juda tez rivojlanadi. Bolalar
anatomiyasi va fiziologiyasidan ma'lumki, bolalar 78 yoshgacha bo'yiga har yili 5 sm gacha o'sib,
tana °g irligi 22,5 kg ga ortib boradi. Keyin esa biroz sekinlashadi. Bundan ko'rinib turibdiki,
bolaning jismonan sog'lom o'sishini yoshlikdan ta'minlash kerak. Bog'cha yoshidagi bolalarni
Jismonan sogiom tarbiyalash uchun nimalarga e'tibor berish zarur? Bunda qanday tarbiya
vositalaridan foydalanish kerak, degan haqli savollar tug'ilishi mumkin.
Bolalarni jismonan to'g'ri tarbiyalash uchun quyidagi shartlar1 ga qat'iy rioya qilish kerak:
1) gigiyenik ko'nikmalar hosil qilib tarbiyalash (bino, hovlij jihozlar, kiyimbosh, poyafzal
gigiyenasi);
2) tibbiyot xodimlarining doimiy nazoratida (sog'lig'i, antropolitrik ma'lumotlari,
fiziologik holati) bo'Iish;
3) bog'chadagi bolalarning kun tartibini tuzish (ovqatlanish, uyqu, o'yin, mashg'ulot,
sayrlar, organizmni chiniqtirish).
Bog'cha yoshidagi bolalarga tabiat vositasida jismoniy tarbiya berishda ochiq havoda sayr
qildirish, tog' etaklari, daryo bo'ylariga sayohatga chiqish, shahar ichidagi istirohat bog'larida
bo'Iish, ular bilan bog'cha hovlisida ishlash, harakatli o'yinlar tashkil qilish, o'simliklar va
hayvonot dunyosi bilan tanishish, hayvonot bog'larida bo'Iish kabilar bolani jismoniy
tarbiyalashda muhim rol o'ynaydi. Bog'cha hovlisidagi gullarni parvarish qilish, tagini
yumshatish, sug'orish, gulzorni begona o'tlardan tozalash, gullarga mineral va madaniy o'g'itlar
solish kabi ishlar bolalarni ham mehnatsevarlikka, ham jismonan sog'lom bo'lib yetishishlariga
yordam beradi.
Yosh avlodni jismoniy tarbiyalashda yer maydonchasi, bog'cha hovlisining mavjudligi
ahamiyatga ega. Bola ochiq havoda sayr etar ekan, nafas olish organlarining rivojlanishi bilan birga
tanasining boshqa a'zolari mustahkamlanadi, sog'lom o'sishi uchun sharoit yaratiladi. Tabiat
vositasida jismoniy tarbiya berishning turlari juda ko'p bo'lib, ulardan oqilona foydalanish kerak.