Bosh skeleti, kalla

Qo`l  panja suyaklari  -  uch qismga  bo`linadi. Ular kaft  usti  suyaklari, kaft 

suyaklari, barmoq va falanga suyaklaridir (22-rasm). 

 

18- rasm. O’ng tirsak va o’ng bila suyaklari 

1-bilak suyagi, 2-tirsak suyagi, 3-bilak suyagi boshchasi, 4- tirsak yo’g’i. 5- yarim 

oysimon o’yiq. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

19-rasm. O’ng qo’l panjasi skеlеti. orqa yuzasi 

1-qayiqsimon  suyak  2-yarim  oysimon  suyak,  3-uchqirrali  suyak,  4-no’hotsimon 

suyak,  5-katta  ko’p  burchakli  suyak,  6-kichik  ko’p  burchakli  suyak,  7-boshchali 

suyak, 8-ilmoqli suyak, 9-kaft suyaklari, 10-birinchi falanga suyaklari, 11-ikkinchi 

falanga suyaklari, 12-uchinchi falanga suyaklari.  

 

Kaft  usti  suyaklari  turli  shakldagi  8  ta  kichik  suyaklardan    tashkil  topgan  bo`lib, 

ikki qator bo`lib joylashadi. Har bir qatorda 4 tadan suyak bor. Birinchi proksimal 

qatorda,  bosh  barmoq  tomonidan  qaraganda,  ular  quyidagi  kеtma-kеtlikda 

joylashadi:  qayiqsimon  suyak,  yarimoysimon  suyak,  uch  qirrali  suyak  va 

no`xotsimon  suyak  .  Uchta  oldingi  suyaklar  o`zaro  birlashib,  bilak  suyaganing 

distal qismi bilan birikish joyi qisman bo`rtib, ellips shakldagi bo`g`im yuza hosil 

qiladi. Kaft usti suyaklarining ikkinchi, distal qatori quyidagi suyaklardan tashlkil 

topgan: trapеtsiya shaklidaga suyak, boshchali suyak  

va  ilhoqdi suyak. Ko`pchilik suyaklarning  nomi  ularning shakliga qarab bеrilgan. 

Har bir suyakda yon suyaklar bilan birikib hosil qiluvchi bo`g`im yuzalari mavjud. 

Bulardan  tashqari  qo`lning  kafg  tomonida  ayrim  kaft  usti  suyaklarining 

o`simtalariga ayrim muskul va boylamchalarning birikishini ta'minlovchi bo`rtiqlar 

mavjud. Bularga qayiqsimon, trapеtsiyasimon va ilmoqli suyaklar bo`rtig`i kiradi.  

 

Kaft suyaklari beshta naysimon suyaklardan tashkil topgan. Ularning har biri 

tub, tana va dumaloq shakldagi boshchadan tashkil topgan. Bular yuqoridan uchta 

kaft usti suyaklari bilan bo`g`im hosil qilib tutashadi.  

Barmoq suyaklari  kichik naysimon suyaklardan tashkil topgan. 

 

Oyoq  suyaklari  ham,  qo`l  suyaklariga  o`xshab,  bir  nеchta  qismlarga  bo`lib 

o`rganiladi.  Ayrim  qismlari  o`z  navbatada  bir  nеch  ta  suyaklardan  tashkil  topadi. 

Bular  birgalikda  odam  tanasining  harakati  hamda  tayanch  vazifasini  o`taydi. 

Ularning  anatomik  tuzilishi  ham  ana  shunday  muhim  vazifalarni  bajarishga 

moslashgan.  Dastlab,  oyoq  suyaklari  ikkita  yirik  qismga  bo`linadi.  Birinchi  oyoq 

kamari  suyaklari  bo`lib|  bular  ikkita,  o`ng  va  chap  chanoq  suyaklari  hamda, 

ularnipg  o`rtasida  joylashgan  dumgh`aza  va  dum  suyaklari  bo`lsa,  ikkinchisi 

oyoqning erkin qismidagi suyaklardir. Bular son, boldir va oyoq ianja suyaklaridan 

tashkil topgan.