Boshqaruvning tarkibiy tuzilishi

1-chizma. Boshqarish tarkibining tashkiliy turlari.
Tashkiliy tarkiblarni xosil qiladigan boshqarish organlari boshqaruv bo’g’inlari va boshqaruv bosqichlari shaklida bo’ladi.
Boshqarish bo’ғini – bu boshqarishning ayrim yoki qator funktsiyalarini bajaruvchi mustaqil tarkibiy bo’limlaridir.
Boshqarish bosqichi – bu ierarxiyaning muayyan darajasida amal qiladigan bo’gindir. Masalan:
Vazirlik birlashma korxona tsex uchastka
Direktor (rektor)
Tsex boshligi
(prorektorlar)

Uchastka masterlari (dekanlar)

Ijrochilar (kafedra) mudirlari
2-chizma. Chiziqli boshqarish tartibi.
Chiziqli tarkib boshqarish tarkibining eng sodda turi bo’lib, bunda xar bir raxbar o’ziga ishonib topshirilgan bo’linma faoliyatini yakkaboshchilik asosida boshqaradi va barcha zarur qarorlarni mustaqil ravishda qabul qiladi. (2-chizma).
Chiziqli – shtabli tarkib xar bir raxbar xuzurida ixtisoslashgan xizmatlar, maslahatchilar kengashi, ya‘ni shtablar tuzish orqali tashkil etiladi. Bu tarkib quyidagi ko’rinishga ega (3-chizma).
Maslahatchilar, referatlar,

yuridik xizmat bo’limi va boshqaruv

Marketing bo’limi, mehnatni

muhofaza qilish xizmati, audit

guruhi va boshqaruv.


3-chizma. Boshqaruvning chiziqli –shtabli tarkibi.

A, B –tsex boshliqlari, funktsional organlar.

FO1 – marketing bo’yicha direktor o’rinbosari funktsional raxbar.
FO2 –ishlab chiqarish bo’yicha direktor o’rinbosari funktsional raxbar.
FO3 –moliya va reja bo’yicha direktor o’rinbosarlari funktsional raxbar.
A1, A2, A3 – ijrochilar.
B1, B2, B3 – ijrochilar.
4-chizma. Boshqarishning funktsional tarkibi.
Funktsional tarkib – bunda xar bir boshqaruv bo’ғiniga muayyan funktsiyalar biriktirib qo’yiladi. Masalan, biri marketing, ikkinchisi ishlab chiqarish bilan shuғullanadi.