Bozor iqtisodiyotining asosiy va tushunchalari

bozor iqtisodiyotining kamchilik yoki salbiy jihatlariga quyidagilar kiradi
1

• atrof-muhitni ishlab chiqarish va boshqa faoliyat turlari ta'siridan muhofaza qilish mexanizmining mavjud emasligi;

2

• resurslarning qayta tiklanmaydigan turlarini saqlash imkoniyatining yo'qligi;

3

• mehnat qilish bilan bog'liq kafolatlarning mavjud emasligi;

4

• fanda fundamental va amaliy tadqiqotlarning rivojlanishiga ko'maklashuvning yo'qligi;

5

• rivojlanishning beqarorligi hamda ijtimoiy ishlab chiqarishning pasayish holatlarining mavjudligi.

bozor tushunchasi dastlab tovar almashuv, tovar ayirboshlash joyi yoki maydoni degan mazmunni anglatgan
t
t
bunday ayirboshlashda vaqt va masofa bo'lmay, bir vaqtning o'zida o'sha joyda almashuv jarayoni sodir bo'lgan.
t
p
t
bozor ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilar, sotuvchilar va xaridorlar o'rtasida pul orqali ayirboshlash (oldi-sotdi) jarayonida bo'ladigan iqtisodiy munosabatlar yig'indisidir.
bozorning asosiy belgilari quyidagilardan iborat:
- sotuvchi va xaridorlarning o'zaro kelishuvi, ekvivalentlilik printsipi asosida ayirboshlash;
- sotuvchilarning xarajatlari qoplanib, foyda olishi;
- to'lovga layoqatli bo'lgan xaridorlarning talabini qondirish va raqobatchilik.
Bozor
ob‘yekti
iqtisodiy resurslar
tovar va xizmatlar
pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlardir.
sub‘yekti
sotuvchi va sotib oluvchi
uy xo'jaliklari
tadbirkorlik sektori
davlat
bank
bozorning asosiy vazifasi ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan tovar va xizmatlarni, iqtisodiy resurslarni iste'molchilarga etkazib berishdan iboratdir.
bozor ayirboshlash kategoriyasi bo'lib, ishlab chiqarishning uzluksiz takrorlanib turishiga yordam beradi.