Budjet hisobi
Yüklə 3,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
(G'aznachilikka
o 'tish sharoitida: l47-«Budjet m a b la g ‘lari bo'yicha budjet m ablag 'lari oluvchilar oldidagi majburiyatlar» subschyoti) yoki K redit 100 - « T a sh k ilo t xarajatlari uchun talab q ilib olgunga qadar depozit h is o b v a ra g ‘i» subschyoti (G'aznachilikka o'tish sharoitida: l47-« B u d jet m ablag'lari bo'yicha budjet m ablag'lari oluvchilar oldidagi majburiyatlar» subschyoti). Ijtim o iy t o ‘lo v la r b o ‘yicha h is o b -k ito b la r hisobi B udjet tashkilotlarida ijtimoiy toMovlar b o ‘yicha hisob-kitoblami buxgalteriya hisobida hisobini olib borish uchun 188-«Ijtimoiy toMovlar b o 'y ich a hisob-kitoblar» subschyoti qoMlaniladi. 188-«ljtim oiy toMovlar b o ‘yicha hisob-kitoblan> subschyotining kreditida hisoblangan ijtimoiy toMovlar (hom iladorlik v a tuqqanidan keyingi davrlar uchun nafaqa, bola tug'ilganda beriladigan nafaqa, dafn etish m arosim i uchun beriladigan nafaqa, kom pensatsiya, pensiya, 16 yoshgacha nogiron-bolasi boMgan ota-onalam ing q o 'sh im c h a ta ’til haqi, bolalam i sog'lom lashtirish orom gohlari va sanatoriy-profilaktoriylam i saqlashga va boshqa toMovlar) sum m asi, u n in g dcbetida esa yuqorida k o ‘rsatilgan ijtimoiy toMovlardan belgilangan tartibda ushlangan darom ad soliq summasi, ijro varaqalari b o 'y ic h a ushlanm alar summasi va ijtim oiy toMovlami xodim larga toMangan sum m asi aks ettiriladi. 188-«Ijtim oiy toMovlar b o ‘yicha hisob-kitoblar» subschyotining debeti b o 'y ich a qoldiq summasi budjet tashkilotining ishchi va xizmatchilarga ortiqcha berib yuborgan m ablag4 sum m asini k o ‘rsatsa, uning kredit b o 'y ic h a qoldiq summasi esa budjet tashkiloti tom onidan hali toManmagan ijtim oiy toMovlar sum m asini k o 'rsatad i. B u d je td a n ta s h q a r i pensiya fondi m ablagM ari hisobidan b e rila d ig a n n a f a q a la r n i hisoblash v a toMash ta rtib i Budjetdan tashqari pensiya fondi m ablag'lari hisobidan ijtimoiy su g 'u rta bo'yicha: hom iladorlik va tuqqandan keyingi davrlar uchun; bola tug'ilgani uchun; qo 'sh im ch a dam olish kuni uchun ham da dafn 234 etish m arosim i uchun nafaqalar kom pensatsiya, pensiya, 16 yoshgacha nogiron-bolasi b o ‘lgan ota-onalam i q o ‘shim cha ta ’til haqi, bolalam i sog‘lom lashtirish orom gohlari va sanatoriy-profilaktoriylam i saqlashga va boshqa to‘lovlar hisoblanadi va to'lanadi. V aqtincha m ehnatga qobiliyatini yo‘qotish b ilan b o g ‘liq holda kasal b o ‘lganda, sanatoriy-kurortlarda davolanganda, k asaüan gan oila a ’zosini parvarishlash zarur b o ‘lganda; karantinda; sil y oki kasb kasalligi tufayli vaqtincha boshqa ishga o ‘tkazilganda ham da m eh n at qobiliyatini tiklash yoki yasam a a ’zo (protez) qo‘ydirish uchun reabilitatsiyam u assasalariga yotqizilganda fuqarolarga ijtim oiy sug‘urta hiso b id an vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yicha nafaqa hisoblab beriladi. Vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘y ic h a nafaqani tayinlash uchun faqat belgilangan tartibda rasm iylashtirilib taq d im etilgan «V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi» asos hisoblanadi. X odim ning vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik kunlari u n in g m ehnat ta ’til davriga to ‘g ‘ri kelsa, u holda unga vaqtincha m ehnatga q obiliyatsizlik varaqasida ko ‘rsatilgan barcha kunlar uchun nafaqa hisob lan adi va m ehnat ta’til kuni tegishli ravishda c h o ‘ziladi. S a n a to riy -k u ro rtla rd a davolanganda b erilad ig an nafaqa Sanatoriy-kurortda davolanishda, agar x o d im n in g ta ’til kunlari uning davolanishi uchun y etarü boMmasa, u hold a u n g a sanatoriy-kurortda davolangan barcha kunlari uchun, xodim ning m eh n at ta ’til kunlarini chiqarib tashlagan holda, nafaqa hisoblanadi. X odim m ehnat ta ’tilidan sanatoriy-kurortga borishdan avval foydalangan b o ‘lsa ham, nafaqa m ehnat t a ’tili kunini chiqarib tashlagan holda hisoblanadi. B unda budjet tashkiloti, xodim ning sanatoriy-kurortda davo lan ishi uchun ta ’tilning yetm aydigan kunlari uchun xodim bilan kelish ib, xodim ga m ehnat haqi saqlanmagan ta’til beradi. ïkkinchi ja h o n urushi nogironlariga, baynalm ilal jangchilarga, C hem obil AES falokati oqibatlarini tugatishda qatnashgan shaxslarga, shuningdek, sanatoriyga davolanishni davom ettirish uchun davolash m uassasalaridan o ‘tk ir m iok ard infarkti bilan kasallangan, jarrohlik uslubi bilan yurakni ao rtak o n o rar shuntrovkasi va anevarizmlari, oshqozonning yaralik kasalligi, o ‘n ikki barm oq ichak kasalligidan davolangan va o ‘t pufagini olib tashlashdan keyin bevosita yuborilgan xodim larga, shuningdek sil kasalligi bilan og‘riganlarga nafaqa sanatoriyda b o ‘lgan barcha vaqtlar uchun hisoblanadi. 0 ‘n olti yoshgacha b o 'lg a n nogiron bolani tarbiyalayotgan ota-onalardan biriga (hom iyga yoki vasiyga), nogiron bolaning sanatoriyda davolangan barcha davri uchun u n g a yakka tartibda parvarish zarurligi to ‘g ‘risidagi tibbiy xulosa m av ju d b o ‘lganda nafaqa bcriladi. K a sa lla n g a n oila a ’zosini p a rv a ris h la s h z a r u r b o ‘lg an d a b e rila d ig a n n a fa q a U ch y oshg ach a b o ‘lgan bolani yoki o ‘n olti yoshgacha b o ‘lgan nogiron bolani parvirishlashda band bo‘lgan ona kasal b o‘lib, bolani parvarishlashga qurbi yetm ay qolgan hollarda, parvarish bilan band bo‘lgan ishlayotgan boshqa oila a ’zolari yoki qarindoshlariga (m ehnatga qobiliyatsizlik v araqasiga asosan) nafaqa beriladi. Oilaning kasal b o 'lg an a ’zosiga qarash b o ‘yicha vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi bem or birovning parvarishiga muhtoj b o ‘lgan, lekin yetti kalcndar kunidan oshm agan, davr uchun beriladi. 0 ‘n to ‘rt yoshga yetm agan bem or bolaga qarash uchun «V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi» b o lag a parvarish kerak b o ‘lgan, am m o o ‘n to ‘rt kalcndar kunidan oshm agan, davr uchun bcriladi. Ish la y o tg a n n o g iro n la rg a v a q tin c h a m e h n a tg a q ob iliy atsizlik b o ‘y ich a n a fa q a b erish x u su siy atlari Ishlayotgan nogironlarga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yicha nafaqa, m ehnatda mayiblanish hodisalari yoki kasb kasalligidan tashqari, ketm a-k et ikki oydan va kalendar yilda uch oydan oshm agan m uddatga beriladi. Ishlayotgan Ikkinchi jahon urushining nogironlariga va im tiyozlari jih atd an ularga tenglashtirilgan boshqa nogironlarga, Chem obil A E S dag i falokat yoki uning oqibatlarini bartaraf etish b o ‘yicha ishlam i bajarish bilan b o g ‘liq sabablarga muvofiq nogiron b o ‘lgan shaxslarga v aq tin ch a m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi (m ehnatda m ayiblanish hodisalari yoki kasb kasalligidan tashqari) ketm a-ket to ‘rt 236 oygacha yoki k alendar yilda besh oygacha bcriladi. A gar ishlayo tgan nogironning vaqtincha mehnatga layoqatsizligi m ehnatda m ayiblanish yoki kasb kasalligi tufayli yuz bersa, n afaq a u to ‘la sog‘aygunga y o k i m ehnatda m ayiblanish yoxud kasb kasalligi bilan nogironlik guruhi q a y ta k o ‘rib chiqilgunga qadar to ‘lanadi. Sil kasallig i oqibatida v aq tin ch a m ehnatga qobiliyatsizlik bo ‘yicha n afaqa shaxs to‘la sog‘ay g u n g a qadar, lekin k o ‘pi bilan o‘n oyga beriladi. X odim sil kasalligi b ila n qayta kasallanganda yoki sil kasalligi o q ib atid a nogiron deb top ilg and a nafaqa ko‘pi bilan olti oyga beriladi. V a q tin c h a m eh n atg a q o b iliy a tsiz lik b o ‘y icha n afaq a to ‘ian m ay d ig an h o lla r V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yicha: m ehnat haq i saqlanmagan ta ’til; bolani parvarishlash b o ‘y ich a ta ’til; ish v aqtin cha to‘xtatilgan; xodim ish (lavozim)dan chetlashtirilib, mehnat haqi toMash to ‘xtatib qo‘yilganligi sababli ishlam agan; harb iy o ‘quv yoki tekshiru v yig ‘im; ishlab chiqarishdan ajralm agan hold a o ‘quv yurtlarida tahsi) olish m unosabati bilan berilgan q o ‘sh im ch a ta ’til davrlariga t o ‘g ‘ri kelganda, nafaqa to ‘lanmaydi. U shbu davrlarda boshlanib, d av o m etayotgan m ehnatga qobiliyatsizlik bo ‘y ich a n afaqa xodim ishga chiqishi (lavozim ga tiklanishi) lozim bo‘lgan kundan boshlab beriladi. V a q tin c h a m eh n atg a q o b iliy a tsiz lik b o ‘yicha n a fa q a n i to ‘lash fo iz la ri V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘y ic h a nafaqa: ishlayotgan Ikkinchi jahon urushi qatnashchilariga; baynalm inal jangchilarga v a ularga tenglashtirilgan boshqa shaxslarga; q aram o g ‘ida o ‘n olti y o sh g a (o ‘quvchilar o ‘n sakkiz yoshga) yetm agan uch yoki undan ortiq b o lalari bo‘lgan xodim larga; Chem obil AESdagi av ariy a oqibatlarini tugatishda qatnashgan xodim larga; Chemobil A ESdagi avariy a natijasida radioaktiv ifioslanish zonasidan evakuatsiya qilingan v a k o ‘chirilgan qon ho sil qiluvchi organlar kasalliklari, qalqonsim on bez va xavfli o ‘sm alar b ilan bo g ‘liq kasalliklarga chalingan xodim larga; m ehnatda m ayiblanish 237 va kasb kasalligi natijasid a vaqtincha m ehnatga layoqatsiz b o ‘lgan xodim larga, u lam ing ish stajining davom iyligidan q a t’iy nazar, m e h n a t h a q in in g yuz foizi m iq d o rid a hisoblanadi va to ‘lanadi. Ijtimoiy aham iyatga eg a bo‘lgan kasalliklar b o ‘yicha hisobda turgan xodim larga u lar to m o n id a n davlat ijtimoiy su g ‘urta badali to ‘lagan davrining (um um iy ish stajining) davom iyligiga bogMiq ravishda: um um iy ish staji sak k iz yil va undan ortiq b o ‘lgan xodim larga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yicha nafaqa m e h n a t h a q in in g y u z foizi miqdorida; um um iy ish staji besh yildan sakkiz yilgacha b o ‘lgan xodim larga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘yicha nafaqa m e h n a t h a q in in g sak so n foizi m iqdorida; um um iy ish staji besh yilgacha b o ‘lgan xodim larga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik bo 'y ich a nafaqa m e h n a t h a q in in g o ltm is h foizi miqdorida hisoblanadi va to‘lanadi. Yuqorida keltirilgan xodimlardan tashqari qolgan xodimlarga: um um iy ish staji sak k iz yil va undan ortiq boMgan xodim larga ham da yigirm a bir y o sh g a yetm agan chin yetim larga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik b o ‘y ich a nafaqa m e h n a t h a q in in g sakson foizi m iqdorida; u m um iy ish staji sakkiz yilgacha b o ‘lgan xodim larga vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik bo‘yicha nafaqa m e h n a t h aq in in g oltm ish foizi m iqdorida hisoblanadi va toManadi. H o m ila d o rlik va tu q q a n id a n keyin gi d a v rla rg a to ‘lan ad ig a n n a fa q a Hom iladorlik v a tuqqanidan keyingi davrlar ta ’tili sifatida ayollarga tuqqaniga qadar yetm ish kalendar kun va tuqqanidan keyin ellik olti kalendar kun (tu g ‘ish qiyin kechgan yoki ikki va undan ortiq bola tug'ilg an h o lla rd a -y e tm ish kalendar kun) ta ’til beriladi. Hom iladorlik va tuqqanidan keyingi davrlar ta’tili jam langan holda hisoblab chiqiladi, tu g ‘ishga qadar h aq iq atd a bu ta ’tilning necha kunidan foydalanilganidan q at’iy nazar, ay o lg a to ‘liq beriladi. B u ta ’til davri uchun ijtimoiy sug‘urta hisobidan n afaq a to ‘lanadi. Hom iladorlik va tuqqanidan keyingi davrlar b o ‘yicha n afaqani tayinlash va to‘lash uchun belgilangan tartibda rasm iylashtirilgan m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi asos hisoblanadi. 238 V a q tin c h a m e h n a tg a q o b iliy a tsiz lik , h o m ila d o rlik v a tu q q a n id a n keyingi d a v r la r g a n a fa q a h iso b lash Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik, hom iladorlik v a tuqqanidan keyingi davrlarga nafaqa sum m alari barcha hollarda xodim ning haqiqiy m ehnat haqidan hisoblab chiqiladi. Nafaqalami hisoblashda asos qilib olinadigan haqiqiy mehnat haqiga ish joyidan, sug‘urta badallari undirilib to ‘lanadigan jam i mehnat haqi to ‘lovlari kiradi. N afaqalam i hisoblab chiqishda hisobga olinadigan m eh n at haqining barcha turlari, shu jum ladan m azkur oyda mehnat haqi bilan birgalikda to‘lanadigan oylik m ukofotlar ulam ing haqiqatda olingan vaqti b o ‘yicha em as, balki ular hisoblab yozilgan vaqt bo‘yicha m ehnat haqiga qo‘shiladi. V aqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik yoki homiladorlik va tuqqanidan keyingi davrlar ta ’tili boshlangan oydan oldingi o‘n ik k i oy davrida olgan va su g ‘urta badallari hisoblangan barcha boshqaxodim lar o ‘m iga ulam ing vazifalarini bajargani uchun hisoblangan mehnat haqlari va m ukofotlam ing o ‘n ikkidan bir qismi, nafaqa hisoblab chiqiladigan oylik m ehnat haqiga qo'shilib, o ‘rtacha oylik m ehnat haqi miqdori aniqlanadi. A gar hisoblash uchun u c h o y d an kam b o ‘lgan davr olinsa, har bir oyda chorak mukofotining u c h d a n b irid an k o ‘p boM magan qismi hisobga olinadi. A w a lg i yoki jo riy kalendar yilida ishga kirgan xodimga vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik yoki homiladorlik va tuqqanidan keyingi davrlar ta’tili boshlangunga qadar ish davrida boshqa xodimlar o ‘m ig a ulam ing vazifalarini bajargani uchun hisoblangan mehnat haqlari va hisoblangan m ukofotlar hisobga olinadi, lekin u dastlabki o‘n ikki oyidan k o ‘p boMmaydi va u lam ing yig ‘indisi ana shu oylam ing soniga bo'linadi. Xodim asosiy ish joyidan tashqari o 'sh a yoki boshqa budjet tashkilotida yoki xo ‘jalik yurituvchi subyektda o ‘rindoshlik asosida ishlasa, nafaqa barcha ish joyidagi umumiy m ehnat haqidan hisoblab chiqiladi. B ola tu g ‘ilganda b e rila d ig a n n a fa q a n i b e ris h ta r tib i Bola tu g ‘ilganda beriladigan b ir m artalik nafaqa O ‘zbekiston R espublikasi hududida belgilangan eng kam oylik ish haqining ikki 239 baravari m iqdorida beriladi. M eh n at haqiga koeffitsient q o ilan ila d ig an hududlarda nafaqa ushbu koeffitsientlam i hisobga oigan holda belgilanadi. Ishlayo tgan ayollarga bola tu g ‘ilganda beriladigan bir m artalik nafaqa tegishli ish jo y id an hisoblanadi v a to ‘lanadi. Bolaning onasi ishlam agan hollarda nafaqa bolaning ishlaydigan otasi yoki ota-ona o ‘m ini bosuvchi shaxslarga hisoblanadi va to ‘lanadi. Ishlam aydigan va o ‘qim aydigan ota-onalarga bola tu g ‘ilganida b eriladigan nafaqa ijtim oiy ta ’m in o t b o ‘limlari tom onidan tayinlanadi va to ‘lanadi. Q o ‘shim cha dam olish k u n i uchun nafaqani berish tartib i N o g iro n bolasini tarbiyalayotgan ishlovchi ota-onaning biriga (hom iyga, vasiyga) bola o ‘n olti y o s h g a to ‘lgunga qadar ijtim oiy su g ‘urta m ab lag ‘lari hisobidan bir kunlik m ehnat haqi m iqdorida haq to ‘lagan holda o y ig a qo'shim cha bir dam olish kuni beriladi. D afn etish m arosim i uchun beriladigan nafaqani berish tartib i D afn etish m arosimi uchun nafaqa xodim yoki uning qaram og‘ida b o ‘lgan oila a ’zolari: turm ush o ‘rto g ‘i; o ‘n sakkiz yoshga to ‘lmagan yoki v aqtinch a m ehnatga layoqatsiz (yoshidan qat’iy nazar) bolalari, aka-ukalari v a opa-singillari; ota-onasi; bobosi yoki buvisi vafot etganda beriladi. A yolning hom ilasi tushgan hollarda dafn etish m arosim i uchun nafaqa berilm aydi. Xodim vafo t etganda dafn etish m arosim i uchun nafaqa, uning oila a ’zolariga y o k i dafn etishni o ‘z zim m asiga oigan shaxslarga beriladi. O ilaning v a fo t etgan a ’zosini dafn etish marosimi uchun n afaqa ishlovchi xodim ga beriladi. Ijtim oiy sug‘u rta h iso bid an beriladigan n afaqalarni tayinlash va to ‘lash tartibi N afaqalar xodimning asosiy ish joyidan budjet tashkilotining «Ijtimoiy sug'urta b o ‘yicha komissiya»si tom onidan tayinlanadi. Komissiya tarkibi, a ’zolari soni va raisi budjet tashkiloti rahbarining buymg‘i bilan tasdiqlanadi. 240 Xodimlar vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik muddati tugagandan so'ng ishga chiqishining birinchi kunidayoq budjet tashkilotiga vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik varaqasini taqdim etishlari kcrak. Mehnatga qobiliyatsizlik davom ctayotgan hollarda, navbatdagi m ehnat haqi berilishi vaqti kelganda «Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik varaqasi» topshirilishi m um kin. Budjet tashkilotida «Vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik varaqasi»ning «Tabelchi va kadrlar bo'lim i tomonidan to‘lanadi» degan qismlariga zarur m a ’lumotlar yoziladi va vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik varaqasi m azkur budjet tashkilotining «Ijtimoiy sug‘urta b o ‘yicha komissiya»siga topshiriladi. Komissiya har bir «Vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi» bo‘yicha to‘Iov am alga oshirilishi lozim b o 'lg an kunlar sonini va m ehnat haqiga nisbatan belgilanadigan nafaqa foizi miqdorini belgilaydi, N afaqa foizi miqdori nafaqa bclgilash komissiya bayonnomasida va kom issiya raisining imzosi q o ‘yilgan «Vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi»da qayd qilinadi. X odim vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasi b o ‘yicha nafaqa olish huquqiga ega b o ‘lm agan taqdirda, kom issiya nafaqa berm aslik to ‘g ‘risida qaror chiqaradi va rad etish sabablarini vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasiga qayd etishi kerak bo ‘ladi. N afaqa tayinlangandan s o ‘ng kom issiya budjet tashkilotining buxgalteriya xizm atiga nafaqa sum m asini hisoblab chiqish va to ‘lash uchun belgilangan tartibda rasm iylashtirilgan vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqasini topshiradi. T o ‘lanadigan va to ‘lanm aydigan vaqtincha m ehnatga qobiliyatsizlik varaqalari, shuningdek, n afaqa olish uchun taqdim etilgan barcha hujjatlar budjet tashkilotining buxgalteriya xizm atida pul hujjatlariga teng holda, a lo h id a saqlanadi. B oshqa turdagi sanatoriylarda davolanish uchun beriladigan nafaqalam i toMash, xodim sanatoriydan qaytgach ham da bu nafaqa sum m asini to ‘lash uchun tum an ijtim oiy ta ’m inot b o ‘lim idan tegishli m ablag‘ budjet tashkilotining bank m uassasasidagi depozit subschyotiga kelib tushgandan so ‘ng amalga oshiriladi. H om ilad orlik va tuqqanidan k e y in g i d av rlar n afaq asi tu g ‘ish dan oldin am alda foydalanilgan k u n larn in g sonid an q a t’iy n azar, t a ’tiln in g 16 Yüklə 3,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|