Bugun butun jahonda texnologiyalar yuksalish cho’qqisida

 
НЦ-0127 nitrosellyuloza gruntovkasi (fon grunti) poliefir shpatlovkasi bilan 
ishlov berilgan yog’och qirindili plitalarni qimmatbaho yog’ochga o’xshatib 
pardozlashda ishlatiladi. 
 
НЦ-0205 gruntovkasi (ТУ 6-10-187-47-77) ikki komponentli sistema bo’lib, u 
yarimfabrikat mahsulot va qotirgichdan tashkil topgan. Qovushqoqligi B3- 4 
viskozometri bo’yicha 50…90 c. Suyultirgich o’rnida butilatsetat ishlatiladi. Qurish vaqti 
20
o
C haroratda ko’pi bilan 20 minutdan oshmaydi.
Nitrosellyulozali shpatlovkalar 
Nitrosellyulozali shpatlovkalar bir komponentli lak-bo’yoq materiallar bo’lib, 
nihoyatda quyuq massadir. Ulardan nuqsonli joylarni to’ldirish, tekislash uchun 
foydalanish 
mumkin. 
Yoppasiga 
shpatlovkalash 
uchun 
esa 
ular 
kerakli 
qovushqoqlikkacha 646 yoki 647-nomerli erituvchilar bilan suyultiriladi. Ular yuzalarni 
bo’yash, emallashdan avval shunday shpatlovkalar bilan shpatlovkalab ishlab chiqiladi. 
НЦ-0038 (ТУ 6-10-1272-78), НЦ-007 , НЦ-008 ( GOST 10277-76) markali
 
Nitrosellyulozali shpatlovkalarning xossalari
 
 
 
 
5-jadval 
Ko’rsatkichlar 
НЦ-0038 
НЦ-007 
НЦ-008 
Rangi 
Qovushqoqligi B3-1 bo’yicha, c 
Parda hosil qiluvchi modda 
miqdori, % 
Quruq qoldiq miqdori, % 
Qurish vaqti, 20
o
C da, soat 
Oq yoki kulrang 
50-100 
20 
63 
3 
Qizil jigarrang 
50-120 
20 
65 
1 
- 
50-100 
20 
70 
2,5 
 

---

26 

 
2.3. Maxalliy xom ashyodan sellyuloza olish 

 Yog’och qipig’idan sellyuloza olish jarayonlari 
-yog’och qipig’ini qaynatish 
-yuvish 
-tozalaash 
-oqartirish 
-yuvish 
-kislotali qayta ishlash 
-quritish 
 Yog’och qipig’larini sulfat usulida ekstraktsiya qilish (qaynatish)
Reaktivlar: Na OH/ Na
2
S (0.75/0.25M)-50-60g/l suv 
Asbob va uskunalar: 8000 ml avtoklav, 10000 ml xajmli chinni idish, 1000 ml chinni 
stakan, mayda teshikli to’rli suzgich, quritish shkafi (150
0
S) 1400gramm yog’och 
qirindisini avtoklavga solinadi va ustiga tarkibida 50gramm /liter natriy gidroksid va 
natriy sulfid (0.75/0.25 M) tarkibli aralashmasi va 0.1 gr/lit sulfanol preparati tutgan 
7000 ml eritma (1:5) nisbatda quyuladi va avtoklav qoqqog’i maxkam yopiladi . Keyin 
elektr isitgich yordamida xarorat 160-170
0
gradusga ko’tariladi. SHu xaroratda yog’och 
chiqindisi 3-5 soat davomida qaynatiladi. Qaynatish davomida avtoklav ichida yig’ilgan 
xavoni avtoklav qopqog’ida o’rnatilgan ventelь yordamida 2-3 marta chiqarib 
oqartirilgan sellyuloza kislotasining 1-2 gr/l eritmasida (modul 1:30) neytrallanadi . 
Yana 5-6 marta sovuq distillangan suvda yuviladi.Xar gal yuvilgan sellyuloza torli 
suzgichda suzib olinadi. Yuvish jarayoni tugagach olingan sellyuloza sentrifuga 
yordamida suvsizlantiriladi va xavoda 1-2 sutka davomida yoki quritish shkafida 100
o
xaroratda 1-2 soat davomida quritiladi olingan sellyuloza sifat ko’rsatkichlarini aniqlash 
uchun saqlab qo’yiladi. 
Yog’ochdan sellyulozani ajratib olish.
Yog’och qipig’idagi namlik miqdori aniqlanadi. 5gramm yog’och qipig’i 75 mll 
3% azot kislotasida 1 soat qaynatiladi (bug’langan suyuqlik suv bilan to’ldirib turiladi). 

---

27 
Keyin kislota qoldig’i to’kib tashlanadi , yog’och qipig’i 4 marta qaynoq suv bilan 
yuviladi. Biroz siqib olinadi va ustiga 3% li o’yuvchi natriy solib yana 1 soat qaynatiladi. 
Qaynatish mo’rili shkaf tagida olib boriladi. Olingan sellyuloza netral muxitgacha 
yuviladi, quritiladi va doimiy og’irlikka keltiriladi xosil bo’lgan sellyuloza miqdori
tortiladi.