Bunda bel sohasida shish, dizuriya, og'riq, qon bosimini oshishi kabi eng keng tarqalgan alomatlar kuzatiladi

Arterial bosim bu tomirlar devoriga tushadigan qon bosimi bo’lib, arterial bosim yurakdan otilib chiqadigan qon miqdoriga, qon oqimiga, umumiy periferik tomirlarning nechog’lik qarshilik ko’rsatishiga, tomirlar devorining elastikligiga bog’liq. Sistolik (maksimal), diastolik (minimal) va puls arterial bosimi farq qilinadi.
1. Bemorning bo’sh qo’yilgan qo’lining bilak arteriyasi sohasiga (yelkaning tashqi tomoni, bilak bo’g’imi chegarasi, bemorning I barmog’iga mos kelgan cheti) o’zingizning II, III, IV barmoqlaringizni qo’ying; barmoq ostida yumshoq pulsatsiyani sezasiz.
2. Pulsning ritmini belgilang; agar puls ritmi bir maromda bo’lsa, aniq vaqt (30 s — 1 min.) ichida puls qisqarishi miqdorini aniqlang; agar puls bir maromda bo’lmasa, puls to’lqinlarining miqdorini bir minutda aniqlang.
3. Pulsning tarangligini tekshiring (ikkala qo’lning, ayniqsa keksa yoshdagi odamlar va homilador ayollarda pulsni aniqlash vaqtida barmoqlarning kuch bilan bosilishini taqqoslang).
4. Natijani yozib, zarur hollarda natijasi haqida bemorga, uning qarindoshlariga, shifokorga xabar bering.
8)

1.	Amaliyot boshida u bemorga xayrixox xolda xarakatlarini tushuntiradi va unga savol berishga imkon beradi.
2.	Vannani toza latta yoki sovunli chyotka bilan yuvib, 0,5% xlorli oxak eritma yoki 2%li xloramin eritma bilan yaxshilab yuvib tashlanadi, keyin issiq suv bilan yuviladi
3.	Xammomni issiq suv bilan to‘ldiradi, suv xaroratini suv termometri bilan o‘lchaydi (35-37 daraja)
4.	Bemorning vannada qulay sharoitda o‘tirishiga yordam beradi; bemorning oyogi tagiga yog‘och tirgak qo‘yiladi
5.	U bemorni muayyan ketma-ketlikda mochalka va sovun bilan yuvadi, avval – bosh, keyin – gavda, oyoq-qo‘llar, chov soxasi yuviladi
6.	Dushda bemor o‘rindiqqa o‘tkiziladi va yuqoridagi ketma-ketlikda yuviladi
7.	Bemorga chiqish va sochiq bilan artinish uchun yordam beradi
8.	Xammomdan keyin bemorning qo‘l va oyoqlarining tirnoqlari olinib, unga toza kasalxona kiyimi yo o‘zining toza kiyimi kiygiziladi

9) -bemorni umumiy ahvolini ko’zdan kechirish
-termometriya
-arterial qon bosimi va puls nazorati
-harorat varaqasini to’ldirish
-bemorning shaxsiy gigeyanasiga rioya qilish
-sudna qo’yish
10)