Ishlab chiqarish harajatlari Ishlab chiqarish harajatlari — korxonaning mahsulot ishlab chiqarish maqsadlarida, iqtisodiy resurslar sotib olish uchun qilgan pul sarflari. Firma oʻz faoliyatini bozordan moddiy resurslar, yaʼni asbob-uskuna, dastgohlar, transport va aloqa vositalari, xom ashyo, yoqilgʻi, har xil materiallarni, mehnat bozoridan ish kuchini sotib olishdan boshlaydi. Shunga muvofiq holda Ishlab chiqarish xarajatlari tarkibiga xom-ashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yonilg'ʻi va energiya xarajatlari, asosiy kapital amortizatsiyasi, ish haqi va ijtimoiy sugʻurtaga ajratmalar, foiz toʻlovlari va boshqa xarajatlar kiradi. Ishlab chiqarish xarajatlariga qilingan barcha xarajatlarning puldagi ifodasi mahsulot tannarxining tashkil qiladi.
KORXONANING UMUMIY XARAJATLAR
Umumiy xarajatlar
Ishlab chiqarish xarajatlari
Muomala xarajatlari
Xom ashyo xarajatlari
Ish haqi
Sof muomala xarajatlari
Qo’shimcha muomala
xarajatlari
Yonilg’i va moylashga
xarajatlar
Amortizatsiya
harajatlari
PART THREE
Korxonaning foydasi va rentabelligi
Foyda va rentabellik tushunchasi...
A
Foyda - bu daromaddan xarajatlarni olib tashlash natijasida olingan summa.
C
Foyda sof va yalpi bo'linishiga qaramay, ob'ektiv qiymatdir.
Rentabellikdan kompaniya faoliyatining turli nuanslarini baholash uchun foydalanish mumkin.
B
Rentabellik - boshqa ko'rsatkich va foyda nisbati (daromad, aktivlarning rentabelligi, xodimlar soni, asosiy vositalar).
D
Har bir muassasaning samarali ishlashi uchun nafaqat oldindan malakali biznes-rejani tuzish, balki foyda va rentabellikni hisoblash ham muhimdir.
Foyda va Rentabellik nima va ularning bir-biriga bog’liligi
Foydaning rentabellikka bog'liqligi Foyda va rentabellik kabi ikkita tushuncha bir-biri bilan bog'liq va ishlashga bir xil darajada muhim ta'sir ko'rsatishi mumkin. Biroq, ularning ma'lum farqlari bor, ular birinchisi mutlaq qiymat, rentabellik ko'rsatkichi esa nisbiydir. Birinchisi to'g'ridan-to'g'ri ikkinchisiga bog'liq. Noto'g'ri hisob-kitoblar bilan, hatto obro'li muassasa ham zarar ko'rishi mumkin.