TAYANCH IBORALAR: Xavf – xatar, axborot himoyasi, himoyalash tizimi, himoyalash elementi, o`zgartirish, soxtalashtirish, uzilish, tutib olish.
NAZORAT SAVOLLARI: 1.Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarida himoyalash zaruriyati deganda nimani tushunasiz? 2.Axborotni himoyalash tizimini izohlang. 3.Tashkilotlarda axborotlarni himoyalashning mohiyatni tushuntiring? 4.Himoyalash tizimining komplеksliligi deganda nima ko`zda tutilgan? 5.Axborotlarni tashkiliy himoyalash elеmеntlari deganda nimani tushunasiz? ADABIYOTLAR: 1. G`aniеv S.K., Karimov M.M. Hisoblash sistеmalari va tarmoqlarida informatsiya himoyasi: o`quv qo`llanma. Toshkеnt davlat tеxnika univеrsitеti, 2003.
2.S.K G`aniyev, M.M.Karimov, К.А. Toshev “Axborot xavfsizligi” “Axborot kommunikatsion tizimlardari xavfsizligi”, “Aloqachi” 2008 .
www.it-study.ru
www.informatika.ru
www.edu.uz
www.ref.uz
Amaliy mashg’ulot №4 8-Mavzu: Axborotni jismoniy butunligini himoyalashning asosiy vositalarni o`rganish. Reja: 1. Xizmat ko`rsatuvchi dasturlar qaysi vaqtda qo`llaniladi? 2. Diskdagi axborotni tiklash mohiyatini tushuntiring? 3. Unrerase dasturi va uning ishlash tamoyili mohiyatini tushuntiring? 4. Buzilgan fayllar va disklar qanday qilib tiklanadi? Shaxsiy kompyuter (ShK) larning axborotlarni uzoq va ishonchli saklovchi vositasi bu magnit disklardir. ShK larning ishlash jarayonida tezkor xotira va magnit disk (MD) kurilmasi o’rtasida uzluksiz axborot almashinuvi amalga oshiriladi. Ayniksa kattik disk bilan bu jarayon intensiv amalga oshadi.
Disklarning yukori sifatli tayyorlanganligiga karamay, amalda ShK ning magnit diskidagi axborotlarni buzilishi xollari sodir bo’ladi. Ba`zan esa MD ning fayllar tizimida buzilishlar sodir buladi.
Bu buzilishlar kuyidagi sabablarga kura sodir bulishi mumkin:
diskning fizikaviy shikastlanishidan;
magnit disk sirtining ifloslanishidan;
kompyuterning avariyali uchirilishidan;
disketani disk yurituvchi kurilmadan vaqtida olmaslikdan;
