Hadis (arabcha - xabar, gap, yangilik) — Muhammad sollallohu alayhi vasallam aytgan soʻzlari, qilgan ishlari, iqrorlari toʻgʻrisidagi rivoyat. Islom dinida Qurʻon karimdandan keyin ikkinchi manba hisoblanadi. Hadis 2 qismdan iborat boʻladi: matn va sanad. Hadis 2 turga — Hadisi qudsiy (maʼnosi Alloh taoloniki, aytilishi Rasululloh tomonidan boʻlgan hadislar) va Hadisi nabaviyga boʻlinadi. Hadislar eʼtiborga olinishi jihatidan 3 qismga boʻlinadi: 1) sahih (ishonchli); 2) hasan (yaxshi); 3) zaif; 4) gʻariyb ( shubhali) hadislarga boʻlinadi.
“ Sahihi Termiziy” ning turli nomlanishi
Al jomi as-sahih
Ishonchli toʻplam
Al jomi al- kabir
Katta toʻplam
Sahih At-Termiziy
Sunan At-Termiziy
Termiziy sunnatlari
Tarixchi Ibn
Hajar al- Askaloniy
Yozishicha
At-Termiziy ushbu
Asarini 884-yilda
Yozib tugatgan
Termiziy asarlari haqida
Termiziyning yirik asarlaridan yana biri “ Ash shamoil an – nabaviya “( paygʻambarning alohida fazilatlari) dir. Bu asar “ Ash shamoil Muhammadiya” , “ Ash shamoil fi shamoil an nabiy sollallohu alayhi vasallam “ nomlari bilan ham ataladi. Ushbu asarning Saudiyada istiqomat qilgan vatandoshimiz Said Mahmud Taroziy tomonidan bajarilgan oʻzbekcha tarjimasi arab va Kirill alifbosida Toshkentda bir necha bor chop etilgan. Allomaning” Kitob at tarix “ , “ Kitob al ilal as sagʻiyr val ilal al kabir “, “ Kitob uz zuhd “ ( taqvo haqida kitob) “ Kitob al asmo val kuna “ ( roviylarning ismi va laqablari haqida kitob) ,” Al ilal fil hadis “ hadisdagi illatlar yoki ogʻishlar haqida, “ Risola fil xilof val jadal “ Hadisdagi ixtilof va bahslar haqida risola” Asmous sahoba “ Paygʻambar sahobalarining ismlari asarlari ham islom olamida mashhurdir.
“Sahihi Termiziy”ga yozilgan sharhlar
Ahmad as-Sarxandiy “Sharx Sunan at-Termiziy “
Muhammad Shokir “Tahqiyq va sharx Jomi’ at-Termiziy “
Al Bannuriy “Maorif sunan “ sharx “Sunan Termiziy “
Ibn al-Arabiy “Oridat al-Axvaziy ala kitob at-Termiziy”
(13 juz)
Imom Xofiz Muborakfuriy “ Tuxfat al-Axvaziy bi-sharxi at-Termiziy”
(4 juz)
Jamoliddin as-Suyutiy “ Kut al-Mug’taziy ala jomi’ at Termiziy”
Muhammad al-Madaniy “Sharx Sunan at-Termiziy “
Al Kanuhiy Al-Kavkab ad-durriy ala-t-Termiziy
Al Kashmiriy Al urf ash-Shaziy ala Jomi’ at-Termiziy
Ushbu sharh 1931-yilda Qohirada nashr qilingan
1979-yilda Bayrutda (Hindiston sharhi ham mavjud)
Undan 2 qismi nashr qilingan
2 qismi 1937-yilda nashr qilingan
Uning 1-qismi 1963-yilda Pokistonda nashr qilingan
Hindistonda chop etilgan
2 juzdan iborat, Hindistonda chop etilgan