Buxoro davlat universiteti

Форма (Shape) asbobi vektor

konturlarini muharrirlashga

muljallangan. Bu asbob obyektning

shklini o’zgartiradi yani tayanich

nuqtalari kushiradi,yangi tayanich

nuqtalar qo’shadi va h. amallar

bajarish orhali amalga oshiriladi.

Форма (Shape) asbobi yordamida

ajratilgan obyektning hamma

tayanch nuqtalari ko’rsatiladi, kursor

olib borilgan nuqtalari esa joriy

bo’ladi.

Прямоугольник (Rectangle) asbobi yordamida yoratilgan obyektlarnining tayanich

nuqtalarini o’zgartirish natijasida aylana shaklini olishi mumkin.

Эллипс (Ellipse) asbobi bilab yasalgan obyektlar esa sektor yaki duga shakliga

keltirilishi mumkin.

Многоугольник (Polygon) asboblari bilan yasalgan obyektlar esa simmitrik tarizda

obyektning boshqa turiga uzgaradi.

Matnli obyektlar bilan ishlashda esa harflar orasidagi va suzlar orasidagi intervallarni

o’zgartirish inkoniati tugiladi.

Hamma tayanch nuqtalar, segmentlar bilan ishlaydigan Редактор узлов (Node Edit)

panelida joylasgan. Bu panel menuning Docker (Window/Dockers) tipidadi

Oкно/Панелиdan Редактор узлов (Node Edit) ishga tushiriladi yoki +

tugmalari yordamida ishga tushiradi.

23

Форма (Shape) asbobini ishga tushirganda Редактор Узлов (Node Edit)ning

malumot berish satrida (Свойства (Property Bar)) bu panelning barcha buyruqlari

nomayon bo’ladi.

Egri ko’rinishidagi obyektlarga hoqlaganch tayanch nuqtalarini qoshishga bo’ladi.

Buning uchun segmentning nuqta qo’yish joyiga sichqoncha bilan chertiladi va paydo

bo’lgan nuqta qora doyra shakli ko’rinishidagi potentsial nuqtaga ega bulamiz. Bu

potentsial haqiqiy nuxtaga aylanish uchun yana panelning xossasidagi “+” tugmasi

bosiladi (rasmda 1 rhami bilan berilgan)

Keraksiz tayanch nuqtani uchirich uchun avval uchiriladigan nuqtalar ajratiladi va “-”

belgisi bosiladi (2 raham).

Har qanday segment ekki xilda bo’lishi mumkin to’gri yoki egri chiziqli. Форма

(Shape) asbnobi yordamida tayanich nuqta ajratilganda holat satrida segment tipi —

To’gri (Прямой) (Line) yoki Egri( Кривой )(Curve) ko’rsatiladi.

Segmentning bir turidan ekkinchi turiga utich uchun segment tanlanadi

Свойства (Property Bar)dagi ekkita halatdan biri tanlanadi: To’griga utich (To Line)

( 5 raham ) yoki Egriga (То Curve) utich( 6 raham).

Egrichiziqli segmentda to’grisiga utich tez amalga ochiriladi, teskarisi bir

muncha vaqtni talab qiladi — segment egriligi qol yordamida bajariladi.

Ochiq konturni yopiq konturga aylantirish uchun boshdagi va oxirgi nuqtalar

biriktiriladi,bu amal ekkita usul bilan bajariladi:

1. Ekkita nuqtani birlashtirish uchun avval nuqtalar ajratiladi va Свойства

(Property Bar)ning asboblar satridagi Соединить два узла (Join Two Nodes) (

3 rahamli) tanlaniladi. Agarda ekkita nuqta ustma-ust joylashgan bo’lsa ekkita

nuqta bitta nuqtaga aylanadi. Agarda qandaydir masofada joylashgan bo’lsa

usha masofani markazida birlashtiriladi.

2. Chetdagi nuqtalarni birlashtirish to’grichiziqli segment bilan amalga

oshiriladi.Bunig uchun Свойства (Property Bar) asboblar satridagi

Автоматическое замыкание контура (Auto-close) ( 13 rahamli) tugmasi

bosiladi

3. Agarda konturni uzmoqchi bo’lsangiz avval usha nuqtalar ajratiladi Свойства

(Property Bar) asboblar satridagi Разорвать кривую (Break Curve) ( 4

rahamli) tugmasi bosiladi va natijada bitta nuqta urnida ekkita nuqta paydo

bo’ladi .

Konturni bir nechta konturlarga ham ajratishga bo’ladi, buning uchun obyektning

kamida bitta tayanch nuqtasi tanlanilib Извлечь подконтур (Extract Subpath)

tugmasi bosiladi.

Shriftlarni yoki maxsus belgilar bilan ishlaganda nuqtalarni gorizontal yoki vertikal

joylashtirishga to’gri keladi.

Свойства (Property Bar) satridagi Выравнивание узлов

(Align Nodes) tugmasi (16 raham) mulohot oynasini

ekranga chaqiradi.

Bu oynada hoqlagan sondagi tayanch nuqtalarni gorizontal

va vertikal holatda joylashtirishlar mavjud.

Boshqarish nuqtalari bilan birgalikda tayanch nuqtalarini

tekislash (флажок Выравнивание управляющих точек

(Align Control Points)) amali bilan bajariladi.

CorelDRAW dasturida obyektlarni transformatsialash bilan cheklanib qolmay bazi

bir segment bulimlari bilan da ishlash imkoniyati bor. Bu amal Свойства (Property

Bar) asboblar satridagi ekkita tugama bilan bajariladi.

• Растяжение и масштабирование узлов (Stretch And Scale Nodes) ( 14 raham)

tugmasi bosilganda ajratilgan segment atrofida markerlar paydo bo’ladi.

Masshtablash amalida Стрелка (Pick) asbobidagi amallar bajariladi.

• Вращение и наклон узлов (Rotate And Skew Nodes) ( 15 raham) tugmasi

bosilganda tugmasi bosilganda ajratilgan segment atrofida markerlar paydo

bo’ladi. Atrofida aylanish amalida Стрелка (Pick) asbobidagi amallar bajariladi.

• Эластичный режим (Elastic Mode) (17 raham) ajratilgan obyektlarga ayriqcha

transformatsia beradi.

Форма (Shape) asbobi oynida -