Buxoro davlat universitetining pedagogika

Шартли 
белгилар 
Қиймати, 
см 
1 
2 
3 
4 
1 
Бел айланаси 
П
бел
 
1.0 
2 
Сон ярим айланаси 
П
сон
 
2 
3 
Бўкса айланаси 
П
бўк
 
2.0 
4 
 
 
O’g’il bolalar kalta shimini konstruktsiyasini hisoblash 
 
Texnologi
ya asosida 
faoliyat 
turlari 
Tavsiy
a 
etiladig
anmosl
ama va 
uskuna
lar 
Chizma 
Standart asosida operatsiyani bajarish tartibi 
I 
II 
III 
IV 
II. O`g’I lbolalar kalta shimini chizmasi
2.1. O`g’il 
bolalar 
kaltashimi 
old bo`lagi 
konstruktsi
ya 
chizmasi 
qalam, 
qaychi, 
o`chirg’
ich 
B-rasm 
1-nuqtadan pastga kalta shim uzunligi o`lchovi 40 sm 
belgilab 2-nuqtani belgilaymiz. Bo`ksa aylanasining 
1|2 bo`lagiga 8 sm qo`shiladi. 32:2
+
8
=
24 sm. 3-
nuqtani belgilaymiz.
Old bo`lak kengligi
3-nuqtadan bo`ksa aylanasining 
1|2 bo`lagiga 4 sm qo`shamiz va 4-nuqtani 
belgilaymiz 
32:2
+
4
=
20 
4-nuqtadan 
tepaga 
perpendikulyar 
chizamiz va 5-nuqtani belgilaymiz.4-nuqtadan o`nga 
4 sm qo`yib 6-nuqtani belgilaymiz.4-nuqtadan tepaga 
4 sm qo`yib 7-nuqtani belgilaymiz. 4-nuqtadan 

---

bissektrisa 
2 
sm 
chiqaramiz 
va 
8-nuqtani 
belgilaymiz.7,8,6-nuqtalarni oval chiziq bilan chizib 
olamiz.7-nuqtadan o`nga 3.5 sm qo`yamiz va 9-
nuqtani 
belgilaymiz.9-nuqtadan 
tepaga 
perpendikulyar 
qo`yamiz 
va 
10-nuqtani 
belgilaymiz.2-nuqtadan 11-nuqtagacha, 3-nuqtadan 
4-nuqtagacha bo`lgan masofani belgilaymiz va 2 sm 
uzaytirib 12-nuqtani belgilaymiz.2-nuqta bilan 12-
nuqtani chizibolamiz.5-nuqtadan bel aylanasining 1|2 
bo`lagiga 3.5 sm qo`shamiz va 13-nuqta bo`ladi. 
29:2
+
3.5
=
18 sm.1-nuqtadan pastga 12 yoki 14 sm 
tushirib 14-nuqtani belgilaymiz.13-nuqtadan chapga 
cho`ntak ishlanmasiga 3 sm qo`yamiz va 15 nuqta 
bo`ladi. 
14-nuqtadan chapga cho`ntak ishlanmasiga 3 sm 
qo`yamiz 16-nuqta bo`ladi.Dazmol chizig’i 4-
nuqtadan 3-nuqtagacha bo`lgan masofani 2 ga 
bo`lamiz va 17-nuqta bo`ladi. 
17-nuqtadan vertical chiziq chizib 18-nuqta, 19-
nuqta bo`ladi. 18-nuqtadan o`nga 2 sm qo`yib 20-
nuqta bo`ladi. Tahlama uzun 6-7 sm. 
2.2. O`g’il 
bolalar 
kalta shimi 
ort bo`lagi 
konstruktsi
ya 
chizmasi 
qalam, 
qaychi, 
o`chirg’
ich 
B-rasm 
6-nuqtadan bo`ksa aylanasining 1|4 bo`lagidan minus 
2 sm 21-nuqta bo`ladi. 
32:4-2
=
6 sm.2-nuqtadan pastga 1 sm 22-nuqta 
bo`ladi. 
6-nuqta bilan 22-nuqtani chizib olamiz. 
2-nuqtadan 12-nuqtagacha bo`lgan chiziqni 4 smu 
zaytiramiz va 23-nuqtani belgilaymiz. 

---

5-nuqtadan chapga 4 sm olamiz va 24-nuqtani 
qo`yamiz. 
24-nuqta bilan 7-nuqtani 2 ga bo`lib 26-nuqtani 
belgilaymiz. 
26-nuqtadan 0.5 sm tepaga chiqarib, 27-nuqtani 
belgilaymiz. 
24-nuqta bel aylanasining 1|2 bo`lagiga 5.5 sm 
qo`shamiz va 28-nuqta bo`ladi. 29:2
+
5.5
=
20 sm 
2-nuqtadan 29-nuqtagacha 3 smbo`ladi. 
28-nuqtadan pastga 12 yoki 14 smtushirib 30-nuqtani 
qo`yamizva 31-nuqta bo`ladi. 31-nuqtadan pastga 7 
smtushiramizva 
32-nuqtani 
belgilaymiz. 
31-
nuqtadan o`ngavachapga 1.5 smolinadiva 33-nuqta, 
34-nuqta qo`yiladi.