Buxoro davlat universitetining pedagogika

 
Bazis setka
Bog’cha 
yoshidagi qiz 
bolalar 
ko’ylagi asos 
chizmasining 
bazis setkasini 
chizish. 
Ko’ylak kengligi va uzunligi. 
AVSD to’g’ri to’rtburchak chizamiz. 
AD va VS ko’ylak uzunligi 50 sm, va 
AV va DS (ko’krak aylanasiga plyus 8 
sm) 30
+
8 sm ko’ylak kengligi bo’ladi. 
Yeng o’miz chuqurligi: A nuqta 
pastga 16 sm va G nuqta belgilaymiz. 
(ko’krak aylanasini 1

3 bo’lagiga plyus 
6 sm) 30:3
+
6
=
16 sm. G nuqta o’nga 
chiziq chizamiz VS chizig’igacha va G
1
nuqta belgilaymiz. 
Bel chizig’i. A nuqta pastga 2,6 
sm o’lchab T nuqta belgilaymiz (orqa 
belak belgacha uzunligi o’lchov 
bo’yicha). T nuqta o’nga to’g’ri chiziq 
chizamiz VS chizig’igacha va T
1
nuqta 
belgilaymiz. 
Orqa kengligi. G nuqta o’nga 14 
sm o’lchab G
2
nuqta belgilaymiz 
(ko’krak aylanasining 1

3 bo’lagiga 
plyus 4 sm) 30:3
+
4
=
14 sm. G
2
nuqta 
tepaga 
chiziq 
chizib 
G 
nuqta 
belgilaymiz. 
Yeng o’miz kengligi. G
2
nuqta 
o’nga 9,5 sm G
3
nuqta belgilaymiz 

---

(ko’krak aylanasining 1

4 bo’lagiga 
plyus 2 sm) 30:4
+
2
=
9,5 sm. G
3
nuqta 
tepaga 
chiziq 
chizib 
G
1
nuqta 
belgilaymiz.
 
Ort bo’lak 
Bog’cha 
yoshidagi qiz 
bolalar 
ko’ylagi 
ort 
bo’lak 
asos 
chizmasini 
chizish 
Bo’ksa chizig’i G
2
nuqta o’nga 3 
sm o’lchab G
4
nuqta belgilaymiz. G
4
nuqta pastga chiziq chizib N nuqta 
belgilaymiz va bel chizig’idan o’tgan 
nuqta G
2
nuqta belgilaymiz. 
Bo’yin aylanasi. A nuqta o’nga 5 
sm (bo’yin aylanasini 1

3 bo’lagiga 
plyus 0,5 sm) 13,5:3
+
0,5
=
5 sm va A
1
nuqta belgilaymiz. 
A
1
nuqta tepaga 1,5 sm o’lchab A
2
nuqta belgilaymiz. A nuqta pastga 4 
sm o’lchab A
3
nuqta belgilaymiz va 
A
3
, A
1
va A
2
nuqta chizamiz. 
P nuqta pastga 1,5 sm o’lchab yelka 
qiyaligi belgilanadi. 
Yelka chizig’i. A
2
nuqta 10 sm 
o’lchab A
4
nuqta belgilaymiz. 
G
2
nuqta bissektrisa 2,5 sm 
belgilaymiz. G
4
nuqta dan tepaga 0,5 
sm uzaytiramiz va chiziq chizib 
olamiz. 

---

T
2
o’nga 1,5 sm o’lchab T
4
nuqta
belgilaymiz va G
4
nuqta bilan T
4
nuqta
chizamiz. N nuqta dan chapga 5 sm 
o’lchab N
1
nuqta belgilab tepaga 2 sm 
o’lchab N
2
nuqta T
4
nuqta dan 
N
2
nuqta ni chizib olamiz va D nuqta
bilan oval chiziq chizamiz. 
Old bo’lak 
Bog’cha 
yoshidagi qiz 
bolalar 
ko’ylagi old 
bo’lak 
asos 
chizmasini 
chizish 
V nuqta va P
1
nuqta dan tepaga 2 sm 
belgilab P
2
nuqta va P
3
nuqta
belgilaymiz. 
P
3
nuqta pastga 7 sm (bo’yin 
aylanasining 1

3 bo’lagiga plyus 2,5 
sm) 13,5:3
+
2,5
=
7 sm va V
1
nuqta
belgilaymiz. 
P
3
nuqta chapga 5 sm (bo’yin 
aylanasining 1

2 bo’lagiga plyus 0,5 
sm) 13,5:3
+
0,5
=
5 sm 
P
4
nuqta bilan V
1
nuqta chizib olamiz. 
P
2
nuqta pastga 3 sm o’lchab P
6
nuqta
belgilaymiz. Yelka chizig’ini chizib 
olamiz. 
G
3
nuqta bissektrisa 2 sm o’lchab 
yeng o’mizini chizamiz. 
T
2
nuqta chapga 2 sm o’lchab T
3
nuqta
belgilaymiz. 

---

N nuqta o’nga 5 sm o’lchab N
3
nuqta
belgilaymiz tepaga 2 sm o’lchab N
4
nuqta belgilaymiz va T
3
nuqta dan N
4
nuqta ni chizib olamiz S nuqta pastga 
2 sm o’lchab S
1
nuqta belgilaymiz 
N
4
nuqta bilan S
1
nuqta oval chiziq 
bilan chizib olamiz. 
Modellashtirish 
 
Bog’cha 
yoshidagi qiz 
bolalar 
ko’ylagi old 
va 
ort 
bo’laklariga 
model 
chiziqlarini 
o’tkazish. 
Modelga asosan old va ort bo’laklarga 
rel’ef chiziqlari yelka o’rta nuqtasidan 
bel chizig’igacha qiya perpendikulyar 
o’tkaziladi.
Ort bo’lak yubka bel va etak 
nuqtalarini burma uchun 8-10 sm 
kengaytiriladi.
Old bo’lak yubka bel va etak 
nuqtalarini burma uchun 10-12 sm 
kengaytiriladi.
2. 
Qo’yma 
burmani 
modellash. 
Ko’ylak old bel chizig’idan yelka o’rta 
nuqtasi orqali ort bo’lak bel 
chizig’igacha bo’lgan oraliq o’lchab 
to’g’ri chiziq chiziladi. Chizilgan 
to’g’ri chiziqning o’rtasidan 8-10 sm li 
perpendikulyar tushiriladi. To’g’ri 
chiziq nuqtalari perpendikulyar uchki 
nuqtasi bilan birlashtiriladi.

---

Qo’ymada burma hosil qilish uchun bir 
nechta qirqim orqali qo’shimchalar 
beriladi.
 
Bog’cha yoshidagi qiz bolalar ko’ylagi bo’laklari andoza bo’yicha bichiladi. 
Andoza tayyorlashdan oldin kiyim bo’laklarining loyiha chizmasi chiziladi. 
So’ngra kiyim orqa va oldi bo’laklarining yubka yon qirqimlarining bir-biriga 
ulanadigan zixlari o’zaro mos kelishi tekshiriladi. Shu tarzda aniqlangan 
chizmalarda choklarga qabul qilingan texnologik va texnik shartlarga muvofiq 
chok haqqi belgilanadi. Andoza qalinligi 0,9-1,62 mm keladigan karton 
qog’ozdan tayyorlanadi. Andoza kiyim konstrukitsiyasining chizmasi bo’yicha 
tayyorlanadi. Bu andozalarda chok haqqi kiyim etaklarini qayirib bukish, ortiqcha 
joylarini kesib tashlash haqlari albatta hisobga olingan bo’ladi. Bo’laklarning 
chetini 
qayirib 
bukish 
haqqi 
gazlamaning 
qalinligiga 
hamda 
uzel 
konstruktsiyasiga bog’liq bo’lib me’yoriy texnik hujjatlarda ko’zda tutiladi.