By Firuz Normaxmatov

O‘zbekiston davlat byudjeti to‘g‘risida
O‘zbekiston davlat byudjeti mamlakatning daromad va xarajatlarini belgilovchi asosiy moliyaviy hujjatdir. Ushbu taqdimotda biz biznes maqsadlari uchun byudjet xarajatlarini ko'rib chiqamiz.
by Firuz Normaxmatov
Byudjet mablag'larini iqtisodiy ehtiyojlar uchun sarflash maqsadlari
1
Infratuzilmani rivojlantirish
Byudjet mablag‘larining asosiy qismi avtomobil yo‘llari, aeroportlar, temir yo‘llar, ko‘priklar va boshqa infratuzilma ob’yektlarini qurish va ta’mirlashga sarflanadi, bu esa tadbirkorlik va turizmni rivojlantirish uchun qulay sharoitlar yaratmoqda.
2
Tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlash
Byudjetdan kichik va o‘rta biznesni rivojlantirish uchun mablag‘ ajratish, yangi ish o‘rinlari yaratish, imtiyozli kreditlar ajratish orqali tadbirkorlarni qo‘llab-quvvatlamoqda.
3
Sanoatni modernizatsiya qilish
Innovatsion loyihalarni moliyalashtirish, ishlab chiqarish quvvatlarini modernizatsiya qilish byudjet xarajatlarining asosiy maqsadlaridandir. Maqsad - jahon bozorida raqobatlasha oladigan zamonaviy iqtisodiyotni yaratish.
Byudjetdan moliyalashtiriladigan loyihalarga misollar
Toshkent aeroportida xalqaro terminal qurilishi
Toshkent aeroportida xalqaro terminal qurish uchun byudjetdan 1 milliard dollar ajratilgan bo‘lib, bu xizmat ko‘rsatishni sezilarli darajada yaxshilash va yangi xorijiy investorlarni jalb qilish imkonini berdi.
To'qimachilik ishlab chiqarishni rivojlantirish
Toʻqimachilik korxonalarini modernizatsiya qilish uchun byudjetdan 600 million dollar ajratildi, bu esa mamlakatimizda ishlab chiqarish hajmini oshirish va toʻqimachilik sanoatini rivojlantirishga olib keldi.
Yo'l qurilishi
Oʻzbekiston boʻylab yoʻllarni qurish va taʼmirlash uchun byudjetdan 2 milliard dollar ajratilgan. Bu hududlar va qo‘shni davlatlar o‘rtasidagi transport aloqalarini yaxshilash imkonini berdi.
Byudjet mablag'larini sarflashning shaffofligi va ochiqligi
O‘zbekiston hukumati byudjet mablag‘larini sarflashda shaffoflik va ochiqlikka e’tibor qaratmoqda. Budjetning barcha xarajatlari internetda e’lon qilinadi, fuqarolar vazirlik va boshqa mas’ul tuzilmalarga ma’lumot olishlari, o‘zlarini qiziqtirgan savollar bilan murojaat qilishlari mumkin.
Byudjet mablag'laridan foydalanish samaradorligi
1
Tez iqtisodiy o'sish
Byudjet mablag‘laridan samarali foydalanish tufayli O‘zbekiston Markaziy Osiyo mamlakatlariga nisbatan tezroq iqtisodiy o‘sishga erishmoqda.
2
Kichik miqdordagi tashqi qarz
O‘zbekiston qarz olish o‘rniga o‘z mablag‘laridan foydalanishga e’tibor qaratmoqda. Natijada tashqi qarz hajmi kichik bo‘lib, moliyaviy barqarorlikka yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolar va tahdidlarning oldini oladi.
3
Fan va ta’limni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash
Byudjet tadqiqot va ta'limni qo'llab-quvvatlash uchun mablag' ajratadi, bu esa milliy salohiyatni rivojlantirish va innovatsiyalarni jalb qilishga yordam beradi.
Byudjet mablag'larini sarflashdagi muammo va qiyinchiliklar
1
Korruptsiya
Fuqarolarning davlatga boʻlgan ishonchini yoʻqotish va mamlakatning investitsion jozibadorligini pasayishiga olib kelishi mumkin boʻlgan korrupsiya va byudjet mablagʻlarining samarasiz ishlatilishi asosiy muammolardan biri hisoblanadi.
2
Malakali kadrlar etishmasligi
Davlat byudjetidan samarali foydalanish uchun tegishli darajadagi malakali kadrlar va mutaxassislar kerak, bu esa hukumat uchun qiyinchilik tug‘dirishi mumkin.
3
Qishloq xo'jaligini qo'llab-quvvatlash zarurati
Qishloq xo‘jaligi mamlakat iqtisodiyoti va qishloq hududlarini rivojlantirishda muhim o‘rin tutadi, biroq bu sohani inqiroz va ofatlar davrida davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlangandagina samarali rivojlantirish mumkin.
Rivojlanish istiqbollari va kelajak uchun rejalar
Transport infratuzilmasini rivojlantirish
Kelgusi yillarda hukumat yo‘llar, ko‘priklar va boshqa transport infratuzilmasini qurish va modernizatsiya qilish bo‘yicha loyihalarni moliyalashtirishni davom ettirishni rejalashtirmoqda.
Ilmiy tadqiqot va ta'limni rivojlantirish
Hukumat ilm-fan, ilmiy-tadqiqot va ta’limni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlashni davom ettirish, shuningdek, ushbu sohaga investitsiyalarni jalb qilish uchun shart-sharoitlar yaratishni rejalashtirmoqda.
Biznesda innovatsiyalarni rivojlantirish
O‘zbekiston hukumati mamlakatni mintaqada innovatsiyalar bo‘yicha yetakchiga aylantirishga intilmoqda va biznesning turli yo‘nalishlari, xususan, IT-texnologiyalaridagi innovatsion loyihalarga sarmoya kiritishni ko‘paytirishni rejalashtirmoqda.
E’tibor uchun rahmat