Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (carjis)

---

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS) 
ISSN (online): 2181-2454 
Volume 2 | Issue 5 | May, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar | 
www.carjis.org 
DOI:
10.24412/2181-2454-2022-5-109-115 
 
E-mail: [e-mail] 
109 
IJTIMOIY TARMOQLARDA AXBOROT XURUJLARINI TARQALISH 
EHTIMOLLIGINI BASHORATLASH VA ULARDAN HIMOYALASH USULI 
VA MODELLARI 
 
Saidaminxo’dja Zoirxo’dja o’g’li Abdazimov 
 IIV Akademiyasi Axborot texnologiyalari kafedrasi o’qituvchisi 
ANNOTATSIYA 
Ushbu maqola ijtimoiy tarmoqlarda axborot xurujlarini tarqalish ehtimolligini 
bashoratlash va ulardan himoyalash usuli va modellarini takomillashtirishga 
bag’ishlangan. Ijtimoiy tarmoqlarda buzg'unchi ma'lumotlarni tarqatish mexanizmiga 
qarab axborot xurujlarining tarqalish darajasi bo'yicha ehtimoliy taxminlarni olishga 
imkon beruvchi matematik modellar takomillashtirilgan. 
Kalit so’zlar: axborot xavfsizligi, kiberxujum, kiberjinoyatchi, ijtimoiy 
tarmoqlarning arxitekturasi. 
 
 
KIRISH 
O'zbekistonda axborot texnologiyalarini rivojlantirish va ularni jamiyat 
faoliyatining barcha sohalarida amalga oshirish axborot xavfsizligi tizimlarini joriy 
etishni o'z ichiga oladi. Buning sababi zamonaviy texnologiyalar paydo bo'lishi bilan 
turli xil tahdidlar virtual muhitda jadal rivojlanmoqda. Va mavjud axborot xavfsizligi 
texnologiyalari eskirmoqda. So'nggi bir necha yil ichida bu hodisa ancha sezilarli 
bo'lib qoldi. "Kiberjinoyatchining asosiy istagi tahdidlar amalga oshirilishidan foyda 
olish va texnologiya qancha ko'p imkoniyatlar yaratsa, ular (kiberjinoyatchilar) o'z 
niyatlarini amalga oshirishda shuncha ko'p imkoniyatlarga ega bo'lishadi." So'nggi 
yillarda O'zbekiston Respublikasida axborot xavfsizligi quyidagi yo'nalishlarda 
amalga oshirilmoqda. 
Bu: 
1. Normativ-huquqiy bazani takomillashtirish va rivojlantirish. 
2. Axborot xavfsizligini ta'minlash dasturiy ta'minotini ishlab chiqish va 
amalga oshirish. 
Xalqaro ta'sir o'tkazish va boshqa mamlakatlar bilan ilg'or tajribalarni 
almashish. Yuqorida aytib o'tilganlarga qaramay, axborot xavfsizligi sohasida zarur 
choralarni ishlab chiqish va muvofiqlashtirish masalalari haligacha dolzarb bo'lib 
turibdi[1-2]. 
Axborot va psixologik xavfsizlik davlat, jamiyat va xususiy shaxs tomonidan 

---