Canlı tabiat için' azot gibi fosfor da çok önemlidir. Bir çok yüksek enerjili organik molekül içinde fosfor bulunur ve metabolizmada çok önemli rol oynar. Fosfor sularda sadece fosfat halinde bulunur. Sulardaki fosfat atık sulardan geldiği gibi, topraktan da gelebilir. Bu nedenle fosforu da organik ve inorganik diye ikiye ayırmak adet haline gelmiştir. İnorganik fosfor bitki tarafından yüksek . enerjili organik fosfor bileşikleri haline, organik fosfor bileşikleri de aerobik bakteriler tarafından inorganik fosfora dönüştürülür.
Fosfatlar eskiden beri göllerin kirlenmesinden sorumlu tutulmuşlardır. Fosfatların yeterince bulunduğu yerlerde ötröfikasyon görülür. Bundan dolayı toplam fosfat tayini önemlidir ve söz konusu su için önemli bir kriterdir. Toplam fosforu tayin etmek için, numune önce nitrik asitle kaynatılır. Soğutulan numune üzerine yeterince amonyum molibdat konur. Bu esnada sarı renkli amonyum fosfomolibdat bileşiği meydana gelir [(NH4)3PO412MoO3], Meydana gelen renk, fosfat derişimiyle orantılıdır. Rengin şiddeti amonyak tayininde olduğu gibi kolorimetrik. veya spektrofotometrik metotla ölçülebilir ve bundan da fosfat derişimi hesaplanır.
8-Bulanıklık Tayini
8-Bulanıklık Tayini
İçme sularının bulanık olmaması istenir. Bulanık su her şeyden önce estetik değildir. ikinci olarak da patojenik olabilir (hastalık yapan bakteriler ihtiva edebilir). Patojenik bakteriler bulanıklığı meydana getiren taneciklere tutunabilir..
Bulanıklık tayini türbidimetrik veya nefolometrik yöntemle yapılır. Türbidimetrik analizde geçen ışın, nefolometrik analizde ise 90 ° saçılan ışık kullanılır. Nefolometrik yöntem seyreltik süspansiyonlar için duyarlı iken, türbidimetrik yöntem, daha büyük tanecikler içeren derişik süspansiyonlar için kullanılır. Türbidimetride uzun dalga boylu kırmızı ışınlar, nefolometride ise kısa dalga boylu mavi ışınlar kullanılır. Bunun nedeni uzun dalga boylu ışınların çözeltiden kolayca geçmesine karşın kısa dalga boylu ışınların saçılmasıdır.
Böyle bir cihazla bulanıklılık. ölçmede bir standart kullanılır. Bu standart litresinde 1 mg SiO2 ihtiva eden bir süspansiyondur. Böyle bir sistemin bulanıklılığına bir birim denmiştir(NTB).
9-Renk Tayini
Renk, içme suyu için çok önemli bir özeliktir. Renk her şeyden önce suyun estetiği yönünden önemlidir. Renkli su halk sağlığı bakımından zararlı olmasa bile halk tarafından kullanılmaz veya çekin ilerek kullanılır. Renk,' genellikle organik maddelerden gelir. Bunlar başlıca algler ve humuslardır.
Suyun rengi, bir standarda karşı ölçülür. Standart olarak potasyum kloroplatinat ve kobalt klorür çözeltileri karışımı kullanılır. Bu karışımın rengi, bir çok doğal suların rengine benzer. Suda çok sayıda renkli atıklar varsa, böyle bir ölçmenin anlamı yoktur.
10-Koku Tayini
Koku, seyreltmeyle tayin edilir. Kokulu su, koku gelmeyinceye kadar saf suyla seyreltilir. Böyle bir tayin çok kaba olup deneyi yapan kişiye göre değişir.
11-pH Tayini
11-pH Tayini
pH, suyun hidrojen iyonu (H+) derişiminin bir ölçüsüdür. Hidrojen iyonunun çokluğu suyu asidik, azlığıysa bazik yapar. Bazik suda hidroksit iyonu (OH-), hidrojen iyonundan fazladır. Nötral suda [H+]=[OH-] dır. Böyle bir su ne asidik ne 'de bazik özellik gösterir. Bu iyonların derişimleri litrede mol olarak verilir ve çarpımları sabittir.
[H+][OH-] = Ksu = 10-14
Ksu ya suyun iyon derişimleri çarpımı denir.Bir suyun H+ iyonu derişimi 10-4 ise, OH- derişimi 10-10 dur.
Bir suyun hidrojen iyonu derişimi, su için son derece de önemlidir. Bunu ölçmek için çok iyi elektronik cihazlar geliştirilmiştir. çoğu zaman hidrojen iyonu derişimi litrede mol olarak değil de pH ölçeğine göne verilir. Örneğin nötral bir çözeltinin pH 7dir. Akuatik organizmalar su pH'ına karşı son derecede hassastır. Suyun pH', korozyon bakımından son derecede önemlidir. Maden drenajlarında genellikle sülfürik ,asit bulunur. Sülfürik asit akuatik hayat . için çok şiddetli bir zehirdir.
12-Bakteriyolojik Tayin
İçinde zararlı bakteri aranan su numunesinden belirli bir kısmı, düz ve steril bir süzgeç kağıdından süzülür. Süzgeç kağıdı gene steril bir petri kabına düzgün bir şekilde yayılır. Üzerine yeterince agar ve besiyer konur ve petri kabının ağzı kapatılır. Bundan sonra sistem 24-48 saat inkübasyona 30°C de bırakılır. Agar üzerinde hasıl olan siyah ve parlak lekeler sayılır. Bu siyah ve parlak lekeler koliformların sayısını verir. Süzülen suyun hacmi belli olduğundan, numunenin mililitresindeki koliform sayısı tespit edilir.
İkinci metotta üretme ortamı olarak laktoz çözeltisi kullanılır. Böyle bir ortamda koliformlar karbondioksit açığa çıkarır. Açığa çıkan karbondioksitin hacmi ölçülür ve bundan yararlanarak söz konusu su numunesindeki koliform derişimi tayin edilir. Tayin şöyle yapılır: Belirli hacimdeki laktoz çözeltisine belirli hacimde su numunesi konur ve iyice karıştırılır. Hacmi belli küçük ve steril bir tüp bir çözeltiyle doldurulur. Kalan çözelti genişce steril bir tüpe aktarılır. Şimdi küçük tüp içinde hava kalmayacak şekilde ters döndürülmüş halde büyük tüpün içine yerleştirilir. Belirli bir süre sonunda küçük tüpte toplanan karbondioksit hacmi tespit edilir. Bu işlem on defa tekrarlanarak ortalama değer bulunur. Ortalama değerden de 100 ml sudaki koliform sayısı hesaplanır.
13- İletkenlik Tayini
13- İletkenlik Tayini
Suların iletkenliği sulardaki iyon sayısı hakkında bilgi verir. İyonik yapıdaki çözeltiler elektriği iletirler. Elektriği ileten çözeltilere elektrolit çözelti denir. Şeker gibi suda moleküler halde çözünen maddelerin oluşturduğu çözeltiler elektriği iletmezler. (çeşme suyunda iletkenlik yaklaşık 150 mikro simens, saf suda ise 2,5 mikrosimens civarındadır) Bir suda 100 mg/lt NaCl tuz çözündüğünde iletkenliği 212 mikrosiemens/cmdir.
