Şakir Musayev

Cinayət mühakimə icraatının  

məhkəmə-tibbi təminatı  

 

141

mütəxəssis istintaq hərəkətinin planlaşdırılması vaxtı  (əgər təcili 

xarakter daşımırsa) hal şahidlərinin seçilməsində müstəntiqin 

diqqətini onların sağlamlıq vəziyyətinə, müşahidə etdiklərini düzgün 

və  dəqiq qavrayıb, yadda saxlamaq qabiliyyətlərinə yönəldə bilər. 

Prosessual hərəkətlər keçirilərkən mütəxəssis öz işini elə  təşkil 

etməlidir ki, hal şahidləri onun hərəkətlərinin gedişini müşahidə edə 

bilsinlər. Onlarda məhkəmə  həkiminin rolu barədə aydın təsəvvür 

yaransın və sonradan təyin etdikləri faktları  təsdiqləsinlər.  Əlavə 

olaraq, faktlara və obyektlərin konkret xüsusiyyətlərinə hal 

şahidlərinin diqqətini yönəltmək iş üçün əhəmiyyətlidir.  

Hal  şahidlərinin,  şübhəli, təqsirləndirilən, zərərçəkmiş  şəxslərlə 

və onların qanunu nümayəndələri ilə, şahid və istintaq hərəkətlərinin 

digər iştirakçıları ilə qarşılıqlı  əlaqəsi aşağıdakı  şərtlərə cavab 

verməlidir: 

−   Bu  şəxslərin qanunu hüquqlarına riayət edilməklə CPM 

çərçivəsində hərəkət etmək (prosessual-hüquqi şərt); 

−   Şərəf və  ləyaqətinin alçaldılmasının yol verilməzliyi  (mənəvi-

etik şərt); 

−   Bilərəkdən aldatma və faktların təhrif edilməsi (cinayət-hüquqi 

şərt). 

Qanuna görə istintaq hərəkətinin keçirilməsi və onun nəticəsinin 

tərtib edilməsi müstəntiqin vəzifəsinə aiddir. Lakin, yekun mərhələdə 

mütəxəssis kənarda müşahidəçi qismində qalmır. Mütəxəssis 

protokolu imzalamaqla kifayətlənmir, onun tərtibində müstəntiqə 

yardım edir. İstintaq hərəkətlərində ekspertin və ya mütəxəssisin 

iştirakının protokolda yalnız onun imzası ilə  təsdiqlənməsi hallarını 

mütəxəssis işində ciddi metodik qüsurlar kimi qəbul etmək olar.  

CPM-nın 134.1 maddəsi protokol tərtibinin mütləqliyini təyin 

edir. Protokola cinayət prosesində istintaq və ya məhkəmə 

hərəkətlərinin gedişini və  nəticələrini təsbit edən  əsas sənəd kimi 

baxılır, orada qeyd olunan faktlar və hallar isə  iş üzrə sübut sayılır 

(maddə 134.2.). Əgər protokol tərtib edilməmişsə  və ya qanunun 

tələblərinin ciddi pozulması ilə tərtib edilmişsə istintaq hərəkətlərinin 

nəticəsi sübutedici əhəmiyyətini itirir (maddə 134.4.). 

---