Şakir Musayev

 

Şakir Musayev  

 

138

Müstəntiqin kifayət qədər məhkəmə tibbi hazırlığının olmaması 

nəticəsində  bəzən mənfi hallara rast gəlinir. Məsələn, hadisə yerinə 

gələn, sxematik işləməyə öyrənmiş müstəntiqlər,  şablon üzrə baxış 

keçirir və meyitə heç kimi yaxın buraxmayaraq, maddi şərait üzrə 

protokol tərtib edirlər. Belə halda onlar unudurlar ki, məhkəmə 

həkiminin birinci vəzifəsi ölüm faktını  təyin etmək və ya lazım 

olduqda zərərçəkmişə ilk tibbi yardım göstərməkdir. Ağır travma 

almış  zərərçəkmişlərdə  həyati  əlamətlərin aşkar edilməsi heç də 

həmişə asan olmur. İstintaq və ekspert təcrübəsində «meyitlərə» 

baxış zamanı onların hələ  də sağ olması hallarına dəfələrlə rast 

gəlinmişdir.  

CPM-də (maddə 96) birbaşa göstərilir ki, mütəxəssisin  əsas 

vəzifəsi sübutların tapılmasında, təsbit edilməsində 

və 

götürülməsində müstəntiqə kömək göstərməkdir. İstintaq hərəkətinin 

növündən asılı olaraq, mütəxəssisin vəzifəsi aşağıdakılardan 

ibarətdir: istintaq hərəkətinin keçirilməsi üçün lazımi  şəraitin 

yaradılmasında müstəntiqə kömək göstərmək, aşkar edilmiş iz və 

obyektlərin saxlanmasını  təmin etmək; istintaqı aparılan hadisənin 

baş verdiyi şəraiti canlandırmaq, xüsusi ləvazimat və yardımçı 

texniki vasitələri tətbiq etmək. Müstəntiqin göstərişi və ya icazəsi ilə 

mütəxəssis istintaq hərəkəti iştirakçılarından özünə lazım olan 

məlumatları ala bilər, eləcə də gördükləri işlər və xüsusi ləvazimatın 

təyini, onlardan istifadənin nəticəsi barədə izahlar verə bilər. 

İstintaq hərəkətləri gedişində 

məhkəmə-tibb sahəsinin 

mütəxəssisləri müxtəlif yardımçı alət və vasitələr tətbiq edirlər. Bu 

vasitələrin standart dəstinə qayçılar, cərrah bıçağı, maqqaş,  şpris, 

nevroloji çəkic,  əşya  şüşələri, tənzif, pambıq, ölçü və hesablama 

alətləri (xətkeşlər, santimetr lenti və ya ruletka, termometrlər, 

dinamometrlər, saniyəölçənlər, kalkulyator və s.) elektrik sınaq təsiri 

generatoru, tuşlama alətləri (dar istiqamətli işıq dəstəsi mənbələri), 

nişan qoymaq üçün işlədilən vasitələr (leykoplastır və ya yapışqanlı 

lent, qayçılar, markör), işıqlandırma və optiki cihazlar (lupa, fənər və 

s.), ultrabənövşəyi və infraqırmızı  şüavericilər, izləri götürmək və 

müqayisəli nümunələrin alınması üçün işlədilən vasitələr (plastik 

kütlələr, gips, talk), kimyəvi reaktivlər və ekspress-diaqnostikanın 

---