Şakir Musayev

 

Şakir Musayev  

 

232

etdikdə, çox vaxt lazımi ifadələri almaq mümkün olur. Bəzən 

təqsirləndirilən və  şübhəli  şəxs həvəslə  təmasa girir, cinayətin baş 

vermə  şəraiti və üsulunu ətraflı göstərirlər. Kənardan müşahidə 

etdikdə onların istintaq hərəkəti gedişi  ərzində, tədricən hərəkətə 

gəlmələrini, davranışlarında canlanmanı, bəzən hətta bunun 

emosional və  hərəki oyanıqlığa keçməsini görmək olar. Öz 

hərəkətlərini və digər cinayət iştirakçılarının hərəkətlərini nümayiş 

etdirərkən, onlar mənalı, hətta teatral jestlərdən istifadə edirlər, 

hərəkətlərini ətraflı şərh edirlər, öz «nailiyyət» və cinayət təcrübələri 

ilə öyünürlər, detalları göstərirlər. Bəzən isə ifadələrinin inandırıcı 

olması üçün, onlardan soruşulmayan hadisə  təfsilatını danışır 

özlərində yaranmış təəssüratı və qiyməti göstərirlər. Davranışın bu iki 

variantının nümunəsində  şübhəli (təqsirləndirilən)  şəxsin davranış 

tərzini dəyişmək və daha ətraflı ifadələr əldə etmək məqsədilə onun 

psixoloji vəziyyətindən istifadə etmək mümkünlüyü aydın olur. 

İstintaq eksperimenti gedişində  hər hansı bir faktın qeyri-

mümkünlüyünə  və ya əksinə, təkzib olunmazlığına  əmin olan, 

əvvəllər ifadə verməyə meylli olmayan təqsirləndirilən şəxs istintaqla 

əməkdaşlıq etməyə başlaya bilər. İstintaqa kömək etmək niyyətli şəxs 

isə, istintaqı aparılan hadisə barədə  əlavə  məlumatlar və  təfərrüatlar 

göstərə bilər. Təqsirləndirilənin (şübhəli  şəxsin,  şahidin) 

şəxsiyyətinin xüsusiyyətlərini, onun davranış səbəbini, onlarla təmas 

qaydalarını təyin etmək psixoloqun vəzifəsidir. Məhkəmə həkimi və 

müstəntiq işlərində bu xüsusiyyətləri nəzərə almalıdır.  

---