Şakir Musayev
Yüklə 2,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Şakir Musayev
244 Əvvəlcədən hazırlanmış şəraitdə insanın konkret hərəkətləri yerinə yetirə bilməsi imkanının müəyyən edilməsinə dair eksperiment bir qayda olaraq, müstəntiqdə bunun mümkünlüyünə şübhə yarandıqda keçirilir. Eksperimentin keçirilməsinə səbəb bu və ya digər hərəkəti yerinə yetirərkən insanın daşıya biləcəyi fiziki ağırlığın həddən artıq olması və həmin ağırlığın bədənin anatomik və konstitusional xüsusiyyətlərinə uyğun gəlməməsidir; Məsələn, insanda hər-hansı anatomik defektlərin, xəstəliyin olması, xüsusi fiziki hazırlığın olmaması. Şübhələrə səbəb insanın fiziki imkanlarını, hərəkətlərin həcmini və digər halları məhdudlaşdıran yaşı da ola bilər. Məhkəmə-tibbi təcrübənin predmetinə aid edilən şəxsin konkret hərəkətlər edə bilməsi - müəyyən yük qaldırması, məhdud vaxt ərzində müəyyən məsafəyə qaçması, hər hansı bir aləti tətbiq edə bilməsi, həmin alətlə müəyyən qüvvə ilə zərbə vurması, öz-özünə xəsarət yetirməsi və ya hadisə yerinin konkret şəraitində digər yolla travma törətməsi bu yolla yoxlanılır. Bu növ istintaq eksperimentinin gedişində insanın özünü asmaq və ya özünü boğmaq imkanı barədə obyektiv məlumatlar almaq olar. Bəzi hallarda istintaq eksperimenti ölümün növü haqda variantın yoxlama üsulu ola bilər. Xəsarətlərin əmələgəlmə mexanizminin yenidən qurulması bu növ istintaq hərəkətini yuxarıda şərh edilənlərlə yaxınlaşdırır. Lakin, burada məqsəd istintaq olunan hadisənin (fakt, təzahür) şəraitini yoxlamaq deyil, hadisədə konkret şəxsin iştirakının mümkünlüyünün eksperimental əsaslandırılması və hər hansı bir hərəkəti onun özünün yerinə yetirə bilməsi sualının həllidir. Təbii ki, belə eksperimenti bacarığı yoxlanılacaq şəxsin iştirakı olmadan keçirmək mümkün deyil. Onu statist əvəz edə bilməz. Məhkəmə həkimi burada eksperimentin keçirilməsinin mütləq şərtlərinin yerinə yetirilməsinə, eksperimentin nəticələrini düzgün qəbul etməyə imkan verən müqayisə meyarlarına riayət edilməsinə nəzarət edir. Hadisənin həqiqi iştirakçıları ilə eksperiment keçirmək mümkün olmadıqda, (şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs istintaq hərəkətində iştirak etməkdən imtina etdikdə) müstəntiq, mütəxəssisin iştirakı ilə
|