O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI.
Infokommunikatsiyada dasturlash 1 430-21 guruh talabasi:Rasuljonov Nurali . Fan o’qituvchisi: Berdimuradov Mirzohid.
TOSHKENT 2023.
14-LABORATORIYA ISHI
Mavzu:Serverlardaservletlarniyaratish
Ishning maqsadi:
Talabalarda Java dasturlash tilining javax.servlet.*, javax.servlet.http.* va java.io.* paketlari klasslaridan foydalanib servletlar yaratish bo‘yicha ko‘nikmalar shakllantirish.
Nazariy qism:
Servlet - bu veb-serverda ishlaydigan Javada yozilgan dastur. U amalga oshiriladi mijozning (ya’ni, brauzerning) HTTP so‘roviga javob berish va server tomonidan mijozga qaytariladigan hujjatni (odatda HTML hujjatini) yaratadi. Servlet veb-ilovasining server tomonida ishlaydigan java dastur hisoblanadi. Appletlar veb-brauzerning funksiyalarini dinamik ravishda kengaytirganidek, servletlar veb-serverning funksiyasini dinamik ravishda kengaytiradi. Servletning amaliyoti quyidagicha ta’riflanishi mumkin: mijoz so‘rov yuborilganda, maxsus konfiguratsiya faylini ishlatib, veb-server amalga oshirilishi kerak bo‘lgan servletni aniqlashi mumkin. Shundan so‘ng, veb-server JVM-ni ishga tushiradi, bu esa servletni bajaradi. Servlet so‘rovni bajaradi va tarkibni veb-serverga (ehtimol HTML-sahifa sifatida) o‘tkazadi. Veb-server mijozga (servlet yaratilgan HTML- sahifaga) javob yuboradi. WEB server asosan servletlarni yuklaydigan, ularni bajaradigan konteyner hisoblanadi va ulardan natijalarni olgan mijozga yuboradi. Uning kuchi va moslashuvchanligi tufayli servletlar tizimi arxitekturasida muhim rol o‘ynashi mumkin. Ular o‘rta daraja uchun mo‘ljallangan dastur vazifalarni bajarish mumkin, mijoz uchun proksiserver sifatida harakat, va hatto yangi protokollar va boshqa vazifalar uchun qo‘llab-quvvatlash qo‘shib, o‘rta daraja funksiyalarini rivojlantirish. Qidiruv qatlam uch bosqichli mijoz-server tizimida dastur server sifatida xizmat qiladi va veb-brauzer kabi "engil" dastur bilan ma’lumotlar manbai o‘rtasida joylashgan.
Barcha servletlar quyidagi paketlarni import qilishi zarur:
import java.io.*; import javax.servlet.*; import javax.servlet.http.*; Barcha servletlar HttpServlet yoki Servlet klasslaridan kengaytirilgan (extend) bo’lishi lozim:
public class MyServlet extends HttpServlet Servletlar doGet(), doPost() yoki ikkalasini amalga oshirishi lozim:
public void doGet(HttpServletRequest request, HttpServletResponse response) throws ServletException, IOException { // …
Qaytish xabarining content turini o’rnatish.
response.setContentType(“text/html”); Javob matn kabi HTML ko’rinishida yoziladi. PrintWriter klassi yordamida obyekt yaratiladi va javob yoziladi.
PrintWriter out = response.getWriter(); out.println(“Test”); out.println(“>