Collection b

MAY 
2023
ISSN: 2181-3558
 
4 
INTEGRATSIYALASHGAN TA’LIM VA TADQIQOTLAR JURNALI 
JOURNAL OF INTEGRATED EDUCATION AND RESEARCH
ishlatayotgan so'zlarni tushunishga intiladi. Bu esa bolalar uchun qiziq va til 
o'rganishlari uchun samarali yo'l. 
“Qiziqarli o'yinlar orqali o'rganish.” Ingliz tili fanini o'qitishda turli xil 
o'yinlar orqali o'rgatishning o'rni beqiyosdir. Dars davomida har xil o'yinlar 
o'ynatib turish sinfda fanni o'rganishga bo'lgan ishtiyoqni yanada oshiradi, faol 
bo'lmagan o'quvchilarni ham darslarda yaxshiroq qatnashishga undaydi. Quyidagi 
o'yinlar so'zimizga misol bo'la oladi: 
"Quvnoq topishmoqlar"(Merry Riddles) o'quvchilarga topishmoqlar o'rgatish 
ingliz tilini o'rgatishda muhim ahamiyatga ega, ular o'zlariga notanish bo'lgan 
so'zlarni o'rganadilar va o'ylab topishmoqning javobini topadilar. 
"Pantomima" (pantomime). Bunda o'qituvchi o'quvchilarga biron bir so'zni 
aytadi va o'quvchi uni ko'rsatadi. Qolgan o'quvchilar esa so'zni topib, inglizcha 
nomini aytishi kerak bo'ladi. 
Bolalarning esida biror narsaning mahkam o'rnashib qolishini xohlovchi 
pedagog bola sezgi organlarining mumkin qadar ko'prog'ini ko'zi, qulog'i, tovush 
organi, muskul sezgisi va hatto, agar iloji bo'lsa, hidlash va ta'm bilish organlarini 
esda tutib qolish jarayonida qatnashtirishga harakat qilishi kerak. Masalan: 
o'qituvchi bir o'quvchining olmani tatib ko'rishi paytida uning rangi qizil(red) yoki 
yashil(green), ta'mi shirin(tasty) yoki katta(big), kichik (small) shakli haqida 
ma'lumot berishi va boshqa o'quvchilarga ham mevalarni yedirib, u bolalardan 
o'sha meva haqida inglizcha ma'lumotlar berishini talab qilishi lozim. Bu hol 
bolaning keyingi o'rganishlarida ham yordam beradi. O'qituvchi o'quvchilardan 
ranglarning inglizcha nomini so'rab qolsa, bola darrov meva yegan paytini eslaydi, 
qizil-red, yashil-green ekanligini tez xotirlaydi. Demak, bunday usuldan 
foydalanish o'quvchining ma'lumotni uzoq muddatda xotirasida saqlab qolishini 
ta'minlaydi. 
Xulosa qilib aytganda, kichik yoshdagi bolalarga til o'rgatish majburiyat 
sifatida emas, qiziqarli mashg'ulot tarzida olib borilishi, bir necha samarali 
usullardan foydalanib dars o'tish ularning kelajakda oladigan bilimlari uchun 
poydevor bo'lib xizmat qilishi mumkin. Bolalarga chet tillarini o'rganish qanchalar 
muhimligini tabiiy sharoitlar orqali to'g'ri tushuntirib borilishi darkor. Zero, 
ko`plab xorijiy tillarni mukammal bilgan va bu tillarda bemalol gaplasha olish 
imkoniyatiga ega bo`lgan insonda dunyo-ilm fanini o`rganishga, buyuk ishlarni 
amalga oshirishiga turtki bo`ladigan energiya doim mavjud bo`ladi.