Cpzbekiston respublikasi oliy va cprta maxsus ta’lim vazirligi

13-mavzu. Metrologik nazorat
Metrologik nazorat tushunchasi. Davlat metrologik tekshiruvi va nazorati 
turlari va qoMlanish sohasi. Metrologik tekshiruv va nazoratni o'tkazishda 
aniqlangan buzilishlarga mas’ullik.
14-mavzu. Meyoriy hujjatlarni metrologik ekspertizasi
Meyoriy 
hujjatlarni 
ilmiy-texnikaviy 
ekspertizasi. 
Ekspertizadan 
o'tkaziladigan meyoriy hujjatlar. Ekspertiza turlari. Metrologik ekspertiza. 
Metrologik ekspertizani asosiy masalalari.
J
15-mavzu. Sifatsiz, nostandart yoki butlanmagan mahsulot ishlab 
chiqarganligi uchun javobgarlik
Metrologik ta’minotda o'lchash vositalarining xuquqiy o4rni. Metrologik 
qoidalarni buzganlik uchun javobgarlik. Mahsulot sifati va metrologiya qonunlarini 
buzgan shaxslarga nisbatan qo'llaniladigan xuquqiy chora - tadbirlar Metrologiya 
sohasidagi qonunlami buzgan shaxslarga nisbatan qo'llaniladigan huquqiy 
(moddiy) javobgarlik.
16-mavzu. Mahsulot va uning sifatini baholash
Mahsulot va uning sifati haqida umumiy tushunchalar. Mahsulot sifatining 
darajasini baholash. Mahsulot sifatining metrologik ta’minoti.
IV. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko6rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg'ulotlami tashkil etish bo'yicha kafedra professor -
o4qituvchilari tomonidan ko'rsatma va tavsiyalar, masalalar to'plami ishlab 
chiqiladi. Unda talabalarga asosiy ma’ruza mavzulari bo4yicha amaliy masala va 
misollar echish uslubi va mustaqil echish uchun masalalar keltirildi.
Amaliy mashg'ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1. Ishlab chikarishda metrologiyaning o4mi. O'lchashlar nazariyasi va 
texnikasining xalq xo'jaligidagi ahamiyati. Sanoatdagi o'lchashlar.
2. “Ishlab chiqarishning metrologik ta'minoti” fanining maqsadi va vazifalari. 
Yurtimizda metrologiyaning rivojlanishi.
6
3. O'zbekiston o'lchashlar birligini ta’minlash tizimi. Xuquqiy asoslari va 
nizomlari
4. Mahsulot sifatini oshirish, unga ishlov berish, 
ishlab chiqarish va 
foydalanish bosqichlarida metrologik ta’minlash.
5. Ishlab chiqarish va uning tarmoqlarida metrologik ta’minot. 0 ‘zbekiston 
Respublikasi metrologik xizmati
6 . 440 4zstandart” agentligi, xalq xo4jaligi boshqaruvi idoralari tarkibida uning 
o4mi. yuridik shaxslarning metrologik xizmati
7. Korxona, tuzilma va tashkilotlaming metrologik xizmatlari. Vazirlik, idora 
konsemining bosh metrolog xizmati.
8. Etalonlar va birlik o4lchamlarini uzatish usullari - metrologik ta’minotning 
texnikaviy asosi sifatida.
9. 0 ‘lchash vositalari va ularning metrologik tavsiflari
10. Nostandart o4lchash vositalarini ishlab chiqish, tayyorlash va ishlatishda 
metrologik ta’minot. O'lchash vositalarini yaratish va attestatlash (qiyoslash)ga 
qo4yiladigan umumiy talablar
11. Metrologik tekshiruv va nazorat
12. 0 ‘lchash vositalarini davlat sinovi
13. Metrologik nazorat
14. Meyoriy hujjatlarni metrologik ekspertizasi
15. Sifatsiz, nostandart yoki butlanmagan mahsulot ishlab chiqarganligi 
uchun javobgarlik
16. Mahsulot va uning sifatini baholash