Cüdonun Yaranmasi Və Tarixi

---

Cüdonun Yaranmasi Və Tarixi 
Cüdo bütün dünyada populyar olan 
döyüş sənəti idmanıdır. Başlanğıcı 
yaponların qədim güləş növü olan sumoya 
söykənən, cui-citsu döyüş təliminin 
əsasında formalaşan cüdonun yaranma 
tarixi 1882-ci ilə təsadüf edir. Məhz bu ildə 
Ciqoro Kano (1860-1938) cüdonun əsas 
qaydalarının, məşq prinsiplərinin, mübarizə 
üsullarının təməlini qoyan məktəb açıb.O 
zamanlar milli yapon döyüş növü olan cui-
citsu bütün dünyada geniş 
yayılmışdi.Lakin bu idman növü üzrə məşğələlər,yarışlar ciddi zədələrlə müşayiət 
olunurdu.Üstəlik müəyyən hadisələrin təsiri alında bir qədər sonra ciu-citsu düşməni 
öldürmək hədəfi və qəddarliqla assosiasiya olunmağa başlayib.O zaman Yaponiya 
məktəblərində birində müəllim işləyən Ciqaro Kano düşünüb ki,gənclər üçün 
xəsarətləri minimuma endirəcək yeni, faydali döyüş idman növünə ehtiyac var.Gənc 
yapon Tokio İmperator Universitetində ciu-citsunun sirlərinə yiyələnməyə başlayib və 
bacarıqlı mentorların sayəsində çox qısa müddətdə böyük uğur qazanmağı 
bacarib.Beləcə universitetin həkimi Ervin Belsin də iştirakı ilə ciu-citsudaki çıxıqlara 
və sınıqlara səbəb olan təhlükəli fəndləri çıxmaqla,habelə ən yaxşı texnıkalarini 
sistemləşdirməklə cüdo yaranıb.Təsadüfi deyil ki,yaponca 
“CÜ”çevik,elastik,yumşaq,”DO” isə yol deməkdir. 
İlk Cüdo Məktəbi 
Kodokan 
Cəmi 21 yaşında Kano özündə aqressiya deyil, 
mənəvi dəyərlər daşıyan,yapon ənənələrinəi və 
müasirliyi birləşdirən yeni idman döyüş sənəti 
yaratmağa müvəffəq olub.Cüdonun sirlərini 
öyrətmək və yaymaq üçün o, 1882-ci ilin mayinda 
Budda məbədində “Kodokan”məktəbini təsis 
edib.”Kodokan”bu günədək dünyanin ən böyük 
beynəlxalq cüdo mərkəzi olaraq qalir.Geniş kütləni qısa zamanda cüdoya cəlb etmək 
üçün Kano müxtəlif üsullardan istifadə edib. Bunlardan ən arqumentlisi odur ki, cüdo 
fəndlərinin köməyi ilə hər kəs fiziki cəhətdən özündən daha güclü adamla asanliqla 
qalib gələ bilər. Beləcə “Kodokan”a gələnlərin sayi sürətlə artmağa başlayib. 
Kanonun istedadli tələbələrinin ciu-citsu və digər məktəblərin yetirmələri ilə təşkil 

---

olunan yarışlarda ardıcıl qələbələr qazanmasi cüdonun reputasiyasını daha da yüksəyə 
qaldırıb.Sıra gəlib cüdonu dünyada populyarlaşdırmağa! Kano bu məqsədlə tələbələri 
ilə Avropa və Amerikaya səyahətə çıxıb.O, getdiyi bır çox ölkədə cüdonun 
üstünlüyünü göstərərək, “Kodokan” məktəbinin filialını açmağa müvəffəq olub. 
Gəncləri bu idman növünə təşviq etmək üçün cüdo ilə məşğul olanlara təqaüd belə 
verilirdi.