D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya

Onomastika, Dialektologiya, Etimologiya
Bu  məsələlərə  ayrı-ayrı  tədqiqatçıların  əsərlərində  müəyyən 
dərəcə rast gəlmək mümkündür.
N.Xuduyev  “Azərbaycan  antroponimlərinшт  təşəkkülü  və 
inkişafı (B., 2005) əsərində Orxan-Yenisey abidələrində işlənmiş 
antroponomlərə münasibət bildirmişdir.
Ə.Tanrıverdiyev “Qədim türk mənbələrində yaşayan şəxs ad-
ları” (B., 2009) əsərində Orxon-Yenisey abidələri və “Kitabi-Dədə 
Qorqud“  eposunda  işlənən  antroponimləri  müqayisəli  şəkildə 
tədqiq  etmişdir.  Müəllif  abidələrdə  rast  gəlinən Akbaş Atık  İnal 
Ögə, Alp Urunu Tutuk, Boyla, Kutluğ Yarğan kimi adlar haqqın-
da ilk dəfə elmi fikir bildirmiş, onları təhlil etmişdir. Eyni zaman-
da,  o,  Orxan-Yenisey  abidələrində  işlənmiş  antroponimlərin  bir 
hissəsinin  müasir  türk  dillərində  mühafizə  olunduğunu  bildirir, 
abidədəki antroponimləri Azərbaycan, qazax, qırgız, özbək, tatar, 
çuvaş  və  türkmən  dillərindəki  antroponimlərlə  qarşılaşdırmaqla 
fikrini əsaslandırır. 
V.Yunusova  (namizədlik  dissertasiyasının  aftoreferatı.  Bakı, 
1999)  Orxon-Yenisey  abidələrində  şəxs  adlarını  öyrənmiş,  yeri 
gəldikcə onları Mahmud Kaşğarlının lüğətindəki adlarla müqayisə 
etmişdir. Ə.Quluyev doktorluq dissertasiyasında (Qədim türk ono-
mostikasının leksik-semantik sistemi. Doktorluq dissertasiyasının 
avtoreferatı. B., 2003) Orxon-Yenisey abidələrinin, Turfan uygur-
larının ad sistemini və Qaraxanlı türklərinin onomastik sistemini 
ayrı-ayrılıqda  nəzərdən  keçirmişdir.  Onu  da  qeyd  etməyi  lazım 
bilirik  ki,  Azərbaycanda  qədim  türk  onomastikasını  Ə.Quluyev 
(Amanoglu) qədər geniş öyrənən olmamışdır*. 
*Ə.A.Quliyev. Qədim türk onomastikasının leksik-semantik sistemi. Doktorluq disser-
tasiyasının avtoreferatı. Bakı, 2003; Ə.Quliyev. Qədim türk abidələrinin sözlüyü. Bakı, 
1992;  Ə.Qukliyev. Əski türk yazılı abidələri müntəxəbatı. Bakı, 1993; Ə.Quliyev. Qədim 
türk abidələrinə aid materiallar (N.Xudiyevlə birlikdə). Bakı, 1993; Ə.Quliyev. Əski türk 
onomastik sözlüyü. Bakı, 1999; Ə.Quliyev. Qədim türk onomastikasının leksik-semantik 
sistemi. I-II hissə, 2001; Amanoğlu E. Eski türk onomastigi üzərinə. III Uluslararası Türk 
Dili Kurultayı, Ankara, 1999.

---

122