D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya

DƏDƏ QORQUD ARAŞDIRMALARI
bəy  Nərimanbəyovdur.  O,  İrəvan  Müəllimlər  Seminariya-
sını  bitirdikdən  sonra  1898-ci  ildə  İrəvanda  məktəb  açdır-
mışdır ki, o uzun illər Haşım bəyin məktəbi ilə tanınmışdır. 
Ədəbiyyatşünas-alim  Kövər  xanım  Tarıverdiyeva  da  Haşım 
bəyin məktəbində oxuduğunu fəxrlə deyərdi. Axtarışlar təsdiq 
edir  ki,  Haşım  bəy  Nərimanbəyov  təkcə  yaratdığı  məktəbdə 
müdirlik  etmək  və  yaxud  dərs  deməklə  kifayətlənməmiş,  o 
eyni  zamanda  Ripsime  gimnaziyasında  da  Azərbaycan  dili 
müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. Onun oğlu Nəriman bəy 
Nərimanbəyov  İrəvan  gimnaziyasını  bitirmiş,  bir  sıra  məsul 
vəzifələrdə çalışmışdır. Ümumiyyətlə, İrəvanda maarifin inki-
şafında Haşım bəyin özünəməxsus xidməti olmuşdur.
Digər  maariçi  ziyalı  İbadulla  bəy  Muğanlinskinin  adı-
na  ilk  dəfə  hələ  neçə  il  əvvəl  görkəmli  ədəbiyyatşünas-alim 
Əziz  Şərifin  “Keçmiş  günlərdən”  adlı  əsərində  təsadüf  edil-
mişdir. O yazır: “O zaman azərbaycanlı uşaqları gimnaziyaya 
hazırlaşdır-maq üçün İrəvanda iki pansionat var idi. Bunların 
birini müəllim Cəfər bəy Cəfərbəyov açmışdı. O birini də İba-
dulla bəy Muğanlinski ilə Cabbar bəy Məmmədov. Atam ikin-
ci pansionu daha müvafiq bilib məni ora aparmışdı.
Həmin  pansion  İrəvanda  Daşlı  küçəsinin  sonunda,  İran 
konsulu Bədəlbəyovun yaşadığı evlə yanaşı, ikimərtəbəli evdə 
yerləşirdi. Evin geniş həyəti, enli boyaboy balkonu vardı. Bu 
ev, onun həyəti, bu həyəti konsulun həyətindən ayıran daş di-
var bu gün də sanki gözümün qabağındadır”.
Qeyd etmək lazımdır ki, pansionatı əslində İ.B.Muğanlinski 
açdırmışdı və seminariyadakı dostu Cabbar Məmmədov sonra 
orada müəllimlik fəaliyyətinə başlamışdı.
İ.B.Muğanlinskinin xarakterindən danışan Əziz Şərif qeyd 
edir ki, Cabbar bəy bir o qədər gülərüz mehriban idisə, İbadul-
la bəy bir o qədər əsəbi və hövsələsiz idi, mən də, o biri uşaqlar 
da ondan qorxardıq.

---

287