D. S. Karamatova pedagogiklik kasbiga kirish o‘quv qo‘llanma bilim sohasi


Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy



Yüklə 471,18 Kb.
səhifə8/94
tarix27.12.2023
ölçüsü471,18 Kb.
#200482
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   94
D. S. Karamatova pedagogiklik kasbiga kirish-fayllar.org

Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy (973-1048) Sharq Uyg‘onish
davrining qomusiy olimlaridan biri, tarbiyashunos olim, umumjahon tabiiy-ilmiy va
ijtimoiy fanlar rivojiga ulkan ta’sir ko‘rsatgan buyuk aql-zakovat sohibidir. Alloma
asarlarida ta’lim-tarbiya birligi va axloq masalalariga yetuk tarbiyashunos olim sifatida
yondashgan, chunonchi, “mudarrislar madrasa toliblari Axuramazda Axriman
ma’rifiy-didaktik javonmard Suhandon”, “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar”,
“Hindiston” kabi asarlarida pedagogika va psixologiyaga oid noyob fikr-
mulohazalarini va ma’rifiy-didaktik qarashlarini bayon etdi. Bolalarni maktabda
o‘qitish va tarbiyalash jarayonida dunyoviy fanlarni bir-biri bilan bog‘lab turli
1
Forobiy. Fozil odamlar shahari. – T.:, “A.Qodiriy nomidagi Xalq merosi nashri”, 1993, 122-bet.



13
mavzularda mulohazalar yuritishni ta’kidlab: “Bizning maqsadimiz o‘quvchilarni


toliqtirib qo‘ymaslikdir, bir mavzuni qayta-qayta takrorlab o‘qib berish o‘quvchini
zeriktiradi, xotirasini susaytiradi. Agar o‘quvchi bir mavzudan boshqa bir yangi
mavzuga o‘tib tursa, u xuddi turli-tuman bog‘larda sayr qilgandek bo‘ladi, bir bog‘dan
o‘tar-o‘tmas, boshqa bir bog‘ boshlanadi. Bola ularning hammasini ko‘rgisi va
tomosha qilgisi keladi. Har bir yangi narsa bolaga rohat bag‘ishlaydi, deb behuda
aytilmagan”
2
,– deydi.
Beruniy mamlakatning obodonligi ilm–fanning ravnaqi tufayli deb aytadi,
yoshlarning baxt–saodati va kamoloti esa ularga bilim va ma’rifat beruvchi
mudarrislarga bog‘liq deb ta’kidlaydi. Ilm va ma’rifat sari intiluvchi tolib va
mudarrislarga deydiki: “Ilm dargohiga kirar ekansan, qalbing kishini ozdiruvchi
illatlardan, odamni ko‘r qilib qo‘yadigan nafs va turli buzg‘unchi holatlardan, qotib
qolgan turli eski urf–odatlardan, hirsdan, raqobatdan, ochko‘zlikni quli bo‘lishdan
ozod bo‘lmog‘i darkor”
3

Yüklə 471,18 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin