Dan cho‘chima

2 Molodilo “ajratuvchikurtakchalar” yordamida
3 Shirinmiyavayantoq novdasidan 4 Elodeya novdasidan 5 Shoyigulvalola tugunagidan 6 Hilol tugunagidan
A) 1,2,4 B) 2,4,6 C) 3,4,5 D) 1,5,6

41. Gormonlar va ular miqdori o`zgarishi bilan bog`liq kasalliklar qaysi qatorda to`g`ri keltirilgan?

A) akromegaliya – somototrop kamayishi; miksedema – tiroksin – kamayishi
B) Bazedov kasalligi – tiroksin ko`payishi; nanizm – somatotrop kamayishi
C) kretenizm – timozin kamayishi; tetaniya – paratgormon kamayishi
D) tireotoksikoz – tiroksin ko`payishi; gigantizm – tiroksin ko`payishi

42. Quyidagi rasmda shimpanzeda jinsiy ko`payish jarayoni keltirilgan.

Bunga ko`ra I, II, III, IV raqamli hujayralardagi xromasomalar soni qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan?

I II III IV
A 46 + XY 46 + XX 23 + X 46 + XX B 46 + XX 46 + XY 24 + X 46 + XY C 46 + XX 46 + XY 23 + X 46 + XX D 46 + XY 46 + XX 23 + Y 46 + XY

43. Bosh miya qismlari va ular bajaradigan funksiya qaysi qatorda to`g`ri berilgan?

A) Miya ko`prigi :ko`rish, eshitish, chamalash reflekslari markazi joylashgan bo`lib, chamalash tufayli odam yorug`lik tushayotgan tomonga qaraydi
B) Oraliq miya :harakat va muskullar tonusini boshqaradi, bu qism shikastlansa ignaga ip o`tkazolmay qoladi.
C) Uzunchoq miya: ko`zni ochib yumish, aksa urish, ochqolish reflekslar markazlari joylashgan. Tana haroratini doimiyligini ham shu miya qismi ta`minlaydi
D) Miya sopi: bundan adashgan nerv chiqib, u miyani ichki organlar bilan bog`laydi

44. Quyidagi ifodalarni olaqo`zanning qon tomirlari tarkibiga mos tarzda berilgan javobni belgilang.

1. 𝐶𝑂₂>𝑂₂ 2. 𝑂₂>𝐶𝑂₂
A) 1 – o`ng bo`lmacha, o`pka venasi; 2 – chap qorincha, aorta B) 1 – o`pka arteriyasi, chap qorincha; 2 – o`ng bo`lmacha, o`ng qorincha
C) 1 – o`pka venasi, o`ng qorincha; 2 – chap va o`ng bo`lmacha

D) 1 – o`ng qorincha, o`pka arteriyasi; 2 – o`pka venasi, aorta

45. Javdar bilan bir turkumga (a), lola bilan birsinfga (b) kiruvchi o`simliklarni belgilang.

A) a – makkajo`xori; b – shuvoq B) a – g`umay; b – bo`znoch
C) a – bug`doy; b – olg`i
D) a – makkajo`xori; b - xolmon

46. Oliy nerv faoliyatiga ko`ra qaysi tip vakillarini I. P. Pavlov «hayot zaxmatkashlari» deb atagan? A) kuchli, muozanatlashmagan (xolerik) tip

B) kuchli, muozanatlashgan, harakatchan (sangvinik) tip C) kuchli, muozanatlashgan, kamharakat (flegmatik) tip D) kuchsiz, muozanatlashmagan (melanxolik) tip

47. Rasmda keltirilgan diagrammadan foydalanib d ifoda uchun mos keladigan javobni belgilang.

A) ildizpoyaga ega, soruslari barglari ostida joylashgan B) sporali yuksak o`simlik, sporofiti zigotadan rivojlanadi
C) sporalari orqali ko`payadi, bahorgi va yozgi poyalarga ega D) sporofillga ega, spora beruvchi boshoqlari poyasi Uchida joylashgan

48. Gemofiliya bilan kasallangan erkakning somatic hujayralaridagi mitoz jarayoniga oid to`g`ri ma`lumotlarni aniqlang. (𝑿^𝒉– gemofilya kasalligi)

1) metafaza bosqichida hujayrada h genlar soni 4ta; 2) S davrida hujayrada H genlar soni 0 ta;
3) anafaza davrida xromasomalar soni 46 ta; 4) telofaza bosqichida h genlar soni 1 ta.
A) 1,4 B) 1,2 C) 3,4 D) 2,4

49. No‘xat o‘simliklarida chang donasining shakli va gulning rangi keying avlodda mustaqil holda irsiylanmasligini qaysi olim(lar) tomonidan aniqlangan?

A) G. Mendel, N.Chermak, K. Korrens B) Djon Rey
C) U. Betsonva R. Pennet D) T. Morgan

50. Quyidagi shajaraga asoslangan holda proband qaysi qon guruhga ega bo`lishi mumkin emas?

(Rh – rezusomilniifodalaydi)
51. Gidrosfera tarkibidagi konsument (1) va produsent (2) larni ajrating.
a) voyaga etgan baliq; b) zag`orabaliq chavoqlari; c) it baliq; d) spiragira; e) dafnya; f) kladafora;
A) 1 - b,c,e; 2-d,f B) 1 - a,b,d; 2-e,f C) 1 - a,c,f ; 2-b,d D) 1 - d,f; 2-a,b,c,e

52. Quyidagi reaksion jarayonlar eukariot hujayraning qaysi qismlarida amalga oshadi?
𝐼
1.𝐶𝑂₂+𝐻₂𝑂→𝐺𝑙𝑢𝑘𝑜𝑧𝑎
𝐼𝐼
2.𝐺𝑙𝑢𝑘𝑜𝑧𝑎→𝐶𝑂₂+𝐻₂𝑂
𝐼𝐼𝐼
3.𝐺𝑙𝑢𝑘𝑜𝑧𝑎→𝐺𝑙𝑖𝑘𝑜𝑔𝑒𝑛
𝐼𝑉
4.𝐺𝑙𝑢𝑘𝑜𝑧𝑎→𝑆𝑢𝑡𝑘𝑖𝑠𝑙𝑜𝑡𝑎 A) I – xloroplast; III – mitoxondriya
B) II – mitoxondriya; IV – lizosoma C) I – xloroplast; IV – sitoplazma
D) III – silliq endolazmatikto`r; IV – mitoxondriya

53. Xotiraning qaysi turi miya po’stlog’ining tepa qismi bilan bog’liq ?

A) harakat B) emotsianal C) og’zaki D) obrazli

54. Olimlar va ular olib borgan ishlari to`g`ri keltirilan javobni aniqlang

A) Mutatsion nazariyaga E. Gekkel asos solgan
B) Ontogenez tushunchasini fanga De Friz kiritgan C) Embrionlarning o`xshashlik qonuni muallifi K.Ber D) Genetik kodni G. Mendel aniqlagan

55. Quyidagi qaysi javobda tarkibida uglevod bo`lmagan tuzilma keltirilgan?

A) lipoprotein B) geparin C) DNK D) glikoprotein

56. Birlamchi biomassa hosil qiluvchi organizmlarni toping.

1) ulva; 2) qilquyruq; 3) kallima; 4) terak; 5) suv kesar; 6) o`tloq sebargasi.
A) 2, 4, 6 B) 1, 3, 4 C) 2, 3, 5 D) 1, 4, 6

57. Autosoma retsessiv (A–R) tipida irsiylanuvchi belgilarni aniqlang.

1) miopiya; 2) albinizm; 3) rezus musbat(Rh⁺); 4) braxidaktiliya; 5) ko`z qoraligi; 6) jingalak soch; 7) rezusmanfiy (Rh^-) ;
8) chapaqaylik; 9) fenilketonuriya; 10) polidaktiliya A) 3, 5, 6 B) 2, 8, 9, 10 C) 2, 7, 8 D) 1, 4, 10

58. Qaysi javobda gekkon haqida to`g`ri ma`lumot keltirilgan? A) teri va o`pka orqali nafas oladi

B) katta va kichik qon aylanish doirasi bitta qorinchadan boshlanadi
C) postembrional davrda jabra va xordaga ega bo`ladi
D) gastrulyatsiya hujayralar migratsiyasi orqali amalga oshadi

59. Quyidagi grafikdan foydalanib ushbu DNK uzunligini toping.

A) A Rh (+) B) B Rh (+) C) AB Rh (+) D) 0 Rh (+)
A) 360 B) 119 C) 239 D) 110

60. Qaysi raqamda hayvonlar sistematikasiga oid sxema to`g`ri keltirilgan?


68. Berilgan sxemaga ko`ra qaysi moddada sigma bog`lar soni teng.

A) X, Y B) X, Z C) T, L D) Z, T
^{A) 1 B) 4 C) 2 D) 3} 69. Qaysi moddalarning suvda eritmasini tayyorlab

KIMYO
61. Qaysi modda molekulasi tarkibidagi element oksidlanish darajasi son jixatidan valentligiga teng emas? A) suv B) oq fosfor C) ammiak D) metan

62. Holati qattiq bo`lgan quyidagi moddalarning kristall panjara turini toping.